Kỳ thú bãi đá cổ Xín Mần, Hà Giang
Bãi đá nằm trong khu vực thôn 1 xã Nấm Dẩn - nơi có 100% đồng bào là người Nùng. Với tục thờ thần rừng và thần đá, mỗi người dân ở đây đều ý thức về việc bảo vệ bãi đá cổ này. Chị Lù Thị Hiền - Thôn 1 Nấm Dẩn - Xín Mần - Hà Giang cho biết: " Chúng tôi ở đây có tục thờ thần rừng và thần đá, vì vậy, không người nào dám xâm phạm những hòn đá linh thiêng này bởi nghĩa vụ của dân bản là gìn giữ những gì người xưa để lại". Ở đây, có 3 khối đá lớn khắc nhiều ký tự lạ trên mặt đá. Dấu vết phong hóa trên bề mặt các khối đá được các nhà khoa học chứng minh là những hình vẽ trên đá đã sáng tác cách đây trên 1.000 năm và chưa thể giải mã và tìm ra chủ nhân của hình vẽ. Bãi cự thạch Nấm Dẩn là loại hình di tích khảo cổ có niên đại khoảng 2.000 năm và rất hiếm có ở Việt Nam. Đây có thể là di tích mộ thủ lĩnh cộng đồng hoặc khu đất thiêng thờ cúng các vị thần linh bản địa Bãi đá cổ Nấm Dẩn đươc tỉnh Hà Giang coi đây là trọng điểm du lịch của địa phương với các tour đi bộ thăm bãi đá và các bản làng của người Nùng, Mông ở đây. Khi lên đến giữa bãi đá cổ, nhiều du khách hẳn sẽ ngẩn người khi nhìn thấy một chiếc “ngai đá” khổng lồ. Đây dường như là sự sắp xếp kỳ thú của thiên nhiên. Nếu đặt chân đến đây, mỗi du khách rất có thể trở thành những nhà khảo cổ bởi những hình vẽ, hình khối của bãi cự thạch này sẽ đặt ra 1 loạt giả thiết và nghi ngờ cho du khách về văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng. Đó chính là sự khám phá thú vị của bãi đá cổ Nấm Dẩn.
Từ thị trấn Cốc Pài huyện Xín Mần, xuôi về phía Nam 18km, chúng ta có thể đặt chân đến bãi đá cổ Nấm Dẩn. Những di tích cự thạch này nằm giữa dãy núi Tây Đản phía Bắc và dãy núi đồi Nấm Dẩn phía Nam, trải dài theo con suối. Rải rác, lên cao dần là những khối đá có hình dáng lạ kỳ. Khối thì vuông dài như 1 chiếc phản rộng, có khối lại là đá đen khổng lồ giữa mặt đen tương đối phẳng nổi lên những mảng đá trắng đục như 1 tấm bản đồ bí ẩn...
