Dẻo thơm nếp xôi Mai Châu - Hòa Bình

Người Thái luôn chọn nếp nương để làm xôi. Đó là loại nếp người Thái trồng trên những thửa ruộng bậc thang ở thung lũng Mai Châu. Nếp được ngâm nhiều giờ cho mềm trước khi đồ xôi. Người phụ nữ Thái không đồ xôi bằng nồi, xửng hấp như người Kinh mà cho nếp vào chõ gỗ. Nếp tự chín bằng hơi chứ không nấu. Việc chế biến rất kỳ công và đòi hỏi sự khéo léo. Sau khi có mùi thơm lừng thì lấy xôi ra, cho vào một cái rổ. Tuy nhiên, lúc này xôi chưa chín. Xới đều xôi trong rổ một hồi rồi cho vào chõ gỗ và đồ tiếp cho đến khi xôi chín. Hạt nếp nương giờ đã chín bóng bẫy, hương thơm xộc vào mũi thực khách. Nếp xôi thường được dùng với các món nướng được chế biến từ thịt gà đồi, cá suối hay heo bản.

Nhưng theo người Thái, nếp xôi ăn với muối vừng mới ngon. Quả thật, lấy một miếng xôi chấm muối vừng cho vào miệng, thực khách tận hưởng hết vị thơm và ngọt của lúa nương. Đặc biệt, cách đồ xôi hai lần tạo cho hạt xôi thêm mềm và dẻo. Nắm vắt xôi trong tay, vo tròn, hạt xôi quến vào nhau, không dính bất cứ một hạt nào ra tay.

Ngồi giữa nhà sàn, thưởng thức món nếp xôi thơm lừng với các món ăn do người Thái chế biến, khách không chỉ cảm nhận được món ngon và còn thưởng thức được tấm lòng của người đồ xôi trong đó. Khi ra về, chủ nhà không quên đưa khách một ít nếp xôi phòng khi dọc đường đói bụng – bởi giữa cái lạnh Mai Châu mùa cuối năm, du khách rất mau đói. Nắm xôi mang ra chỉ chấm với muối vừng sao mà ngon đến lạ dù khách mới vừa ăn đầy bụng ở nhà sàn. Chợt thấy nao lòng, nhớ "Mai Châu mùa em thơm nếp xôi" trong bài thơ "Tây Tiến" của thi sĩ Quang Dũng./.