Nhằm bàn giải pháp, tìm hướng phát triển các mô hình nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch, ngày 21/9, tại xã Hồng Vân, huyện Thường Tín, Sở NN&PTNT, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội tổ chức tọa đàm khuyến nông về nội dung này. Tọa đàm thu hút đông đảo người dân, chuyên gia, lãnh đạo các đơn vị, sở, ngành tham gia.

Quang cảnh tọa đàm.

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Hà Nội hiện có 11 trang trại nông nghiệp sinh thái hoạt động theo mô hình giáo dục, du lịch trải nghiệm; 4 hợp tác xã nông nghiệp khai thác mô hình trang trại đồng quê... Nhiều mô hình phát triển nông nghiệp sinh thái kết hợp du lịch cho hiệu quả kinh tế cao, qua đó nâng cao đời sống người dân, tạo diện mạo mới cho khu vực nông thôn. Nông nghiệp sinh thái - nông thôn hiện đại - nông dân văn minh vừa là định hướng, nhiệm vụ, vừa là đích đến bền vững của một quốc gia nông nghiệp.

Những mô hình du lịch - sinh thái - làng nghề ở xã Hồng Vân, huyện Thường Tín hay Trang trại Đồng quê tại huyện Ba Vì, Vườn sinh thái Phúc Thọ hoa bay (huyện Phúc Thọ)... đã mở ra hướng đi mới. Song để phát triển hiệu quả và nhân rộng, các mô hình này còn gặp nhiều khó khăn.

Trước khi diễn ra tọa đàm, các đại biểu tham quan mô hình du lịch làng nghề của Hợp tác xã Hồng Vân.

Theo ông Nguyễn Hải Đăng, Bí thư Đảng ủy xã Hồng Vân - địa phương đang có nhiều mô hình du lịch sinh thái phát triển, yếu tố quan trọng nhất của sinh thái là phải giữ được môi trường trong lành, mỗi vườn cây, vườn hoa phải được thâm canh theo đúng hướng an toàn, hữu cơ. Khi người tham quan được ăn, ở, trải nghiệm trong không gian xanh của nông thôn, thì nguồn thu chính không phải từ năng suất nông sản mà là từ dịch vụ du lịch.

Để đưa mô hình du lịch sinh thái gắn với phát triển, người dân cần tổ chức sản xuất nông nghiệp tốt kết hợp nhiều yếu tố khác, nhất là hạ tầng giao thông nông thôn, hạ tầng xã hội... Khi được đầu tư tốt về hạ tầng thì các vùng chuyên canh hoa - cây cảnh sẽ bổ trợ rất lớn cho các nhà vườn, mô hình sinh thái lõi phát triển hiệu quả. Song, hiện nay nguồn lực đầu tư cho hạ tầng nông thôn vẫn còn nhiều hạn chế.

Ông Mai Văn Tám - một trong những hộ dân phát triển mạnh mô hình nông nghiệp sinh thái tại xã Hồng Vân với đầy đủ cơ sở lưu trú, khu trải nghiệm cho rằng, ngoài khó khăn về nguồn vốn đầu tư, hành lang pháp lý xây dựng mô hình, thì khó khăn về nhân lực trong chuyên biệt hóa du lịch tại địa phương đang là rào cản lớn để người dân mở rộng mô hình. Bởi, hiện nay, để biến một nông dân sản xuất nông nghiệp thuần túy thành hướng dẫn viên du lịch chuyên nghiệp là cả quá trình đòi hỏi sự hỗ trợ đào tạo, tập huấn gắn với hoạt động thực tiễn, cụ thể...

Nâng tầm cho nông nghiệp sinh thái

Để tháo gỡ khó khăn cho các mô hình nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch, theo Tiến sĩ Ngọ Văn Ngôn, Phó Chánh Văn phòng chuyên trách Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới Hà Nội, các địa phương cần lưu ý phải hoàn thành và tuân thủ quy hoạch nông thôn; không để các quy hoạch khác làm phá vỡ không gian sinh thái nông thôn, ảnh hưởng tới các mô hình đang phát triển hiệu quả.

Đồng quan điểm, Tiến sĩ Ngô Kiều Oanh cho rằng, để phát triển bền vững, đòi hỏi các làng quê phải phân chia rõ được các không gian (không gian dân cư, không gian sinh thái, không gian cộng đồng...) cùng sự thống nhất, đồng thuận, ủng hộ của người dân địa phương, bảo đảm khi du khách đến với mỗi miền quê là một sự trở về nhà, được chào đón, trải nghiệm trong sự tử tế, thân thiện, mến khách... Đơn cử như xã Hồng Vân - địa phương đủ điều kiện phát triển mô hình này với không gian sinh thái rộng, nhiều di tích lịch sử, cảnh quan nông thôn xanh, sạch, đẹp... song du khách đến đây mới chỉ dừng ở tham quan. Xã Hồng Vân cần nâng tầm, hướng tới phục vụ du khách ăn, nghỉ, thưởng thức bài bản hơn.

Cách trung tâm Thủ đô Hà Nội 20km về phía Nam, làng nghề sinh vật cảnh Hồng Vân (xã Hồng Vân, huyện Thường Tín) là nơi hội tụ nét đẹp, yên bình của làng ven đô.

Hạn chế lớn nhất hiện nay của các mô hình nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch chính là sự thiếu chuyên nghiệp trong các khâu phục vụ du khách. Theo Phó Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Trần Trung Hiếu, Sở đang đẩy mạnh công tác hỗ trợ các công ty lữ hành đưa khách về các mô hình du lịch sinh thái ven đô. Năm 2022, Sở đẩy mạnh công tác đào tạo tập huấn về xây dựng sản phẩm du lịch cho mô hình điểm tại các huyện, thị xã dưới dạng "cầm tay chỉ việc" với nông dân, cán bộ cơ sở; gắn đào tạo với tham quan, học tập các mô hình điểm. Sở cũng đẩy mạnh truyền thông hỗ trợ các mô hình nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch.

Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Hà Nội Vũ Thị Hương nhận định, giai đoạn 2022-2025, thành phố tập trung xây dựng thí điểm 6 mô hình phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn; du lịch cộng đồng; làng du lịch thông minh; du lịch làng nghề... theo hướng du lịch xanh, có trách nhiệm và bền vững tại các huyện: Thường Tín, Đan Phượng, Thanh Trì, Mỹ Đức, Thạch Thất và thị xã Sơn Tây.

Việc phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái dù ở cấp độ nào cũng là những tiền đề quan trọng để xây dựng các miền quê đáng sống. Đối với khu vực ven đô, việc phát triển nông nghiệp ngoài nâng cao đời sống, chất lượng sống cho chính người dân khu vực nông thôn còn có nhiệm vụ quan trọng là "lá phổi xanh" của nội đô. Do đó, trong những năm qua, Trung tâm Khuyến nông Hà Nội đẩy mạnh hỗ trợ theo chu trình khép kín, từ hỗ trợ vốn, kỹ thuật sản xuất hữu cơ sinh thái đến xây dựng quảng bá, tuyên truyền mô hình... Với cách hỗ trợ này, Trung tâm Khuyến nông mong muốn tạo thêm động lực để Hà Nội hình thành nhiều hơn nữa miền quê đáng sống, người dân ấm no, hạnh phúc ngay tại quê hương với sự phát triển nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch.

Bạch Thanh