Du lịch homestay khởi sắc

Hồ Ba Bể nằm ở trung tâm Vườn quốc gia Ba Bể, cách thành phố Bắc Kạn 70km về phía Tây Bắc. Với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và những nét riêng rất khác biệt, tháng 3/1995, Hội nghị quốc tế về hồ nước ngọt tổ chức tại Mỹ đã xếp hồ Ba Bể là 1 trong 20 hồ nước ngọt tự nhiên đẹp nhất thế giới cần được bảo vệ. Đến năm 2012, hồ Ba Bể đã được công nhận là Di tích danh thắng Quốc gia đặc biệt. Nhận thấy được những lợi thế thiên nhiên ban tặng, người dân các thôn, bản sống quanh khu vực hồ Ba Bể những năm gần đây đã và đang đẩy mạnh làm du lịch để góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Đánh giá về hiệu quả của Dự án Phát triển du lịch bền vững Tiểu vùng sông Mekong mở rộng đối với các hộ kinh doanh dịch vụ homestay quanh khu vực hồ Ba Bể, đồng chí Nguyễn Văn Hà- Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du Lịch cho biết: “Trước đây, hoạt động cung cấp dịch vụ du lịch của người dân chủ yếu tự phát. Sau khi có dự án, trong đó bao gồm cả việc đào tạo, bồi dưỡng và tập huấn thì hoạt động này trở nên chuyên nghiệp hơn, nâng cao được nhận thức của người dân, nâng cao kỹ năng giao tiếp ứng xử của người dân đối với khách du lịch, người dân đã có thể hiểu được những lợi ích mà du lịch mang lại cho đời sống của họ”.

Hiện tại, tỷ lệ hộ nghèo ở địa phương giảm rõ rệt bởi nhiều gia đình đã tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ như sản xuất nông sản, cung cấp thực phẩm, nhân lực cho những hộ gia đình khác làm dịch vụ.

Khó khăn và thách thức

Theo thống kê của địa phương, những năm gần đây, lượng khách du lịch đến với Ba Bể tăng ổn định qua từng năm. Tuy vậy, phát triển du lịch ở đây cũng đang gặp phải rất nhiều khó khăn thách thức.

Số lượng khách du lịch tăng, đi kèm với đó là nhu cầu mở rộng các cơ sở lưu trú. Điều đáng nói là nhiều hộ dân thay vì dựng nhà sàn như truyền thống của người bản xứ đã và đang xây dựng nhà bằng gạch, điều này đe dọa làm mất đi nét đẹp vốn là sức hút với du khách, phá vỡ cảnh quan nguyên sơ ở Ba Bể. Bên cạnh đó, sản phẩm du lịch ở đây vẫn còn nghèo nàn, đơn điệu, chất lượng chưa cao, chưa tạo được sức hấp dẫn cho du khách. Cụ thể, nhu cầu để có một không gian sinh hoạt chung, là nơi cho du khách từ khắp nơi trên thế giới có thể gặp gỡ, giao lưu khi đến với Ba Bể cho đến nay vẫn chưa thể thực hiện được.

Đa số khách du lịch đến với Ba Bể hiện tại mới chỉ dừng lại ở hoạt động thăm thú, ngắm cảnh, bởi nơi đây thiếu các loại hình vui chơi giải trí cho khách, điều này là một trong những nguyên nhân không giữ được khách ở lại lâu. Giao thông dẫn vào khu vực hồ Ba Bể dù đã được sửa chữa, nâng cấp, nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu (đường xấu, nhiều đèo dốc, nhiều đoạn cua); đường quanh hồ, các đường vào bản xuống cấp; các đường đi bộ trải nghiệm hầu như chưa có.

Trao đổi với một số du khách nước ngoài cho biết, họ ấn tượng với cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, hoang sơ ở Ba Bể nhưng vẫn gặp phải đôi chút bất tiện vì khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ hạn chế của người dân bản xứ. Điều này là rào cản lớn khi họ muốn tự khám phá nét văn hóa đặc trưng ở các thôn, bản xung quanh hồ Ba Bể. Lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thừa nhận: Dù đã có những khóa tập huấn để nâng cao nghiệp vụ du lịch, kỹ năng sử dụng tiếng Anh cho người tham gia dịch vụ du lịch ở địa phương, nhưng hiệu quả đạt được từ những khóa học này là chưa cao.

Tại Bắc Kạn, Dự án Phát triển Đu lịch bền vững Tiểu vùng sông Mekong mở rộng tập trung vào hợp phần bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc thiểu số. Sau những khó khăn ban đầu, Dự án đã xây dựng được Trung tâm Giao lưu văn hóa và thông tin du lịch ngay gần cổng Vườn quốc gia Ba Bể. Trung tâm có các công trình đảm bảo cung cấp thông tin và dịch vụ du lịch, trang thiết bị đào tạo, các phòng họp và ký túc xá. Bên cạnh đó, dự án cũng đầu tư xây dựng mua sắm trang thiết bị cho nhà văn hóa cộng đồng, bảo tồn cảnh quan môi trường sinh thái, tôn tạo các nhà sàn cổ… tại các địa phương như mô hình homestay ở bản Pác Ngòi, bản Bó Lù…

Thu hút du khách bằng vốn văn hóa đặc sắc của người dân tộc thiểu số đang là mục tiêu phát triển du lịch ở hồ Ba Bể. Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn nhưng cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ cùng với nền văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào dân tộc ít người sống quanh hồ Ba Bể vẫn luôn là lợi thế để nơi đây tiếp tục là điểm du lịch văn hóa cộng đồng hấp dẫn du khách trong và ngoài nước./.