Khách du lịch quốc tế tham quan Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn, Vịnh Hạ Long.

Thời gian qua, công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Đó là sự phối hợp giữa Ban Quản lý Vịnh Hạ Long với các ngành, địa phương có liên quan đã có những chuyển biến tích cực; cơ sở vật chất phục vụ khách tham quan du lịch đã được quan tâm đầu tư; công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường được nâng nên rõ rệt. Cảnh quan môi trường Vịnh Hạ Long được đảm bảo, tình hình an ninh, trật tự an toàn trên Vịnh Hạ Long được giữ vững. Các hoạt động kinh tế - xã hội trên Vịnh được tăng cường quản lý giám sát, công tác phòng chống thiên tai, cháy nổ, tìm kiếm cứu nạn, phục vụ khách tham quan được chú trọng thực hiện, công tác tuyên truyền, giáo dục bảo vệ di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long ngày càng được tăng cường.

Đặc biệt, năm 2018, bám sát chủ đề công tác năm của tỉnh là “Bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường tự nhiên”, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã có nhiều giải pháp bảo vệ môi trường được triển khai như: Đảm bảo tốt cảnh quan môi trường tại các điểm tham quan, lưu trú trên Vịnh; quan trắc hiện trạng môi trường nước Vịnh Hạ Long định kỳ hàng quý để kiểm soát chất lượng nước; sẵn sàng lực lượng, trang thiết bị triển khai ứng phó sự cố tràn dầu trên Vịnh khi có sự cố xảy ra, hoàn tất việc thay thế phao xốp bằng các vật liệu bền vững, thân thiện với môi trường...

Để bổ sung cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn và đáp ứng yêu cầu quản lý toàn diện di sản, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã hoàn thành và trình UBND tỉnh Quy chế quản lý, bảo vệ, phát huy di sản Vịnh Hạ Long. Đồng thời triển khai nghiên cứu, rà soát điều chỉnh, bổ sung Quy hoạch chi tiết quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; chỉnh sửa, bổ sung Kế hoạch quản lý Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long giai đoạn 2017-2021; hoàn thiện Quy chế phối hợp quản lý, bảo vệ Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long giữa Ban Quản lý Vịnh Hạ Long với UBND TP Hạ Long.

Bên cạnh đó, duy trì công tác nghiên cứu, tạo cơ sở khoa học quan trọng trong triển khai các chương trình quản lý, bảo tồn và phát huy các giá trị nổi bật của Di sản. Cũng trong năm 2018, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã triển khai đề tài: “Nghiên cứu, đánh giá, dự báo sự phát triển của thực vật và sự biến đổi của nhũ đá dưới sự tác động của hệ thống chiếu sáng nhân tạo trong các hang động tại Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long và đề xuất những giải pháp quản lý nhằm bảo tồn, khai thác, phát huy hiệu quả giá trị hang động phục vụ phát triển du lịch bền vững”; hoàn thiện đề tài khoa học cấp tỉnh: “Nghiên cứu, đánh giá hiện trạng sạt lở, đổ lở và xói lở hệ thống đảo làm cơ sở cho việc quản lý, bảo tồn và khai thác hợp lý giá trị di sản phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội khu vực Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long”.

Đồng thời, nâng cao tính ứng dụng của các nhiệm vụ, đề tài khoa học công nghệ vào hoạt động quản lý, bảo tồn Vịnh Hạ Long: Khảo sát xác định vị trí và lắp đặt biển cảnh báo tại các điểm có nguy cơ trượt lở, đổ lở cao; khảo sát hiện trạng phát triển, khoanh vùng bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô trên Vịnh Hạ Long; tổ chức triển lãm chuyên đề: “Phát triển du lịch bền vững từ giá trị Di sản lịch sử - văn hóa trên Vịnh Hạ Long” tại Trung tâm Văn hóa nổi Cửa Vạn; phối hợp chặt chẽ, huy động nguồn lực và sự tham gia tích cực của các tổ chức, doanh nghiệp, cộng đồng trong các hoạt động nghiên cứu, bảo tồn Di sản.

Năm 2018, các hoạt động tàu du lịch, kinh doanh dịch vụ vui chơi giải trí trên Vịnh Hạ Long tiếp tục được quản lý chặt chẽ và tăng cường kiểm tra, giám sát. 100% tàu du lịch đang hoạt động (487 tàu) ký hợp đồng neo đậu, quay trở, cập cảng/bến, đón trả khách tham quan trên Vịnh Hạ Long; 1.465 kayak, 210 đò chèo tay của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh ký hợp đồng hoạt động dịch vụ với Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, các trường hợp vi phạm hợp đồng đều bị xử lý nghiêm.

Gần đây nhất, cuối tháng 11, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã xây dựng và triển khai thí điểm phương án quản lý, điều hành tàu ghép khách tham quan Vịnh Hạ Long tại cảng tàu quốc tế Tuần Châu để giải quyết một số bất cập về hoạt động tàu ghép. Thời gian thực hiện thí điểm sẽ kéo dài đến hết tháng 1/2019.

Mặt khác, tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; kịp thời phát hiện, phối hợp các cơ quan chức năng xử lý các vi phạm như đưa người ra Vịnh Hạ Long không đúng quy định tại khu vực đường bao biển từ Cột 3 - Cột 8 và Bến cá Bạch Đằng; tàu thuyền neo đậu không đúng quy định; cặp ca đeo bám bán hàng rong; bè mảng, cơ sở nuôi trồng thủy sản hoạt động trái phép; hoạt động khai thác và mua bán trái phép san hô; tàu du lịch đưa khách đến các bãi tắm chưa được công bố, cấp phép... Với những giải pháp quyết liệt, đồng bộ đã triển khai, nhiều vụ vi phạm được phát hiện, xử lý nghiêm, tạo tính răn đe cao. Tính đến thời điểm hiện nay, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã chủ trì phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức 210 lượt tuần tra, kiểm soát, phát hiện, phối hợp xử lý 215 trường hợp vi phạm, phạt tiền hơn 560 triệu đồng...

Nhờ làm tốt công tác quản lý, bảo tồn các giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, các hoạt động trên Vịnh Hạ Long đã đi vào nề nếp, có những bước chuyển biến rõ rệt. Cơ sở hạ tầng phục vụ việc quản lý và khai thác di sản đã đáp ứng được yêu cầu. Chính vì vậy, vị thế và uy tín của Vịnh Hạ Long ngày càng được nâng cao trong mắt bạn bè, du khách trong và ngoài nước. Vịnh Hạ Long xứng đáng là “dấu son” trên bản đồ du lịch thế giới./.