Vân Hải Linh Từ - Điểm du lịch văn hóa, tâm linh của Vân Đồn (Quảng Ninh)
Toạ lạc tại núi Cái Rồng, gần khu cầu cảng Cái Rồng (thuộc thị trấn Cái Rồng, Vân Đồn), đền thờ vua Lý Anh Tông (hay Vân Hải linh từ) là di tích - danh thắng thờ vị hoàng đế Lý Anh Tông, có công khai sinh ra trang Vân Đồn TK XII. Vân Hải linh từ có từ lâu, được xây dựng từ năm Chính Long Bảo Ứng thứ 10 (năm 1172).
Theo sử sách, Hoàng đế Lý Anh Tông (sinh tháng 4/1136) là con trai trưởng của vua Lý Thần Tông. Ngay từ trẻ ông đã đến thăm Vân Đồn, vi hành thị sát tình hình, đời sống người dân. Khi vua đến dân mượn núi rồng mẹ để lập đài đón tiếp. Và chính ông là người lập ra thương cảng Vân Đồn nổi tiếng năm 1149, phát huy thế mạnh giao thương, phát triển vùng biển đảo trù phú, sầm uất trong một thời gian dài. Tương truyền, khi vua rời Vân Đồn, dân đã giữ nguyên nơi vua ngự tiếp dân làm kỷ niệm, tưởng nhớ công ơn của vua. Lý Anh Tông là một trong những vị vua nhà Lý được truyền tụng là rất linh thiêng. Chuyện kể về trường hợp xuất hiện đám mây lạ "Bát đế vân du" nổi tiếng tại Đền Đô, Bắc Ninh cách đây khoảng hơn 10 năm là vào đúng ngày giỗ kỵ của ông là một ví dụ. Ngày nay đền cũng thu hút đông đảo người dân địa phương, khách thập phương tới chiêm bái. Với những giá trị lịch sử, văn hoá to lớn đó, đền thờ vua Lý Anh Tông cùng với động Đông Trong đã được UBND tỉnh công nhận là di tích cấp tỉnh năm 2007 (theo quyết định 4426/QĐ-UBND).
Nhằm phát huy những giá trị đó, nay đền đã được chính quyền, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm góp sức tôn tạo đẹp đẽ. Đền được tôn tạo lại khang trang, bề thế trên nền cũ triền núi phía Tây, phía đông có lầu nghênh phong. Đền có thế tọa sơn ỷ dốc đón thủy mạch để trị long khí, lấy dãy đồi xa phía tây thị trấn làm án. Khuôn viên của đền có vách núi uốn cong, thế tay long cao và dài liên tục, tay hổ thấp và ngắn. Đền có tầm nhìn phóng khoáng, cảnh quan hữu tình. Nay được xây lại công phu, lát đá xanh Thanh Hoá, trần gỗ, sơn son thiếp vàng... Trong thời gian tới, sẽ tiếp tục được đầu tư tôn tạo các hạng mục, xây sân rộng phía trước nối liền với đường giao thông thuận lợi cho du khách tham quan.
Nằm trong hệ thống di tích - danh thắng trên địa bàn thị trấn, đây là tuyến hội tụ nhiều thuận lợi để phát triển du lịch tâm linh, sinh thái: tham quan đền, động Đông Trong và tuyến du lịch biển đảo, thế mạnh của Vân Đồn./.
