Khu di tích lịch sử Kim Đồng - địa chỉ về nguồn của thiếu nhi cả nước
Toàn cảnh Khu di tích lịch sử Kim Đồng.
Kim Đồng tên thật là Nông Văn Dền (sinh năm 1929), tại bản Nà Mạ, xã Trường Hà (Hà Quảng), là người con dân tộc Nùng thông minh, nhanh nhẹn. Anh tham gia vào Đội Nhi đồng Cứu quốc gồm 4 đội viên: Kim Đồng, Cao Sơn, Thanh Thủy, Thủy Tiên do Kim Đồng làm Đội trưởng.
Tháng 8/1942, Kim Đồng vinh dự được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh tại hang Nộc Én ở trên núi sau làng Nà Mạ. Ngày 15/2/1943, trong khi đang làm nhiệm vụ bảo toàn bí mật, giúp cán bộ Việt Minh kịp thời di tản lên núi, Kim Đồng đã anh dũng hy sinh khi vừa tròn 14 tuổi. Năm 1997, Kim Đồng được Đảng và Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Để tưởng nhớ công lao của vị anh hùng nhỏ tuổi, Trung ương Đoàn đã phát động phong trào “Kế hoạch nhỏ” trong thanh thiếu nhi cả nước để xây dựng Khu di tích lịch sử Kim Đồng. Khu di tích xây dựng năm 1985 và khánh thành ngày 15/5/1986 nhân dịp kỷ niệm 45 năm Ngày thành lập Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.
Khu di tích tọa lạc tại làng Nà Mạ, cách tỉnh lộ 203 khoảng 200 m, toàn bộ khu vực di tích được xây tường rào bao quanh. Hiện nay, khu di tích mới được mở rộng với diện tích 12 ha, chia làm hai khu: khu A rộng 7 ha, khu B rộng 5 ha với các hạng mục: Nâng cấp, tôn tạo khu mộ anh Kim Đồng và mộ mẹ anh Kim Đồng; xây dựng mới các hạng mục nhà trưng bày, khối quảng trường, nhà tưởng niệm, nhóm tượng các anh hùng tuổi thiếu niên; khu thành lập Đội; nhà sàn Kim Đồng; bãi đỗ xe…
Hằng năm, Khu di tích đón hàng nghìn du khách, đoàn viên, thanh thiếu niên trong cả nước đến tham quan. Những năm gần đây, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh tổ chức hoạt động về nguồn, ngoại khóa, lễ kết nạp đội viên trước tượng đài Anh hùng liệt sĩ Kim Đồng. Qua đó, giúp thanh thiếu nhi hiểu rõ hơn về người Đội trưởng đầu tiên của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, từ đó không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, trở thành con ngoan trò giỏi, Cháu ngoan Bác Hồ.