Canh rau sắn cá trê: Hương vị quê nhà
Hằng năm cứ vào độ lúa ngoài đồng chín vàng, những cơn mưa rào mùa hạ bắt đầu trút xuống cũng là lúc người dân quê tôi rủ nhau đi bắt cá trê. Những chú trê vàng nhẫy đánh đuôi loách choách trong gốc lúa rủ nhau theo nước tràn bờ, tìm những hang hốc có sối chảy để “tình tự”, bỗng chốc trở thành mồi ngon cho những tay săn cá vùng quê lúa. Cá bắt về được nuôi trong vại sành, trước khi làm thịt cá người ta thay nước mới và đổ vào một ít tro bếp để cá nhả nhớt và khử bớt mùi tanh, đợi khi những chú trê cứng râu, xoè ngạnh nằm thẳng đơ người ta mới vớt cá ra rửa sạch, chặt vây, bỏ ruột, bóc bỏ hoa khế trong đầu cá, sau đó cắt cá thành từng khúc mỏng, ướp một chút tương trong khoảng nửa giờ trước khi nấu.
Nguyên liệu thứ hai là rau sắn. Đây cũng là thứ rất sẵn ở những vùng đồi gò của huyện Thạch Thất. Những ruộng sắn xanh mượt được vun trồng trên chất đất mùn pha sỏi ong, tạo cho rau cái vị ngọt bùi rất riêng. Người ta chọn hái những ngọn bánh tẻ, mập mạp, không hái ngọn quá non hoăc quá già, bởi rau non quá khi ngâm sẽ nát và kém dai, kém bùi, còn nếu già quá sẽ sơ và chát. Rau sắn hái về đem rửa sạch, vò nát vừa phải rồi luộc qua cho hết nhựa, sau đó ngâm chua chừng hai ngày, đến khi rau chuyển màu vàng rộm là được. Lúc nấu vớt rau ra rửa lại thật kỹ, vắt khô nước, cho vào nồi xào trước với mỡ đến khi ngọn rau săn lại rồi cho cá trê và nước vào nấu cùng. Khi nồi canh đã sôi mới cho thêm gia vị, giảm nhỏ lửa để om cho cá nhừ và chất ngọt của cá ngấm dần vào rau. Cầu kỳ hơn nữa, nếu dùng niêu đất để nấu sẽ khiến cá vừa chóng nhừ, vừa làm tăng thêm hương vị thơm ngon của nó.
Trong không khí thoáng mát của vùng quê sau cơn mưa rào mùa hạ, được thưởng thức một bát canh rau sắn cá trê thơm lừng nghi ngút khói, cắn thêm miếng ớt chỉ thiên cay xé lưỡi, ăn xong bát canh, mồ hôi túa ra ướt áo nhưng dư vị của nó lại làm cho ta mát đến tận ruột gan, thật sảng khoái vô cùng. Dù bạn đã từng đi tới đâu, từng nếm bao thứ sơn hào hải vị, nhưng nếu được về với vùng quê Thạch Thất thưởng thức món rau sắn cá trê, hẳn bạn sẽ bị quyến rũ bởi vị ngọt thơm của những khúc cá trê béo ngậy quyện với vị bùi bùi nồng ấm của rau sắn. Hương vị đồng quê của niêu cơm gạo mới và món canh rau sắn cá trê om trong nồi đất chợt gợi trong ta những ký ức tuổi thơ xa vời, tha thiết.
