Kinh nghiệm phát triển du lịch xanh từ thiên đường Bali

Người nông dân nuôi trồng rong biển ở Bali

Ông Made đẩy chiếc thuyền gỗ mảnh khảnh ra xa bờ một chút và đi xuống vùng nước sâu ngang đùi để canh tác rong biển, sau đó lên thuyền chèo dọc theo những cánh đồng cỏ rộng lớn.

Chiếu thuyền chở rong biển ở Bali. Ảnh: Indonesia Expat

Khi càng rời xa bờ, cảnh tượng trông giống như một chiếc thuyền giấy lênh đênh trên biển rộng lớn ở Bali. Được cắt đối xứng thành hình vuông và hình chữ nhật, trang trại rong biển của ông bắt đầu từ nơi sóng lặng và lan rộng cho đến mép nước nơi có hai hòn đảo – Nusa Lembongan và Nusa Ceningan – biến thành hình dạng trông giống như một con lạch.

Lịch sử kể rằng một số doanh nhân từ Đông Java đã đưa rong biển ra đảo và nảy sinh ý tưởng canh tác này cách đây vài thập kỷ. Kể từ thời điểm đó, nghề trồng rong biển đã phát triển mạnh mẽ liên tục đáng kinh ngạc ở đây.

Ông Made và dân làng đều có cột dây rong biển riêng trong trang trại. Những trang trại trồng rong biển này là tài sản của tất cả dân làng ở hai hòn đảo nhỏ. Ngoài khu vực mà ông Made đang trồng, còn có những nơi khác ở Nusa Lembongan như ở Jungut Batu ngoài khơi bờ biển phía tây.

Hạt giống thường được mua từ Nusa Penida, một trong những viên ngọc du lịch của Bali. Sau khi hạt giống được đưa đến Lembongan, nông dân bắt đầu trồng chúng ở khu vực dưới nước. Mỗi lô thường có kích thước khoảng 5×50 mét nhưng có thể khác nhau về kích thước. Những sợi dây mua cùng với hạt giống dùng để buộc hạt quanh những thanh gỗ ở đầu và mép giữa của cột. Những hạt giống được trồng tạo thành các cột trải ra màu xanh đậm theo thứ tự cạnh nhau khi nhìn từ trên cao.

Thiên đường xanh Bali. Ảnh: Indonesia Expat

Mỗi cột ngập nước được ví như những chiếc hộp có khả năng sản xuất khoảng 100 bó rong biển. Việc lựa chọn địa hình đại dương là một điều quan trọng vì còn phải phụ thuộc vào sự lên xuống và dòng chảy của thủy triều.

Những loại rong biển này có thể phát triển mạnh khi thủy triều lên cao nhưng nhiệt độ ấm áp có thể không thân thiện với sự phát triển của chúng. Để đánh dấu lãnh thổ của người nuôi trồng rong biển, mỗi cột đều được trang trí bằng những lá cờ phấp phới, buộc vào những cọc gỗ chắc chắn. Việc thu hoạch bắt đầu sau khoảng 45 ngày reo hạt giống. Việc này thường được thực hiện vào những đêm trăng tròn và trăng non, nghĩa là ít nhất hai lần một tháng.

Triển vọng du lịch xanh, giải quyết vấn đề ô nhiễm rác thải nhựa

Tùy thuộc vào kích thước của cột, quá trình thu hoạch có thể kéo dài tới 10 ngày. Những người nông dân thường làm việc vất vả trong suốt những đêm trăng sáng. Làm việc ban đêm trên biển có môi trường gió và lạnh không phải là điều dễ dàng. Đến sáng, rong biển sẽ được mang vào bờ. Khi thủy triều buổi chiều rút xuống, những nông dân chăm sóc những hàng cây con mới, chuẩn bị cho vụ thu hoạch tiếp theo.

Thỉnh thoảng ông Made đưa khách du lịch đến trang trại để giới thiệu trải nghiệm chân thực về việc thu hoạch rong biển. Ngồi trong chiếc gỗ, ông Made chỉ cho khách du lịch cách tách sợi xanh ra khỏi rong biển trước khi được đưa chúng vào bờ. Ông Made cũng lấy giáo và gậy gỗ ra để trình diễn cách trồng rong biển. Khách du lịch thường ngắm nhìn cảnh tượng này với vẻ kinh ngạc.

Cảnh quan tại Nusa Penida - hòn đảo phía Tây của Balisia. Ảnh: Indonesia Expat

Thu nhập từ việc thu hoạch rong biển chỉ đủ để người nông dân nuôi sống gia đình hàng tháng. Hiện tại, một kg rong biển khô có giá khoảng 14.000 Rp (khoảng 1 USD), giúp mỗi người bỏ túi ít nhất 3 triệu Rp (khoảng 200 USD). Vì khó có thể tiết kiệm được sau khi thanh toán chi tiêu hàng tháng nên hầu hết nông dân đều làm thêm nhiều nghề. Ông Made là một nông dân vào buổi sáng kết hợp thêm việc trông coi biệt thự vào buổi chiều trong khi tiếp tục làm nhân viên bảo vệ vào ban đêm.

Khi ông Made lội ra khỏi trang trại ở vùng nước nông, mang rong biển khô đã làm sẵn trong hai chiếc giỏ buộc vào cột, giữ thăng bằng trên vai, rong biển có lẽ là giải pháp hứa hẹn nhất đối với nhựa sử dụng một lần. Ý tưởng về sử dụng rong biển làm nguồn nguyên liệu mới để sản xuất nhựa sinh học bằng cách sử dụng trực tiếp lớp màng rong biển hoặc sử dụng các dẫn xuất của chúng như agar, carrageenan và alginate.

Ô nhiễm nhựa là một trong những mối quan tâm chính trên thế giới hiện nay, nhựa này có nguồn gốc từ dầu mỏ. Nhựa gốc dầu mỏ có thể được sử dụng trong nhiều ứng dụng như dụng cụ dược phẩm, bao bì, mô hình 3D, đồ gia dụng, ô tô, thiết bị điện tử...

Do đó, việc sử dụng nhựa sinh học được khuyến khích đặc biệt là khi chúng được làm từ các nguồn tài nguyên thiên nhiên bền vững. Ở đó rất nhiều lợi ích khi sử dụng nhựa phân hủy sinh học. Ví dụ, nhựa sinh học cần ít thời gian phân hủy, không độc hại, tiết kiệm năng lượng trong quá trình sản xuất, giảm chất thải được tạo ra hoặc không gian để quản lý chất thải, giảm hóa thạch tiêu thụ nhiên liệu và giảm lượng khí nhà kính phát thải.

Việc nuôi trồng rong biển và tính phổ biến của nó là điều tất yếu trong những năm tới. Rong biển có thể không dễ dàng để trồng hoặc rẻ như nhựa nhưng Indonesia hiện đang có tiềm năng lớn để đạt mục tiêu phát triển du lịch xanh trong tương lai./.

Hồng Nhung