Khám phá La Dêê, Quảng Nam

Năm nay, lúa mùa của bà con người Ve, Tà Riềng, Cơ Tu như chín sớm hơn mọi năm. Trên những triền núi, cánh đồng lúa chín vàng nhuộm cả trời chiều. Nơi ấy, thấp thoáng sắc màu thổ cẩm của những cô gái miền biên cương dùng những tum (giỏ nhỏ) tuốt lúa… Con đường dẫn về bản, ngào ngạt hương thơm từ những vòm hoa pơlang nở trắng và hoa dhavai nở vàng ven đường, quấn quýt theo chân người.

Đêm ở La Dêê dài và thinh lặng. Bước chân người gõ xa xa trên mặt đất rừng, vọng vào bếp lửa nhà sàn người Cơ Tu. Hòa âm của rừng là tiếng suối chảy róc rách, tiếng lá rừng rơi xào xạc và những ngọn gió đi hoang như đưa người qua miền cổ tích. Mỗi bản làng, dù khác nhau, vẫn cùng rộn ràng hòa chung vào lễ hội Choóc đail (ngày hội đinh tút của người Tà Riềng. Điệu tung tung da dá uyển chuyển của thiếu nữ và trai tráng Cơ Tu, múa xoan của con gái Tà Riềng hòa cùng lễ ăn mừng lúa mới trong nhịp điệu cồng chiêng. Hương vị đầu mùa thơm nức cơm lam, xiên cá suối nướng đến món zơrá, món thịt muối chua (zrúa)… đã làm nên văn hóa ẩm thực độc đáo của người miền cao.   

Rời La Dêê giữa sương bảng lảng. Xa xa những làn khói bốc lên từ những mái nhà sàn trên vùng biên cương. Giã từ các bản làng của người Ve, Tà Riềng, Cơ Tu chìm trong mùa vàng trĩu hạt, tôi lại về xuôi. Ngày mới bắt đầu cho bao nhiêu đợi chờ nơi biên giới hoang sơ, ít người biết tới./.