Du lịch quốc tế năm 2021: Thận trọng về khả năng hồi phục

Tình hình dịch bệnh trên thế giới vẫn chưa có dấu hiệu khả quan hơn. Các biến thể mới của virus xuất hiện buộc nhiều quốc gia tái áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt hơn, trong đó có bắt buộc xét nghiệm, cách ly, thậm chí đóng cửa hoàn toàn biên giới. Diễn biến này tiếp tục ảnh hưởng đến các điểm đến và cả thị trường nguồn trên thế giới.

Biểu đồ 1. Chỉ số lòng tin của UNWTO về du lịch thế giới (cho giai đoạn 4 tháng)

Nguồn: Báo cáo tháng 01/2021 của Tổ chức Du lịch thế giới

Ủy ban châu Âu (EC) vào ngày 25/01/2021 đề xuất tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn và yêu cầu đối với khách quốc tế nhập cảnh vào Liên minh châu Âu, trong đó có bắt buộc xét nghiệm trước khi khởi hành.

Hoa Kỳ hiện nay yêu cầu khách quốc tế phải thực hiện cách ly khi nhập cảnh và có kết quả xét nghiệm âm tính. Trong khi đó, khách quốc tế vào Anh phải cách ly 10 ngày; tạm dừng đường bay từ một số nước vào Anh do sự xuất hiện biến thể COVID-19 mới. New Zealand và Úc đã phải tạm dừng chương trình “bong bóng du lịch” giữa hai nước.

Ở Nga, chương trình du lịch nội địa cũng đang bị gián đoạn bởi sự xuất hiện một số ca nhiễm, dẫn đến sự cắt giảm các chuyến bay. Nhật Bản cũng đã phải tạm dừng chương trình kích cầu du lịch “Go to travel”. Tình hình tương tự diễn ra ở châu Âu do tăng cường các biện pháp hạn chế đi lại giữa các nước trong khu vực.

Các chuyên gia cho rằng việc triển khai rộng rãi vắc-xin COVID-19 sẽ giúp khôi phục niềm tin của du khách, góp phần nới lỏng các lệnh hạn chế đi lại, từng bước bình thường hóa hoạt động du lịch. Sự phục hồi du lịch trong năm 2021 phụ thuộc vào tốc độ triển khai vắc-xin, sự phối hợp giữa các nước về thủ tục đi lại và tình hình kinh tế.

Theo dự báo mới nhất của Ủy ban Kinh tế - Xã hội của Liên hợp quốc, GPD thế giới sẽ chỉ tăng với mức khiêm tốn là 4,7% trong năm 2021. Trong báo cáo tháng 01/2021 về Triển vọng Kinh tế thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng 5,5% trong năm 2021, tuy nhiên nhấn mạnh rằng sự tái bùng phát của dịch và các biến thể virus mới sẽ đặt ra thách thức về triển vọng này.

Hội đồng chuyên gia của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) đánh giá chỉ số lòng tin vào du lịch thế giới thấp kỷ lục cho giai đoạn tháng 9 đến tháng 12 của năm trước. Trên thang điểm từ 0 đến 200, Hội đồng chuyên gia UNWTO chỉ cho giai đoạn 4 tháng vừa rồi 19 điểm. Trong đó, phần lớn (92%) cho rằng tình hình ở mức xấu và xấu hơn dự kiến.

Chỉ số lòng tin cho 4 tháng tiếp theo, từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2021, vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện: 30% chuyên gia đánh giá ở mức xấu và 55% đánh giá ở mức xấu hơn nhiều.

Dù vắc-xin đã được đưa vào sử dụng ở một số nước, nhưng tốc độ triển khai chậm hơn dự kiến đã khiến các chuyên gia chưa nhìn thấy bất kỳ sự cải thiện nào về tình hình du lịch trong 4 tháng tới.

Các chuyên gia UNWTO ở khu vực châu Á và Thái Bình Dương là những người bi quan nhất, 89% đánh giá ở mức xấu cho tới xấu hơn nhiều đối với giai đoạn 4 tháng tới. Sau đó là châu Âu (86%), châu Mỹ (84%), châu Phi (70%), trong khi Trung Đông có vẻ ít bi quan nhất với tỷ lệ 67%.

Biểu đồ 2. Chỉ số lòng tin của UNWTO về du lịch thế giới (cho từng năm)

Nguồn: Báo cáo tháng 01/2021 của Tổ chức Du lịch thế giới

Nhìn chung về triển vọng cả năm 2021, phản hồi từ các chuyên gia cho thấy khá nhiều ý kiến trái chiều: 45% chuyên gia cho rằng triển vọng năm 2021 sẽ tốt hơn, 25% không chắc chắn về sự phục hồi và 30% đánh giá năm 2021 sẽ khó khăn hơn năm 2020.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, thành công trong khống chế dịch bệnh và triển khai vắc-xin sẽ góp phần tích cực hồi phục du lịch một cách an toàn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, cần có thêm sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia về thủ tục đi lại, bảo đảm sức khỏe và an toàn liên quan đến xét nghiệm, chứng nhận vắc-xin, cung cấp số liệu đáng tin cậy và truyền thông hiệu quả.

Tuy nhiên, môi trường kinh tế đi xuống, sự sụt giảm của ngành hàng không cũng sẽ ảnh hưởng đến sự hồi phục của ngành du lịch.

67% chuyên gia cho rằng vắc-xin sẽ đẩy nhanh quá trình hồi phục của du lịch quốc tế, trong khi đó khoảng 30% chỉ coi đây là một khả năng. Nếu đến mùa hè này, phần lớn dân số được tiêm vắc-xin thì có thể sẽ thúc đẩy sự hồi phục của du lịch quốc tế trong nửa sau năm 2021. Trong bất kỳ trường hợp nào, các chuyên gia cũng khẳng định du lịch gần giữa các quốc gia láng giềng và trong khu vực sẽ khôi phục nhanh hơn, trong khi du lịch đường dài sẽ cần nhiều thời gian hơn.

Trung tâm Thông tin du lịch