Du lịch thúc đẩy phát triển nông thôn: Cơ hội và thách thức
Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO) – cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc đã chỉ định năm 2020 là Năm Du lịch và Phát triển Nông thôn. Đây là dịp để quảng bá tiềm năng du lịch tạo việc làm và cơ hội, đồng thời thúc đẩy sự hòa nhập và làm nổi bật vai trò độc đáo của du lịch trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa và thiên nhiên cũng như hạn chế di cư vào đô thị.
Du lịch nội địa sẽ quay trở lại trước du lịch quốc tế
Theo các kịch bản của UNWTO về tác động của COVID-19, lượng khách du lịch quốc tế có thể giảm từ 60% đến 80% vào năm 2020. Điều này sẽ có tác động lớn đến sinh kế và doanh nghiệp.
UNWTO dự đoán rằng du lịch nội địa sẽ quay trở lại trước du lịch quốc tế. Được quản lý tốt, điều này có thể mang lại lợi ích cho các cộng đồng nông thôn, đặc biệt là thông qua việc bảo vệ sinh kế và thúc đẩy kinh tế địa phương.
Cuộc khủng hoảng COVID-19 là một cơ hội để xây dựng trở lại tốt hơn cho ngành du lịch khi đầu tư vào các mô hình tập trung trao quyền và sự tham gia của cộng đồng địa phương, hòa nhập và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và văn hóa địa phương.
Cuộc khủng hoảng này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng khả năng phục hồi giữa các cộng đồng nơi du lịch là một phần quan trọng trong thu nhập của họ thông qua đa dạng hóa sản phẩm và thị trường, chống thời vụ, bảo trợ xã hội và xây dựng trải nghiệm giá trị gia tăng.
Giải pháp cho nhiều cộng đồng nông thôn
Hiện nay, hầu hết trong số 1,8 tỷ thanh niên trên thế giới sống ở các vùng nông thôn của các nước có thu nhập thấp và trung bình. Thanh niên ở các cộng đồng nông thôn có nguy cơ thất nghiệp cao hơn gấp ba lần so với người lớn. Không có việc làm, những người trẻ tuổi buộc phải di cư đến các thành phố ở quốc gia của họ hoặc qua biên giới, khiến các thị trấn nông thôn và làng mạc chết dần, các phong tục và di sản địa phương mất đi.
Trong cuộc khủng hoảng COVID-19, các cộng đồng ở khu vực nông thôn chưa chuẩn bị sẵn sàng nhiều hơn để đối phó với tác động trực tiếp và gián tiếp của đại dịch. Điều này là do nhiều yếu tố, bao gồm tuổi dân số, mức thu nhập thấp hơn, sự thiếu đa dạng tương đối về kinh tế, ‘khoảng cách số’ và khoảng cách với các trung tâm y tế.
Theo UNWTO, du lịch là một giải pháp cho nhiều cộng đồng nông thôn, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Công nghệ mới, sự đổi mới và tinh thần kinh doanh, mối quan tâm ngày càng tăng của du khách yêu cầu trải nghiệm kết nối với những nơi họ đang đến, cũng như kết nối dễ dàng hơn, mở ra cơ hội mới cho du lịch ở các vùng nông thôn.
Khai thác sức mạnh của du lịch để thúc đẩy phát triển nông thôn sẽ nâng cao đóng góp của ngành trong việc đạt được các Mục tiêu phát triển bền vững , đặc biệt là các Mục tiêu 1 (không đói nghèo), 5 (bình đẳng giới), 8 (việc làm ổn định và tăng trưởng kinh tế), 11 (các thành phố và cộng đồng bền vững ), 12 (tiêu dùng và sản xuất có trách nhiệm), và 17 (quan hệ đối tác vì mục tiêu).
Du lịch có khả năng duy nhất để hỗ trợ sự hồi sinh của các cộng đồng nông thôn, cả trong ngắn hạn khi họ phục hồi sau tác động của COVID-19 và về lâu dài để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm.
Tuy nhiên, việc tạo ra các cơ hội mới cho việc làm và các hoạt động kinh tế ở khu vực nông thôn đòi hỏi phải có sự kết nối, đầu tư thích hợp, hỗ trợ quảng bá và bảo tồn di sản văn hóa và thiên nhiên, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển các kỹ năng và sản phẩm phù hợp cũng như hợp tác công – cộng mạnh mẽ.
Việc tạo ra giá trị thông qua du lịch cần được tiếp cận từ một góc độ tổng thể nhằm thu hút tất cả các lĩnh vực và hoạt động khác trong chuỗi giá trị du lịch
Các chính sách và chương trình quốc gia như ‘Thị trấn kỳ diệu’ của Mexico là một ví dụ điển hình về cách các cộng đồng nông thôn có thể hưởng lợi từ du lịch.
Việc quảng bá du lịch ở các vùng nông thôn sẽ mang lại lợi ích cho ngành và giúp giảm bớt áp lực lên các địa điểm du lịch ở các thành phố.
Làm thế nào để phát triển du lịch nông thôn?
UNWTO cho rằng, khu vực công có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy đóng góp của du lịch vào phát triển nông thôn. Ở cấp địa phương, khó có thể thu hút các nhà đầu tư khu vực tư nhân và giữ chân dân cư nếu không có sự đầu tư của khu vực công.
Khu vực công cũng có vai trò trong việc đảm bảo có sẵn cơ sở hạ tầng cứng để cung cấp phúc lợi cho cộng đồng và cho phép khách du lịch dễ dàng tham quan và trải nghiệm các vùng nông thôn. Giáo dục cũng là chìa khóa. Nếu không có “vốn con người” thì không thể phát triển nông thôn.
Du lịch có thể tạo ra việc làm ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa, không chỉ trực tiếp mà còn gián tiếp thông qua việc bảo tồn và khôi phục các hoạt động truyền thống. Thường thì nó là một trong số ít các ngành kinh tế khả thi trong các lĩnh vực này. Lĩnh vực này đặc biệt hiệu quả trong việc cung cấp cơ hội việc làm cho phụ nữ và thanh niên.
Tuy nhiên, ngành du lịch có trách nhiệm đảm bảo rằng không chỉ cung cấp công việc mà còn cung cấp các công việc tốt và công bằng. Điều này đặc biệt phù hợp ở các cộng đồng nông thôn, nơi việc làm có thể ít chính thức hơn và linh hoạt hơn. Các công việc tạm thời và bán thời gian đặc biệt phổ biến ở phụ nữ, thanh niên và những người có kỹ năng thấp làm việc trong ngành du lịch. Chúng thường có thể dẫn đến thâm hụt công việc ổn định, bao gồm bảo hiểm an sinh xã hội không đầy đủ, lương thấp và bất bình đẳng thu nhập, và điều kiện làm việc kém.
Khách du lịch sẽ mong đợi được tiếp cận với công nghệ tương tự ở các vùng nông thôn như ở các điểm đến thành thị. Điều này bao gồm quyền truy cập vào internet không dây nhanh chóng, đáng tin cậy và khả năng thanh toán không dùng tiền mặt. Tiếp cận công nghệ cũng rất quan trọng để cung cấp cho doanh nghiệp địa phương khả năng tiếp cận thị trường và thúc đẩy sự bao gồm các nhà cung cấp ở mọi quy mô trong chuỗi giá trị du lịch. Đảm bảo các điểm đến nông thôn được hưởng công nghệ tương tự như khu vực thành thị và không bị ‘bỏ lại phía sau’ là một thách thức đối với khu vực công và tư nhân.
Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của các nền kinh tế. Việc gia tăng làm việc từ xa, bao gồm cả các công việc liên quan đến du lịch, cũng như đào tạo từ xa, có thể giúp tạo ra nhiều cơ hội hơn cho các cộng đồng nông thôn trên toàn thế giới.
Phát triển kỹ năng, tiếp cận tài chính, phát triển cơ sở hạ tầng, chuyển đổi kỹ thuật số, đa dạng hóa kinh tế, quản trị mới và đánh giá tác động, cần được đặt vào trọng tâm của các kế hoạch phục hồi du lịch ở các cộng đồng nông thôn để hỗ trợ họ vượt qua khủng hoảng và vươn lên mạnh mẽ hơn./.