Tìm giải pháp phát triển du lịch đường sông ở Việt Nam

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: TITC

Đồng chủ trì Hội thảo có TS. Phạm Văn Thủy - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam và TS. Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch.

Tham dự Hội thảo còn có TS. Nguyễn Thế Hùng - Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ VHTTDL); PGS.TS Lê Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Đào tạo (Bộ VHTTDL); đại diện Hiệp hội Du lịch Việt Nam; đại diện các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Du lịch địa phương; cùng các diễn giả, chuyên gia, nhà khoa học, giảng viên, doanh nghiệp du lịch...

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thủy cho biết, thời gian qua, Việt Nam tập trung phát triển các dòng sản phẩm du lịch chủ đạo như du lịch biển, đảo; du lịch sinh thái; du lịch văn hóa; du lịch đô thị… Với tiềm năng, lợi thế này, Việt Nam tăng cường phát triển một số loại hình du lịch nhằm đa dạng hóa sản phẩm phù hợp với xu hướng mới của thị trường như du lịch golf, du lịch nông nghiệp nông thôn, du lịch đường sắt.

TS. Nguyễn Thế Hùng - Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ VHTTDL) phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: TITC

Đáng chú ý, với lợi thế về hệ thống sông ngòi dày đặc tạo điều kiện cho du lịch đường sông của Việt Nam phát triển, điển hình như du lịch sông Hồng, hệ thống các sông ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long…

Bên cạnh những tiềm năng, lợi thế, vẫn còn tồn tại một số hạn chế trong phát triển hạ tầng hệ thống du lịch, văn hóa đặc trưng vùng miền, vấn đề về môi trường… Thông qua Hội thảo ngày hôm nay, lãnh đạo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam hy vọng, các đại biểu, khách mời sẽ cùng nhau thảo luận, trao đổi, đánh giá thực trạng, chỉ ra tồn tại, hạn chế, đóng góp ý kiến, đề xuất các định hướng, giải pháp phát triển du lịch đường sông ở Việt Nam; đồng thời kết nối các địa phương, doanh nghiệp để cùng hợp tác, tạo ra các sản phẩm mới, hấp dẫn. Từ đó góp phần giải quyết các vấn đề liên quan đến du lịch đường sông ở Việt Nam, đưa du lịch sông của Việt Nam trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, đa dạng, độc đáo.

TS. Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: TITC

Theo TS. Nguyễn Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch, Việt Nam có mạng lưới sông ngòi phong phú với hơn 2.360 con sông lớn nhỏ có tổng chiều dài khoảng 41.900km, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch đường sông. Từ miền Bắc đến miền Nam, mỗi vùng sông nước đều có nét đặc trưng riêng về cảnh quan và văn hóa, tạo nên sự đa dạng cho sản phẩm du lịch. Cùng với đó, nhiều di tích lịch sử, làng nghề truyền thống và danh lam thắng cảnh nằm dọc các tuyến sông, tạo điều kiện phát triển du lịch văn hóa - lịch sử. Các khu vực sông nước có hệ sinh thái phong phú, là cơ sở để phát triển du lịch sinh thái và bảo tồn thiên nhiên.

Với tiềm năng như vậy, những năm qua, nhiều địa phương đã chú trọng phát triển du lịch đường sông và đạt được một số thành công ban đầu, điển hình như du lịch sông Nho Quế (Hà Giang), sông Hương (Huế), sông Sài Gòn (TP. Hồ Chí Minh)… là những điểm sáng trong phát triển du lịch đường sông. Dù vậy, đến nay, du lịch đường sông ở Việt Nam phát triển còn chưa tương xứng với tiềm năng do hạ tầng giao thông đường thủy chưa được đầu tư đúng mức; ô nhiễm môi trường; thiếu liên kết trong phát triển du lịch đường sông; bất cập trong công tác bảo tồn các giá trị tài nguyên du lịch…

Đại biểu, khách mời tham dự Hội thảo. Ảnh: TITC

Du lịch Việt Nam được định hướng phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển du lịch đường sông gắn với các sản phẩm du lịch văn hóa, sinh thái là một trong những hướng ưu tiên hàng đầu. Để khắc phục các tồn tại, hạn chế và để khai thác tốt hơn du lịch đường sông, Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch đã nghiên cứu và đưa ra một số giải pháp, gồm: Nâng cấp hạ tầng giao thông đường thủy, xây dựng bến tàu, cầu cảng và phát triển dịch vụ hỗ trợ; xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù dựa trên giá trị lịch sử, văn hóa và hệ sinh thái riêng biệt của mỗi dòng sông; thúc đẩy liên kết giữa các địa phương thông qua các chương trình du lịch liên vùng; áp dụng các biện pháp kiểm soát ô nhiễm, xử lý nước thải, rác thải hiệu quả và xây dựng các khu bảo tồn thiên nhiên ven sông.

TS. Nguyễn Anh Tuấn cho biết, Hội thảo là cơ hội cho các bên liên quan bao gồm các cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về du lịch, giao thông, môi trường; các cơ sở đào tạo, chuyên gia trong các lĩnh vực có liên quan, doanh nghiệp... trao đổi và thảo luận các vấn đề liên quan đến phát triển du lịch đường sông ở Việt Nam. Hội thảo tập trung đánh giá hiện trạng, nhận diện các yếu tố, các rào cản ảnh hưởng đến phát triển du lịch đường sông tại Việt Nam hiện nay; những vấn đề chủ yếu cần giải quyết và gợi mở các chính sách, giải pháp để phát triển du lịch đường sông tại Việt Nam.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: TITC

Tại Hội thảo, các đại biểu, khách mời đã lắng nghe một số tham luận về phát triển du lịch đường sông ở Việt Nam. Theo GS.TS.NGND. Nguyễn Văn Đính, Việt Nam có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng, đó là hệ thống sông ngòi, kênh, rạch rải khắp mọi miền đất nước. Tuy nhiên, để phát triển du lịch đường sông tương xứng với tiềm năng, ngoài nhận thức đúng và đầy đủ về vai trò, vị trí của việc phát triển du lịch đường sông, cần có chiến lược và quy hoạch về du lịch đường sông một cách hoàn chỉnh, bài bàn; cần có các chính sách phát triển du lịch đường sông; đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật cũng như phải có nguồn nhân lực du lịch chất lượng.

Ông Nguyễn Hữu Ân - Phó Trưởng phòng Quy hoạch, phát triển tài nguyên du lịch, Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong Chiến lược phát triển du lịch TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, sẽ phấn đấu phát triển các sản phẩm du lịch đường thủy trở thành một trong các sản phẩm du lịch tạo sự khác biệt của Thành phố, nhằm thỏa mãn nhu cầu nghỉ ngơi giải trí, thưởng thức các giá trị văn hóa nhân văn của khách du lịch quốc tế và nội địa. Để hoàn thiện, phát triển thêm nhiều sản phẩm du lịch đường thủy trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, đại diện Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh đề xuất, cần sớm triển khai nội dung của Chiến lược sau khi UBND TP. Hồ Chí Minh phê duyệt; tiếp tục phối hợp với sở, ngành, quận, huyện giải quyết vấn đề còn tồn tại, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động hiệu quả; đôn đốc Sở, ngành chuyên môn hoàn chỉnh quy hoạch hệ thống bờ sông, kênh, rạch và hệ thống cảng, bến thủy nội địa phục vụ du lịch đường thủy trên địa bàn Thành phố, đồng bộ, thống nhất về tổ chức và không gian cảnh quan trên toàn bộ tuyến; khai thông một số luồng, tuyến và công trình cầu đường thủy nội địa.

GS.TS.NGND. Nguyễn Văn Đính trình bày tham luận về Du lịch đường sông và một số vấn đề về định hướng phát triển du lịch đường sông Việt Nam. Ảnh: TITC

Về hoạt động vận tải khách du lịch bằng đường thủy, ông Lê Xuân Trọng - Phó Trưởng phòng Phòng Giao thông đô thị và nông thôn, Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông vận tải nhận định, sự phát triển của vận tải hành khách du lịch đường thủy đã và đang đóng góp tích cực vào nền kinh tế du lịch quốc gia; là cầu nối quan trọng giúp giới thiệu và quảng bá văn hóa Việt Nam đến với du khách quốc tế; mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo và phong phú khi khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và văn hóa dọc theo các dòng sông, biển và kênh rạch. Để tăng cường quản lý hoạt động vận tải khách du lịch đường thủy, ông Lê Xuân Trọng cho rằng, cần đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng đường thủy; tăng cường an toàn giao thông trong hoạt động vận chuyển khách du lịch đường thủy nội địa; nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ khách du lịch; nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ khách du lịch đường thủy nội địa; nâng cao nguồn nhân lực phục vụ khách du lịch đường thủy nội địa; cải thiện quản lý và quy hoạch.

Chia sẻ về việc khai thác tour du lịch sông nước gắn với miệt vườn vùng Đồng bằng sông Cửu Long, TS. Vũ Văn Tuyên - Giám đốc Công ty Lữ hành Travelogy cho biết, khu vực này có hệ thống sông ngòi, kênh, rạch chằng chịt kết hợp với đặc điểm địa hình, thổ nhưỡng, khí hậu, thời tiết tạo nên cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, nhất là cảnh quan sông nước. Bên cạnh đó, văn hóa sông nước và chợ nổi là một trong những đặc điểm nổi bật nhất, mang đậm bản sắc văn hóa miền Tây Nam Bộ. Với những tiềm năng về tự nhiên, văn hóa, loại hình du lịch đường sông gắn với sinh thái miệt vườn được du khách ưa chuộng ở Đồng bằng sông Cửu Long là du lịch miệt vườn với không gian xanh mát, thanh bình, thân thiện với thiên nhiên, môi trường.

Phó Cục trưởng Phạm Văn Thủy phát biểu kết luận tại Hội thảo. Ảnh: TITC

Tại phiên thảo luận, các đại biểu, khách mời, doanh nghiệp đồng tình và đánh giá cao các bài tham luận, nội dung của buổi Hội thảo ngày hôm nay, đồng thời chia sẻ thêm về những tiềm năng, lợi thế cũng như các hạn chế, bất cập còn tồn tại. Các đại biểu, khách mời cũng đã đề xuất, góp ý một số giải pháp cụ thể như: nghiên cứu kết hợp du lịch đường thủy gắn với hoạt động tìm hiểu lịch sử, tái hiện lịch sử, các trận chiến hào hùng trên sông nước; gắn với tìm hiểu, trải nghiệm văn hóa truyền thống, văn hóa bản địa; nghiên cứu số liệu khách du lịch qua đường thủy, phân tích các thị trường nguồn, thị trường tiềm năng để tìm hướng tăng cường thu hút khách du lịch. Đề xuất nghiên cứu xây dựng đề án phát triển du lịch đường thủy nội địa để xây dựng một quy chuẩn nhất định, từ đó làm định hướng cho các địa phương triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, chú trọng đến yếu tố giữ gìn và bảo vệ môi trường sống, môi trường tự nhiên, môi trường sinh thái, phát triển du lịch bền vững…

Kết luận tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Phạm Văn Thủy ghi nhận và đánh giá cao các bài tham luận, ý kiến đề xuất của đại biểu, khách mời. Đồng thời cho rằng, để du lịch đường sông phát triển tương xứng với tiềm năng, cần kết hợp giữa quy hoạch địa phương, quy hoạch vùng, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch giao thông kết nối liên vùng; quy hoạch sản phẩm. Bên cạnh đó, cần đề ra các giải pháp về nguồn lực và tài chính, đào tạo nguồn nhân lực; xây dựng chính sách, thể chế phát triển du lịch đường sông; kế hoạch quảng bá, giới thiệu điểm đến. Xây dựng các sản phẩm lịch sử, văn hóa, tâm linh, lễ hội, ẩm thực kết hợp với du lịch đường sông. Đảm bảo môi trường sinh thái, cảnh quan vùng sông nước, cơ sở hạ tầng để mời gọi doanh nghiệp tham gia, đầu tư. Phó Cục trưởng Phạm Văn Thủy cho biết, trên cơ sở những ý kiến góp ý của các đại biểu, khách mời, chuyên gia, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẽ tổng hợp và báo cáo cấp trên, đề xuất xây dựng đề án phát triển du lịch đường thủy nội địa trong thời gian tới.

Trung tâm Thông tin du lịch