Kon Tum: Ấn tượng sản phẩm từ thiên nhiên
Măng khô Sang Dup
Tại thời điểm chúng tôi đến, thị trấn Sa Thầy (huyện Sa Thầy) trời mưa rả rích. Trên đường vào khu hommestay Sang Dup, tôi gặp chị Y Hem mang gùi vào rẫy bẻ măng tươi. Hỏi khu homestay Sang Dup, chị mỉm cười thân thiện: Kia kìa! Ở đây, nhiều người biết homestay Sang Dup.
Từ hướng tay chị chỉ, tôi đến homestay Sang Dup. Cơ sở homestay của anh Trần Quốc Tuấn nằm yên tĩnh bên sườn đồi trên đường từ thị trấn hướng vào xã Sa Sơn. Đã hẹn trước, Trần Quốc Tuấn ra tận ngoài cổng đón tôi. Lâu ngày gặp lại, Tuấn xởi lởi: Năm nay, do tác động của dịch Covid-19, cơ sở hoạt động không nhộn nhịp như mọi khi. Tuy nhiên, cơ sở vẫn thu mua măng, cá lòng hồ về sơ chế, sấy khô... để bán theo yêu cầu của khách hàng.
Thấy từ Sang Dup lạ, tôi hỏi về ngữ nghĩa. Anh Tuấn cười, bộc bạch: Sang Dup - tiếng Gia Rai có nghĩa là ngôi nhà chờ. Do vậy, các sản phẩm của homestay Sang Dup đều gắn tên Sang Dup.
Măng khô Sang Dup. Ảnh: VN
“Từ ngôi nhà chờ này, cơ sở sẽ đưa khách đi trải nghiệm các thắng cảnh tự nhiên nổi tiếng như: Khu cứu hộ động vật hoang dã, thác bảy tầng, chinh phục đỉnh cao Vườn Quốc gia Chư Mom Ray; di tích Chư Tan Kra, điểm cao 1015 (xã Rờ Kơi), 1045 – Delta (xã Hơ Moong) trên dãy đồi Sạc Ly, đi thuyền trên lòng hồ Ya Ly, Sê San; mua măng khô Sang Dup, cá khô Sang Dup… về dùng và làm quà cho người thân”- Trần Quốc Tuấn bộc bạch.
Theo Tuấn, ở huyện Sa Thầy, măng le, măng lồ ô mọc nhiều trong rẫy, rừng tự nhiên trong mùa mưa. Măng mới bẻ về còn tươi, ngọt và giòn. Mùa mưa, người dân thường đi bẻ măng về ăn hay bán để kiếm thêm thu nhập. Sau khi thu mua măng tươi, cơ sở thuê người hấp, chẻ và sấy khô. Măng khô được vào bao bì có nhãn mác và hút chân không. Giá bán măng khô Sang Dup của anh dao động từ 200 – 250 nghìn đồng/kg (tùy từng thời điểm).
Qua trao đổi, Tuấn thật lòng: Không chỉ tiêu thụ ở thị trường huyện Sa Thầy, sản phẩm măng khô Sang Dup còn có mặt nhiều thị trường khác như thành phố Kon Tum, thành phố Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh… Anh Nguyễn Mạnh Cường (quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh) có lần khoe: Mỗi lần đến Hommestay Sang Dup đưa khách trải nghiệm các danh thắng ở địa phương, anh thường mua hàng chục kg măng khô Sang Dup về dùng và tặng người thân. Chính anh cũng như nhiều du khách khi dùng măng khô Sang Dup đều khen măng có vị thơm đặc trưng của măng rừng tự nhiên và ngon hơn măng một số địa phương khác.
Cá cơm khô Sang Dup
Bàn về cá cơm khô, Trần Quốc Tuấn cho biết, cơ sở đặt mua cá ngư dân đánh bắt từ lòng hồ thủy điện Plei Krông, Ya Ly về chế biến. Cá cơm ở lòng hồ thủy điện Plei Krông, Ya Ly nhiều. Vào mùa mưa, nhất là khi lòng hồ thủy điện tích nước, nước lòng hồ dâng lên, cá cơm sinh sản nhiều.
Trong những năm trước đây, có những thời điểm ngư dân đánh bắt nhiều, giá cá rẻ, người dân ở địa phương thường mua cá cơm về làm thức ăn trong chăn nuôi. Tuy nhiên, kể từ khi cá cơm tươi được đem chế biến khô (phơi khô, sấy) thì cá cơm lòng hồ trở thành đặc sản. Sớm nắm bắt nhu cầu, cơ sở homestay Sang Dup chủ động đặt với các đầu mối thu mua, rồi chế biến khô, bảo đảm chất lượng phục vụ du khách và người tiêu dùng.
Cũng như măng khô Sang Dup, cá cơm khô Sang Dup không chỉ để phục vụ khách du lịch mua về dùng và làm quà biếu cho người thân mà còn được cơ sở homestay Sang Dup mở rộng ở nhiều thị trường tiêu thụ khác trong và ngoài tỉnh. Cá khô Sang Dup giá từ 180 – 250 nghìn đồng/kg (tùy theo từng thời điểm).
Lòng thồ thủy điện Ya Ly là nơi cung cấp nguồn cá cơm đặc sản. Ảnh: V.N
Trong quá trình kinh doanh, Trần Quốc Tuấn quen nhiều hướng dẫn viên và khách du lịch. Các hướng dẫn viên và khách khách du lịch sau khi ăn cá cơm khô Sang Dup có nhiều lời khen. Chị Tín (Thành phố Hồ Chí Minh) chân thành: Cá cơm Sang Dup ngon, đặc biệt là khi chiêng giòn trộn mắm cơm hoặc xoài xanh thái nhỏ. Dân nhậu thích cá cơm chiêng giòn trộn xoài xanh.
Anh Trần Hiếu – chuyên gia xúc tiến thương mại, kết nối thị trường Đà Nẵng với các tỉnh Tây Nguyên đánh giá cao sản phẩm măng khô, cá khô Sang Dup. Theo anh Hiếu, măng khô, cá khô ở đây chất lượng tuyệt vời và có tiềm năng. Với chất lượng, măng khô, cá cơm khô Sang Dup có thể mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm ra cả nước và có khả năng cạnh tranh tốt hơn so với măng khô, cá khô của các thương hiệu ở các địa phương khác.
Trải nghiệm thiên nhiên
Trải nghiệm thiên nhiên ở huyện Sa Thầy cũng là sản phẩm độc đáo của Sang Dup. Du khách đến Sa Thầy, thường đến thác bảy tầng, thác Khỉ, chinh phục đỉnh cao Chư Mom Ray; thăm các di tích lịch sử Chư Tan Kra, điểm cao 1015, 1045 trên đỉnh đồi Sạc Ly... Trong các chuyến đi trải nghiệm, du khách thích cắm trại đêm ở di tích lịch sử Chư Tan Kra, điểm 1015, 1045… để cảm nhận không khí trong lành, đón ánh bình minh. Rồi từ các đỉnh cao này, du khách lượn dù theo chiều gió, lượn lờ trong không trung như những chú diều… Đây là một trải nghiệm lãng mạn và thú vị.
Các thắng cảnh trong Vườn Quốc gia Chư Mom Rây đang là nơi thu hút du khách. Ảnh: V.N
Không chỉ du khách, từng có may mắn đi thăm nhiều danh lam, thắng cảnh, nhưng tôi vẫn thích nét độc đáo khi khám phá, hòa mình với thiên nhiên ở huyện Sa Thầy. Tuy nhiên, nếu đi mà không trải nghiệm cắm trại ngủ lều bạt qua đêm, không ở lại trong rừng, điểm cao các di tích… thì không thể nói là đến Sa Thầy.
Được hòa mình với thiên nhiên, thưởng thức các món ăn độc đáo khác lạ như: Cá lóc đá Chư Mom Rẫy nấu với lá mì chua, măng chua, lá bứa, lá chân vịt; cá lăng Sê San, rau dớn nấu cá bằng ống lồ ô; gà rừng lai nướng, gà rừng lai hầm sâm; heo rừng nuôi tự nhiên nướng xiên, măng khô Sang Dup hầm sườn heo rừng non; cá khô trộn gỏi xoài xanh…; rồi trải nghiệm văn hóa cộng đồng, như xem người Gia Rai ở làng Ba Rgốc, làng Rắc… dệt thổ cẩm, đan lát hay nghe nghệ nhân Ba Na ở xã Hơ Moong hát hát kể sử thi thì thật là thú vị.
Thay lời kết
Trước khi chia tay tôi, Trần Quốc Tuấn mượn lời anh Dương Hiền Hoàng (Câu lạc bộ Dù Đà Nẵng) để nói về thiên nhiên ở huyện Sa Thầy: Hiếm có nơi nào trong nước có được thời tiết, khí hậu, điểm cao đẹp, thuận lợi cho việc bay dù lượn bốn mùa trong năm như ở huyện Sa Thầy - là nơi có thể mở được khu huấn luyện và đào tạo môn dù lượn quốc gia và châu Á.
Đồng thời, anh Tuấn cũng như người dân trên địa bàn huyện mong Covid-19 qua mau, cuộc sống trở lại bình thường, tỉnh, huyện tiếp tục quan tâm đầu tư phát triển du lịch, hỗ trợ xây dựng, nâng cao chất lượng các sản phẩm OCOP 3 sao: Măng không Sang Dup, cá khô Sang Dup, du lịch trải nghiệm Vườn quốc gia Chư Mom Ray… lên một bước phát triển mới, góp phần thu hút khách du lịch, giải quyết việc làm và nâng cao đời sống cho người dân ở địa phương.
Văn Nhiên
