Từ dốc Găng, trên độ cao 80m so với mực nước biển, vịnh Xuân Đài hiện ra như một bức tranh thủy mặc, một vùng non nước thắm đượm màu xanh đầy sức quyến rũ: Mặt biển xanh, rừng dừa xanh, núi non xanh và bầu trời xanh thẳm. Đang lúc thủy triều xuống, giữa vịnh hiện lên một cồn cát trông rất lãng mạn. Quanh vịnh là những rừng dừa xanh ngát, có nhiều dãy núi nhô ra biển hình thành nên các vũng nhỏ, bãi cát trắng mịn đã đi vào ca dao: “Vũng La, vũng Sứ, vũng Chào, vũng Dông, vũng Mắm… vũng nào cũng thương”. Từ đầu thế kỷ trước, người Pháp sớm nhận ra tiềm năng của vịnh Xuân Đài nên đã chọn Sông Cầu làm thủ phủ của tỉnh Phú Yên và nhà cầm quyền Pháp lúc đó cũng đã cho lập quy hoạch phát triển du lịch quanh vịnh Xuân Đài thơ mộng này.

Chuyến khảo sát vịnh Xuân Đài mới đây của Tổng cục Du lịch và Cục Di sản Văn hóa UNESCO Việt Nam tổ chức, với sự tham gia của gần 30 hãng lữ hành trên toàn quốc. Đi thuyền quanh vịnh Xuân Đài, phía tây hiện ra những dãy núi cao trùng điệp, nhìn về hướng đông trên bán đảo Xuân Thịnh, bên cạnh những ngọn đồi xanh là cồn cát Từ Nham như một đám mây trắng sà xuống đỉnh núi. Nét độc đáo nữa của vịnh Xuân Đài là những bãi cát trắng, mịn, sóng êm, rất lý tưởng cho du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển. Đặc biệt, có bãi Dài với doi cát hình cánh cung chạy dài hơn 5 km, được bao phủ bởi rừng dương quanh năm rì rào cùng gió biển. Ngoài cảnh quan kỳ thú, vịnh Xuân Đài còn được thiên nhiên ban tặng nhiều loài hải đặc sản quý như ốc nhảy, cua, tôm, ghẹ, cá mú… Gần đây, nghề nuôi tôm hùm phát triển, các lồng nuôi kết thành bè nổi lênh đênh trên mặt nước ở những vũng kín gió, nếu du khách dừng chân tham quan và thưởng thức những món đặc sản tươi sống đó một lần sẽ rất khó quên. Ông Vũ Thế Bình, Vụ trưởng Vụ Lữ hành (Tổng Cục Du lịch, Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch) nhận xét: “Vịnh Xuân Đài có không gian rất rộng, có thể phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau. Điểm đặc biệt của vịnh này là những vách đá cực kỳ độc đáo với bãi tắm cát mịn, nước sạch… sẽ là những nơi tham quan, hấp dẫn cho du khách. Còn những bãi biển đẹp là linh hồn của vịnh, có thể tạo nên những khu nghỉ dưỡng cao cấp”.

Xuân Đài còn là nơi lưu dấu nhiều sự kiện lịch sử của đất nước. Nơi đây ghi đậm chiến công đầu tiên của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ đánh tan đội thủy quân chủ lực của Nguyễn Ánh, mở ra triều đại Tây Sơn. Đây còn là nơi diễn ra hoạt động ngoại giao đầu tiên giữ Việt Nam và Hoa Kỳ dưới thời vua Minh Mạng. Cũng tại đây, vào tháng 4/1945, tàu hải quân Nhật bị máy bay Đồng Minh bắn chìm, nhiều di vật lịch sử như súng thần công cũng đã được tìm thấy tại Xuân Đài. Chuyên gia Cục Di sản Văn hóa, Nguyễn Việt Cường cho rằng: “Cảnh đẹp, kiến tạo địa chất cùng lịch sử và các lễ hội truyền thống, những câu thơ, ca dao, tục ngữ lưu truyền nơi đây, nếu chúng ta làm hồ sơ theo trình tự có sự chuẩn bị tốt thì Xuân Đài xứng đáng là một trong những vịnh đẹp nhất thế giới”.

Với sự độc đáo về cảnh sắc thiên nhiên, lịch sử địa lý cùng nguồn lợi thủy sản phong phú, vịnh Xuân Đài sẽ là điểm đến hấp dẫn cho du khách. Vịnh có không gian rất rộng với mặt nước hơn 13.000 ha có thể phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau. Hiện tại, Xuân Đài là một vịnh còn hoang sơ, hoàn toàn có khả năng quy hoạch lại để phục vụ phát triển du lịch sinh thái biển. Vịnh nằm gần các thắng cảnh, di tích lịch sử quốc gia như gành Đá Đĩa, đầm Ô Loan, đầm Cù Mông, được quy hoạch trong một không gian du lịch thống nhất để có thể kết nối thành một tuyến tham quan, đảm bảo khách có thể nghỉ dưỡng lâu dài ở khu vực này. Với tiềm năng của vịnh Xuân Đài, nếu được khai thác tốt, Sông Cầu sẽ có cơ hội ghi tên trong bản đồ du lịch của đất nước.