Đồng bào các dân tộc vùng cao sống hòa quyện cùng với đá, dọn đá để dựng nhà, trồng trọt trên những khe đá, khoét đá để tìm nguồn nước ngọt… Đá dựng thành tường rào bao quanh xóm làng, nhà cửa; đá giữ nước, giữ đất tạo thành những thửa ruộng bậc thang. Mùa Thu sang cũng là mùa “đá nở hoa”, khi ấy, hoa TGM lại rực rỡ khoe sắc khắp các bản làng, mang vẻ đẹp dân dã của miền sơn cước; hoa bền bỉ vươn mình trên đá như thứ màu sắc tươi mới tô điểm cho Hà Giang chất tình, nét thơ mộng mà không phải chốn núi non nào cũng có. Nơi ấy, những cánh đồng đá trải dài bất tận, hoa men theo triền đá, để rồi tất cả đan xen vào nhau, hoà quyện thành một bức tranh tuyệt đẹp. Lên biên giới mỗi độ tháng 10, 11; du khách không chỉ nhớ mãi màu xám lạnh của đá, những cột mốc uy nghi mang dáng hình Tổ quốc mà còn cả những nụ hoa TGM trắng, hồng bung nở khắp miền biên ải.

Nhiều du khách khẳng định, Cao nguyên đá Đồng Văn là vùng đất dù có đến và quay trở lại nhiều lần vẫn mang lại nhiều xúc cảm bởi vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ và những giá trị văn hóa ngàn đời. Nơi đó, cứ mỗi mùa hoa TGM về lại đón hàng ngàn du khách đến trải nghiệm, đắm miìh trong sắc hoa, sắc núi. Dường như ai cũng muốn được chiêm ngưỡng khoảnh khắc những đóa kiều mạch đầu tiên bung nở. Những cung đường uốn lượn bao quanh sườn núi sẽ thật sự thỏa mãn những đôi chân đam mê “xê dịch”; cổng trời Quản Bạ chính là cửa ngõ đầu tiên trên hành trình chinh phục ấy. Ngay khi đặt chân đến mảnh đất này, du khách như đến một “Đà Lạt” giữa vùng cực Bắc với thời tiết quanh năm trong lành, mát mẻ. Phong cảnh thiên nhiên ở đây đẹp ngỡ ngàng, ấn tượng với Thạch Sơn Thần, Núi Đôi Quản Bạ và nhiều nét đẹp văn hóa ở Làng Lanh Lùng Tám…

Dọc theo cung đường từ Quản Bạ ngược lên Yên Minh đến Đồng Văn, Mèo Vạc; từ đỉnh núi cao đến thung sâu mờ sương, đâu đâu cũng bạt ngàn hoa TGM. Để giúp du khách dễ dàng thưởng ngoạn, lưu giữ những hình ảnh đẹp khi đến Hà Giang mùa hoa TGM; các huyện vùng Cao nguyên đá đã triển khai trồng hoa thành nhiều đợt với những tạo hình độc đáo. Tiếp nối hành trình khám phá, du khách có thể ngắm nhìn cánh đồng hoa TGM nở đầu mùa ở xã Phố Cáo (Đồng Văn). Những bông hoa nhỏ xinh, mong manh trước làn gió núi khi kết hợp lại tạo thành một thảm hoa đầy màu sắc. Ngỡ ngàng trước vẻ đẹp ấy, du khách không quên chụp những tấm hình kỷ niệm trước thiên nhiên tươi đẹp. Hòa mình với không gian thơ mộng, trữ tình ấy chắc chắn sẽ để lại những dư âm tốt đẹp và ấn tượng khó phai trong lòng du khách.

Thung lũng Sủng Là, điểm đến được nhiều du khách bình chọn là địa danh ngắm và chụp hình hoa TGM đẹp nhất. Cả cánh đồng hoa bao quanh ngôi nhà của Pao cổ kính làm tôn lên vẻ đẹp cho vùng đất này. Mái ngói âm dương đã phủ đầy rêu, không gian được bảo tồn, lưu giữ gần như nguyên vẹn là những giá trị văn hóa vật thể quý giá. Giữa phong cảnh thi vị, ngọt ngào ấy, tuyệt vời hơn du khách được mặc những bộ trang phục truyền thống của đồng bào người Mông, cùng nhau chụp những bức hình kỷ niệm. Những bộ váy áo, chiếc khăn sặc sỡ hoạ tiết đều chứa đựng trong đó những nét đẹp văn hóa lâu đời của đồng bào các dân tộc vùng cao. Ở đây, không khó để bắt gặp những em bé hồn nhiên với đôi má ửng hồng gùi trên lưng những quẩy tầu đầy hoa TGM. Dưới mái hiên treo đầy những bắp ngô vàng óng, người phụ nữ Mông đang miệt mài se lanh, kéo sợi để kịp may thêm chiếc áo mới khi mùa Đông sắp về.

Lên Hà Giang mùa này, du khách còn có cơ hội tham gia các phiên chợ, chợ đêm vùng cao để khám phá những nét văn hóa độc đáo. Mỗi phiên chợ từ lâu đã trở thành địa điểm sinh hoạt, giao lưu văn hóa cộng đồng các dân tộc. Những sản vật đa dạng của núi rừng được bày bán, như: Mật ong Bạc hà, Thảo quả, ớt gió… Đông đúc nhất là hàng ăn khi cánh đàn ông, con trai tụ tập mời nhau những chén rượu ngô thơm nồng. Đó còn là bát thắng cố nóng hổi, mèn mèn bùi ngậy và đặc biệt là bánh TGM thơm ngon, phảng phất hương vị của cây rừng. Không ai nhớ rõ đã có bao nhiêu mùa hoa TGM nở trên Cao nguyên đá, nhưng mỗi mùa hoa về, những cánh TGM e ấp nở như gửi gắm thông điệp, mời gọi du khách gần xa đến với Cao nguyên mùa “đá nở hoa”./.

PHẠM HOAN