Món cà đắng của người Ê đê
Nguyên liệu chế biến món ăn này khá quen thuộc trong đời sống người Ê đê, gồm có cà đắng, cá hấp, sả, ngò gai, ớt, củ nén ngắn, người Ê đê đã có món cà đắng giã cá hấp dân dã.
Bởi nguyên liệu chế biến món ăn khá dễ tìm, hầu như đều có trong vườn nhà như cà đắng, sả, ngò gai, ớt, củ nén, lá é. Trong khi đó, người Ê đê có thói quen trữ cá nục khô hay cá nục hấp trong gian bếp của gia đình. Cách chế biến món ăn cũng vô cùng đơn giản như lối sống của người đồng bào nơi đây.
Cà đắng sau khi rửa sạch, ngắt bỏ cuống, đem nẹp trong thanh tre nướng trên than cho chín mềm, lớp vỏ ngoài đổi màu vàng hoặc nâu. Người Ê đê còn nướng sơ củ nén và ớt trước khi giã để tăng thêm mùi thơm cho món ăn này. Cá nục hấp được rửa qua nước cho sạch, đem nướng trên than hồng. Chỉ cần nướng vài phút, cá nục hấp đã tỏa ra mùi thơm phức, lớp da khô lại chín vàng cũng có nghĩa là món ăn sắp hoàn thành.
Trong thời gian nướng các nguyên liệu trên, người Ê đê tranh thủ thái nhỏ sả và các loại rau thơm bỏ vào cối gỗ, dùng chày giã cùng gia vị muối, bột ngọt. Khi ớt, củ nén, cà đắng chín mềm, bén mùi thơm bay lên, người Ê đê sẽ lấy các nguyên liệu này thêm vào cối giã thật nhuyễn.
Cá nướng chín được bóc tách lấy phần thịt, bỏ xương, sau đó cho vào cối giã cùng hỗn hợp sẵn có. Các nguyên liệu sau khi nướng lên tạo mùi thơm đặc biệt cùng các loại rau thơm càng thêm kích thích khứu giác, vị giác.
Món cà đắng giã cá hấp là một món ăn khô, có hương vị truyền thống, đặc trưng của người Ê đê với vị đắng, cay, mặn, bùi... Người Ê đê rất thích dùng món ăn này với cơm nóng. Lúc sáng sớm hay buổi chiều tối gió lạnh nơi vùng cao, còn gì bằng một bát cơm nóng hổi ăn cùng với món ăn đủ hương vị của người Ê đê…/.
Bài, ảnh: Nguyễn Nam