Hà Nội: Rộn ràng lễ hội đình, đền Hào Nam
Theo thần tích, Linh Lang là Hoàng tử thứ tư của vua Lý Thánh Tông, có công dẹp giặc Tống ở thế kỷ XI. Ngài được nhiều đời vua ban sắc phong, còn người dân ở 269 nơi thuộc vùng Đồng bằng Bắc Bộ thờ cúng, tôn là Thành hoàng.
Tại Hà Nội có nhiều di tích thờ ngài, trong đó, nơi thờ chính là đền Voi Phục (phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình). Xưa kia, dân làng Hào Nam cùng với các làng Thủ Lệ, Vạn Phúc, Thụy Khuê, Kim Mã, Ngọc Khánh kết chạ và cùng thờ ngài. Lễ hội tri ân Linh Lang Đại vương thường được tổ chức từ mồng 9 đến ngày 15 tháng Hai (âm lịch) hằng năm tại cả 5 làng; đặc biệt, phải kể đến tục giao hảo, rước thánh, đón thánh từ các làng chạ em đến làng chạ anh Thủ Lệ và ngược lại.
Ngày nay, do nhiều nguyên nhân, lễ hội của cả 5 làng không còn được duy trì. Riêng làng Hào Nam vẫn duy trì lệ kết chạ cùng Thủ Lệ với đầy đủ các nghi lễ như rước kiệu, lễ tế tại đền Voi Phục, sau đó trở về đình Hào Nam mở lễ hội vào ngày 13 tháng Hai. Đặc biệt, trong lễ rước từ đình Hào Nam sang đền Voi Phục thường diễn ra hiện tượng “kiệu bay” ngoạn mục.
Trong lễ hội đình Hào Nam, ngoài phần lễ, tại sân đình còn diễn ra các điệu múa cổ như múa lân, múa sênh tiền, múa con đĩ đánh bồng (sau 60 năm thất truyền, năm 2008, người dân làng Hào Nam đã khôi phục và duy trì điệu múa cổ này trong lễ hội). Hình ảnh các chàng trai giả gái trong trang phục váy đen, thắt lưng hoa lý, đội khăn mỏ quạ, đeo trống bồng trước bụng uyển chuyển phản ánh quan niệm phồn thực vui tươi của người xưa. Dưới hồ nước trước cửa đình, các liền anh, liền chị tình tứ hát quan họ giao duyên trên thuyền rồng, tạo nên khung cảnh lễ hội đậm chất dân gian truyền thống.
Việc bảo tồn, gìn giữ các điệu múa cổ cùng các phong tục tập quán trong Lễ hội đình, đền Hào Nam đã góp phần lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống, góp phần làm giàu thêm kho tàng văn hóa Thăng Long - Hà Nội.
Quỳnh Ngọc