Về thăm Ngã ba Đồng Lộc- những ngày tháng 7 lịch sử
Song không phải tất cả chúng ta đều đã có dịp đến Ngã ba Đồng Lộc, biết, nghe qua sách vở chỉ là một phần. Chắc hẳn chỉ khi đến tận nơi, nhìn thấy những gì còn lại trên mảnh đất này và nghe những thuyết minh viên trong trang phục màu xanh người lính với giọng nói truyền cảm sẽ dẫn dắt bạn đến câu chuyện huyền thoại về những con người ở đây trong thời kỳ máu lửa và tự mình thắp nén hương tận đáy lòng mình dâng lên từng ngôi mộ của các chị thì mới thỏa lòng.
Ngã ba Đồng Lộc thuộc xã Đồng Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh nằm trên đường Hồ Chí Minh, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 đoạn qua Hà Tĩnh. Trong những năm chiến tranh, nơi đây là mạch máu giao thông nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến miền Nam. Từ tháng 4 đến tháng 10 năm 1968, Ngã ba Đồng Lộc phải gánh chịu gần 50.000 quả bom các loại, mặt đất bị biến dạng, đất đá bị cày đi xới lại, hố bom chồng lên hố bom, không có một bóng cây, ngọn cỏ nào có thể mọc nổi.
Tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc lúc bấy giờ có nhiều lực lượng như: Bộ đội, Thanh niên xung phong, công nhân giao thông, công an, dân quân du kích… số người chiến đấu và phục vụ chiến đấu thời điểm đông nhất lên tới 16.000 người, làm nhiệm vụ chiến đấu tránh trả máy bay địch, cảnh giới, giải tỏa giao thông, san lấp hố bom, phá bom nổ chậm, làm cọc tiêu dẫn đường, đảm bảo an toàn cho người và hàng hóa chi viện vào chiến trường miền Nam. Để giữ vững mạch máu giao thông từ Bắc vào Nam được thông suốt, hàng trăm, hàng ngàn chiến sĩ và nhân dân đã ngã xuống. Trong đó phải kể đến sự hy sinh anh dũng của tiểu đội 10 cô gái TNXP thuộc Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55. Trưa ngày 24 tháng 7 năm 1968, 10 chị ra đường làm nhiệm vụ. Đến 16 giờ, trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc, 1 quả bom đã nổ gần căn hầm chữ A, nơi 10 chị đang tránh bom, làm sập hầm và tất cả 10 chị đã hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ. Người trẻ tuổi nhất là 17 tuổi, ba người chị lớn tuổi nhất cùng 24 tuổi
Hiện nay, Ngã ba Đồng Lộc là một quần thể di tích gồm nhiều hạng mục. Bên cạnh khu mộ của 10 cô gái anh hùng, còn có Nhà bia tuởng niệm TNXP toàn quốc, Sa bàn chiến đấu, Nhà trưng bày truyền thống TNXP toàn quốc, Phòng trưng bày truyền thống Ngã ba Đồng Lộc, Tháp chuông Đồng Lộc uy nghi 7 tầng, 8 mái tọa lạc trên đồi Mũi Mác và nhiều công trình văn hóa tâm linh khác,
Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 - 15/7/2020), xin được dâng những bông cúc trắng, nén hương thơm và tấm lòng thành kính lên các nữ thanh niên xung phong mãi mãi tuổi thanh xuân./
TITC-CNMT