Chương trình mục tiêu Phát triển văn hóa giai đoạn 2016 - 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 30.6.2017, gồm 3 dự án thành phần: Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa (dự án 1); Tăng cường đầu tư xây dựng, phát triển hệ thống thiết chế văn hóa (dự án 2); Phát triển các loại hình nghệ thuật biểu diễn (dự án 3). Cơ chế huy động vốn cho chương trình được thực hiện theo hình thức đa dạng hóa; tăng cường huy động vốn từ ngân sách địa phương, nguồn đóng góp hợp pháp của DN và vận động tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Đồng thời, tăng cường phối hợp, lồng ghép các chương trình khác của bộ, ngành Trung ương để triển khai các dự án tu bổ, tôn tạo di tích.

Đoàn đồng bào dân tộc Bana huyện Tây Sơn biểu diễn trong Ngày hội văn hóa - thể thao các dân tộc thiểu số miền núi tỉnh lần thứ XV -  năm 2019.

Tại Bình Định, chương trình đã đạt nhiều kết quả tích cực, đáng kể nhất là bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa (dự án 1). Tỉnh đã phân bổ kinh phí đầu tư, huy động vốn để trùng tu, tôn tạo nhiều công trình, di tích lịch sử - văn hóa, di tích cách mạng - kháng chiến, tiêu biểu nhất là đầu tư 27,8 tỷ đồng xây dựng khu di tích Chi bộ Hồng Lĩnh (TX An Nhơn).

Ngoài ra, còn có nhiều hoạt động bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể, nhất là 3 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (võ cổ truyền, tuồng, bài chòi). Bình Định đã có những đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng và tham gia bảo vệ hồ sơ Nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ Việt Nam, được UNESCO vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào tháng 12.2017. Hội đánh bài chòi cổ Bình Định lan rộng, tỏa sâu hơn ở nhiều địa phương trong tỉnh, góp phần bảo tồn và phát huy di sản bài chòi Trung bộ. Đề án bảo tồn và phát huy võ cổ truyền Bình Định giai đoạn 2016 - 2020 cũng đã triển khai nhiều hoạt động hiệu quả.

Trong khi đó, công tác bảo tồn văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số miền núi trong tỉnh có thêm chuyển biến tích cực. Đặc biệt, UBND tỉnh đã trao tặng 119 bộ cồng chiêng cho 119 làng đồng bào dân tộc thiểu số, sau đó tổ chức Liên hoan Văn hóa cồng chiêng các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ thứ I - năm 2019. Bà Đinh Thị Phương, Phó Chủ tịch UBND xã Canh Liên (huyện Vân Canh) chia sẻ niềm vui: “Ở 8 làng của xã trước đây còn những bộ cồng chiêng cũ, sử dụng lâu năm nên có cái hư hỏng. Bà con vui lắm khi tỉnh tặng cho mỗi làng một bộ cồng chiêng mới, để tiếng cồng chiêng thêm vang vọng dịp lễ hội, đám cưới...”.

Bên cạnh đó, những hoạt động nghiên cứu, hỗ trợ bảo tồn trên các lĩnh vực âm nhạc, lễ hội, trang phục truyền thống... của đồng bào Bana, Chăm H’roi, H’re cũng được quan tâm hơn.

Ở dự án 2 của chương trình, việc hỗ trợ kho sách lưu động của Thư viện tỉnh đã phát huy hiệu quả thiết thực. Ông Trần Xuân Nhất, Phó Giám đốc Thư viện tỉnh, cho biết: “Thư viện tỉnh được hỗ trợ 100 triệu đồng/năm để mua sách mới bổ sung cho kho sách lưu động thêm phong phú, đa dạng, đến thời điểm này kho sách lưu động có 45.000 bản sách nhiều thể loại. Hàng năm, chúng tôi luân chuyển sách từ kho đến 72 thư viện, tủ sách ở các địa phương, đơn vị trong tỉnh để phục vụ bạn đọc”.

Đối với dự án 3, điểm nhấn là các vở tuồng, ca kịch bài chòi tiếp tục được đơn vị nghệ thuật chuyên nghiệp của tỉnh đầu tư dàn dựng có chất lượng cao gắn với việc đào tạo, bồi dưỡng lực lượng diễn viên kế cận. Trong khi đó, Nhà hát nghệ thuật truyền thống tỉnh đầu tư xây mới cũng đã sắp hoàn thành, sẽ tạo điều kiện phục vụ tốt hơn người dân và du khách. Rạp chiếu phim 31.3 trước đây đã liên kết xã hội hóa đầu tư, đang xây dựng những phòng chiếu phim hiện đại, hướng đến đáp ứng nhu cầu khán giả.

Giữa tháng 3 vừa qua, UBND tỉnh đã cấp bổ sung 163 triệu đồng cho Sở VH&TT và phê duyệt nhiệm vụ thực hiện chương trình mục tiêu Phát triển văn hóa năm 2020 trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó, Sở tiếp tục đề xuất hình thức hỗ trợ bám sát theo các dự án của chương trình phù hợp, hiệu quả.     

HOÀI THU