Thưởng thức bánh Cooc mò, đặc sản của Bình Liêu

Ở Bình Liêu, ngoài bánh Cooc mò không nhân với nguyên liệu đơn giản là gạo nếp và lá chít, thì bà con ở đây còn cho thêm nhân thịt lợn kèm lá cơm lông để bánh dậy mùi thơm, đằm vị và đỡ ngán. Vốn là những nguyên liệu quen thuộc để gói bánh chưng truyền thống của người Việt như gạo nếp, thịt lợn, lá gói, lạt tre... nhưng Cooc mò lại có nét đặc sắc riêng không chỉ từ hình dáng mà còn từ khâu chuẩn bị nguyên liệu và gói bánh.

Gạo nếp làm bánh Cooc mò được lựa chọn kỹ càng, là loại nếp thơm, hạt tròn đều, mẩy được sàng sảy kỹ lưỡng. Gạo đãi qua nhiều nước cho thật sạch, để ráo rồi ngâm nước tro cho nở đều, tạo màu ngả vàng đẹp mắt. Ở một số địa phương, người ta thường trộn gạo nếp với lạc sống giã nhỏ,  tuy nhiên Cooc mò ở Bình Liêu thường thêm phần nhân với thịt lợn ba chỉ thái miếng đem tẩm sơ gia vị với lá cơm lông xay nhuyễn để tạo vị ngọt bùi, dậy mùi thơm.

Đối với Cooc mò, công đoạn gói có quyết định không nhỏ tới độ thơm ngon, dẻo mềm, đượm vị của chiếc bánh. Lá chít được cuộn lại thành hình chiếc phễu, dùng chén nhỏ múc gạo đổ đầy. Một tay giữ phần dưới phễu lá để không bị tuột, một tay vỗ nhẹ bên ngoài cho nếp lèn chặt, thêm nhân thịt lợn và lá cơm lông (với bánh có nhân) rồi nhanh tay gấp mép lá và dùng lạt mềm buộc lại. Độ khéo léo, tinh tế của người gói Cooc mò và quyết định chất lượng bánh thể hiện ở khâu buộc lạt. Dù nhìn đơn giản nhưng nếu buộc lỏng tay, bánh sẽ dễ bị vào nước, nhũn và làm nhạt bánh. Còn nếu siết quá chặt, gạo nếp sẽ khó nở đều, bánh dễ bị sượng và không ngon.

Những chiếc bánh Cooc mò sau khi gói cẩn thận thường được kết thành từng xâu, hoặc để riêng rồi xếp ngập nồi nước để luộc từ 2 đến 3 giờ đồng hồ, tùy vào kích cỡ to nhỏ của bánh. Theo kinh nghiệm gói bánh lâu năm của người dân vùng cao, để bánh mau chín và không bị vỡ khi luộc, sau khi gói xong nên ngâm vào nước lạnh khoảng 1 giờ đến lúc mặt nước không sủi tăm là bánh đã “no” nước. Bánh Cooc mò luộc xong có màu giống với bánh chưng, phả hương thơm đặc trưng của gạo nếp, vị ngậy bùi của thịt lợn và lá cơm lông. Với bánh không nhân, Cooc mò được ăn kèm với mật ong hay mật mía đều dậy mùi thơm ngon./.