Nằm cách Trung tâm thành phố Tây Ninh 11 km, quần thể di tích núi Bà Ðen trải rộng trên diện tích hơn 24 km2 gồm ba ngọn: Núi Bà, núi Phụng và núi Heo, trong đó núi Bà cao nhất với độ cao 986 mét so với mặt biển.

Khu vực núi có suối chảy róc rách từ trên đỉnh núi xuống chân núi và hàng trăm hang, động, chùa chiền, đền miếu. Các hang động trong khu vực núi Bà Ðen qua hàng trăm năm đã được xây dựng, cải biến thành những nơi linh thiêng thờ thần, thờ Phật như: Hang Gió, chùa Hang, động Thanh Long, động Ông Hổ, Ông Tà, Ba Cô, Thiên Thai.

Lên lưng chừng núi khoảng 350m, du khách có thể vào viếng và tham quan Linh Sơn Thiên Thạch động (Ðiện Bà), được xây dựng dựa vào thế núi từ một mái đá tự nhiên nhô ra thành am động, bên trong có bàn thờ đặt hình tượng Bà Ðen.

Ðiện Bà là nơi thờ phụng chính gắn liền với Lễ hội núi Bà Ðen cùng các chùa Hạ và chùa Trung. Gần đó, ở độ cao hơn về phía đỉnh núi là miếu Sơn Thần, từ đây du khách được ngắm nhìn toàn cảnh hồ nước Dầu Tiếng, một công trình thủy lợi đẹp và lớn ở nước ta hiện nay.

Trong quần thể núi Bà Ðen có khu vực suối Vàng - còn gọi là "Ma Thiên Lãnh" nằm phía Tây núi Phụng với hồ Chằm, đền thờ Ông Lớn Trà Vong, tạo thành khu di tích mang đậm nét tâm linh.

Ðể lên núi, du khách đi theo con đường quanh co, uốn lượn qua những dốc cao và ven triền núi, thấp thoáng ẩn hiện trong màn sương mù, trải dài qua các địa danh gắn liền những sự tích, truyền thuyết huyền bí.

Theo Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Mặt trời Tây Ninh Trịnh Văn Hà, Tết Nguyên đán Canh Tý du khách có thể lên chùa Bà và tham quan đỉnh núi bằng 2 hệ thống cáp treo thiết kế theo công nghệ châu Âu. Đầu tiên là tuyến cáp Chùa Hang, kết nối từ chân núi lên Chùa Bà Đen có chiều dài 1.210 mét, gồm 78 ca bin, mỗi ca bin có sức chứa 10 người, thời gian vận chuyển chỉ 5 phút, công suất vận chuyển 4.400 khách/giờ. Tuyến cáp này có khả năng đáp ứng lượng lớn du khách đến chiêm báo cầu an tại Chùa Bà dịp lễ Tết, giúp người hành hương không phải xép hàng chờ đợi như những năm trước.

Thứ hai là tuyến cáp Vân Sơn với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 2.000 tỷ đồng sẽ khánh thành, đưa vào sử dụng vào ngày 18/1/2020, kịp thời phục vụ du khách trong dịp khai hội vui Xuân Canh Tý năm 2020. Tuyến cáp này sẽ đưa du khách từ chân núi lên đỉnh Bà Đen; có chiều dài 1.847 mét gồm 113 ca bin, mỗi ca bin có sức chứa 10 người, công suất vận chuyển 4.400 khách/giờ, thời gian vận chuyển là 8 phút/lượt.

Tuyến cáp hiện đại này sẽ giúp du khách có thể dễ dàng chinh phục đỉnh núi Bà Đen và ngắm toàn cảnh Tây Ninh từ độ cao 986 mét, một trải nghiệm mà trước đó chỉ dành cho số ít người có sức khỏe để đi đường núi hiểm trở.

Nét mới của hội xuân năm nay tại Khu du lịch núi Bà Đen là khuôn viên của Chùa Bà được cải tạo mở rộng, cảnh quan và không gian sạch đẹp, thoáng rộng hơn với các khu vực ngắm cảnh được thiết kế theo kiến trúc ruộng bậc thang, giúp du khách thư thái vãn cảnh, cầu an trong dịp Tết đến xuân về. 

Để tạo môi trường, cảnh quang xanh, sạch, đẹp Công ty cổ phần Mặt trời Tây Ninh đầu tư cải tạo môi trường xung quanh Khu du lịch núi Bà Đen và trên đỉnh núi; chuẩn bị hàng trăm ngàn chậu hoa tươi, nhiều chủng loại như hướng dương, xác pháo, dạ yến thảo, phi yến... tạo nên không gian rực rỡ, thu hút du khách.

Mỗi năm, vào dịp đầu xuân, quần thể Khu danh thắng di tích núi Bà Ðen thu hút hàng triệu lượt khách trong nước và ngoài nước đến hành hương, tham quan, du ngoạn và dự Lễ hội Xuân núi Bà. Lễ hội thường khai mạc vào ngày mùng 4 Tết và kéo dài suốt tháng Giêng.

Lễ hội núi Bà Ðen không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, thực hiện tự do tín ngưỡng, tôn giáo mà còn là nơi vui chơi, cắm trại, sinh hoạt truyền thống của thế hệ trẻ, bởi nơi đây từng là căn cứ địa của Huyện ủy Tòa Thánh thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước với di tích nổi tiếng động Kim Quang./.