Khám phá những hang động kỳ vĩ ở xã Phúc Sơn (Chiêm Hóa, Tuyên Quang)
Hang Bó Ngoặng.
Hang Thẩm Vài là một hang lớn, nằm trên sườn núi dãy núi đá vôi thuộc thôn Phiêng Tạ, cao khoảng 40m so với chân núi. Cửa hang hình vòm cao, quay về hướng Nam chếch Tây, trông xuống một thung lũng rộng lớn có một con suối chảy qua. Chiều sâu của hang khoảng 700m đến 800m. Bề mặt nền hang khá bằng phẳng, rộng gần 1.000m, trần hang hình vòm đầy nhũ rủ, trong hang có nhiều nhũ đá tạo thành nhiều hình thù khác nhau, trong đó có những phiến đá tạo hình giống như những thửa ruộng bậc thang. Phần lớn diện tích lòng hang nhận được ánh sáng tự nhiên. Tại khu vực gần cửa hang, mới đây các nhà khảo cổ đã tiến hành khảo sát thấy dấu tích của người nguyên thuỷ ở hầu hết các khu vực trong hang với nhiều công cụ lao động như công cụ chặt đập, công cụ nạo cắt, cuốc tay có đầu nhọn cùng một số đá nguyên liệu. Tất cả đều được chế tác từ những viên đá cuội sông suối, bằng kỹ thuật ghè đẽo thô sơ... Loại hình công cụ ở lớp này mang đặc trưng công cụ văn hoá Hoà Bình.
Cách hang Thẳm Vài khoảng 800m là hang Thẳm Hốc. Hang Thẳm Hốc có độ sâu gần 1km, trong hang có rất nhiều nhũ đá vôi rủ xuống, tạo thành nhiều những hình thù chim muông, hình dáng kỳ lạ. Động được xem như lâu đài của thạch nhũ với hàng nghìn khối nhũ đá muôn sắc, những cột nhũ đá óng ánh màu cẩm thạch trông thật hấp dẫn. Có những dải nhũ đá rủ xuống trông như những bức rèm mềm mại, lại có những khối đá được tự nhiên đẽo gọt trông tựa như một pho tượng trầm mặc...
Nằm song song với hang Thẳm Vài và Thẳm Hốc, hang Bó Ngoặng thuộc thôn Bó Ngoặng lại thu hút du khách bởi những mỏ nước ngầm được chảy ra từ trong lòng hang, dòng nước xanh mát chảy suốt bốn mùa. Vào mùa hè đến với điểm du lịch này thì thật là lý tưởng. Du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những loài hoa rừng nở, nghe những âm thanh róc rách của nước chảy, tiếng chim hót, chiêm ngưỡng những nhũ đá với muôn hình kỳ thú, mà còn được tận hưởng bầu không khí trong lành, mát mẻ ở đây.
Với tiềm năng du lịch của khu hang động này, tháng 12/2007 UBND tỉnh đã có quyết định xếp hạng 3 hang đá này là danh lam thắng cảnh cấp tỉnh. Khai thác tiềm năng phục vụ phát triển du lịch, UBND huyện Chiêm Hoá đã xây dựng kế hoạch khảo sát để đưa điểm du lịch này vào phục vụ phát triển du lịch của địa phương, đồng thời mời gọi các nhà đầu tư đầu tư vào quy hoạch, xây dựng thành tour, tuyến nối với các tua tuyến du lịch trong tỉnh phục vụ du khách.
