Về Bắc Sơn (Lạng Sơn) – thăm rừng gỗ nghiến hàng trăm năm tuổi
Từ Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (xã Bắc Quỳnh), du khách theo tỉnh lộ 241 khoảng 8 km sẽ bắt gặp cảnh quan tự nhiên của cánh rừng gỗ nghiến nguyên sinh thuộc thôn Đông Đằng (xã Bắc Sơn). Đây là cánh rừng nguyên sinh quý hiếm trên địa bàn được người dân trong thôn bảo tồn nguyên vẹn trên một núi đá vôi. Trong rừng tập trung nhiều cây gỗ nghiến quý hiếm, trong đó có những cây cổ thụ cao hàng chục mét, thân cây khổng lồ bám chặt vào vách đá lởm chởm. Kỳ thú hơn, trên đỉnh núi đá này có nhiều cây “dự báo thời tiết” mà dân làng vẫn gọi là “mạy kham”, loài cây này có tên như vậy vì trước những ngày mưa to gió lớn lá của chúng sẽ chuyển thành mầu trắng bạc thay vì mầu xanh như thường ngày.
Thôn Đông Đằng – xã Bắc Sơn, nằm ở phía Đông Nam huyện Bắc Sơn cách trung tâm huyện Bắc Sơn chừng 3 km, bao bọc bởi trùng điệp núi, đồi và cùng những cánh đồng trải dài tít tắp, bình dị như bao thôn bản của huyện với những ngôi nhà sàn truyền thông cổ kính. Truyền thống anh hùng cách mạng, truyền thông văn hóa dân tộc được người dân nơi đây trân trọng và phát huy. Bất kỳ ai đến thôn Đông Đằng, ngay từ khi bước vào cổng làng đều nhận được không khí đầm ấm với những lời chào thân thiện, đường làng đổ bê tông rộng rãi sạch sẽ, những ngôi nhà sàn được bố trí hợp vệ sinh, có ngôi nhà sàn cổ trên trăm tuổi vẫn vững trãi như chứng tích lịch sử của dân tộc. Sát ngay rìa thôn Đông Đằng là dãy núi đá mà trên đó là một tài sản vô giá của thiên nhiên được người dân thôn Đông Đằng lặng lẽ bảo vệ, như giữ gìn truyền thống cách mạng, gìn giữ thôn bản của mình. 13 ha rừng cây gỗ nghiến nguyên sinh (loài cây gỗ quý thuộc nhóm 1) được bảo vệ nguyên vẹn với hàng trăm cá thể, có cây đường kính gốc hơn 2m.
Rừng gỗ nghiến thôn Đông Đằng xã Bắc Sơn – Ảnh Dương Doãn Tuấn
Ngoài duy trì nguồn nước và giữ cho đá không lăn xuống làng, còn lý do nữa để người dân Đông Đằng bảo vệ thành công khu rừng nghiến quý chính là yếu tố tâm linh. Tương truyền ở khu rừng này có 3 vị thần ngự trị là thần Ông Đuôi, thần Ông Voi và thần Bó Bá Mò bảo vệ dân làng. Thế nên, tương truyền nếu chặt cây, sẽ làm kinh động đến các vị thần. Và đến nay, tại khu rừng vẫn còn dấu tích của việc thờ cúng các vị này.
Đứng trên đỉnh núi nhìn về những xóm làng đang tỏa khói lam chiều thật yên bình. Có lẽ ít ai nghĩ rằng rừng cây quý hiếm như vậy còn tồn tại ngay tại nơi dễ khai thác nhất. Thế nhưng đó lại là sự thật, minh chứng cho ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường của cộng đồng nhân dân. Cánh rừng trăm tuổi vẫn xanh thẫm màu lá nghiến oai hùng. Năm 2018, khu rừng nghiến nguyên sinh Đông Đằng đã được công nhận là khu bảo tồn loài – sinh cảnh Bắc Sơn được quy hoạch, bảo vệ. Theo đó, khu rừng quý này được lập dự án, hỗ trợ kinh phí bảo vệ hàng năm.
Du lịch Bắc Sơn đang ngày càng phát triển với nhiều sản phẩm du lịch đặc thù. Cùng với sự phát triển của ngành du lịch không khói này, rừng gỗ nghiến nguyên sinh Đông Đằng như một điểm nhấn mới trong hành trình du lịch của du khách. Đến thăm rừng gỗ nghiến nguyên sinh, du khách có thể tham quan các điểm du lịch phụ cận như: khu di tích Khuổi Nọi (xã Vũ Lễ), vườn sinh thái suối Mỏ Mắm, vườn quýt Hang Hú (xã Chiến Tháng), Bảo tàng khởi nghĩa Bắc Sơn (xã Long Đống), di tích đình Nông Lục (xã Hưng Vũ), thung lũng hoa Bắc Sơn (xã Trấn yên), Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (xã Bắc Quỳnh), khu du lịch sinh thái Vũ Lăng (xã Vũ Lăng).
