Ngọn núi Chà Bang có chiều cao hơn 430 mét thuộc địa bàn xã Phước Nam,
huyện Thuận Nam. Ít ai ngờ ngọn núi đá tưởng chừng khô khốc ấy lưu giữ
trong lòng nhiều huyền thoại gắn liền với đời sống tâm linh đồng bào dân
tộc Chăm. Và ngôi chùa cổ Trà Cang với lịch sử hình thành gần 200 năm
tuổi trở thành điểm đến của du khách gần xa thưởng ngoạn vẻ đẹp riêng có
của một vùng non xanh cỏ biếc.
Cổng tam quan chùa cổ Trà Cang tựa lưng vào núi Chà Bang Trên đường thiên lý Bắc Nam, đến Km 1572 du khách rẽ về hướng Đông
khoảng ba cây số là đến chân núi Chà Bang. Ấn tượng đầu tiên khi dừng
chân dưới chân núi là cổng tam quan của ngôi chùa cổ Trà Cang có cấu
trúc uy nghi tựa lưng vào núi đá. Trước mặt cổng tam quan là rừng neem
tỏa bóng xanh mát rộng trên một mẫu tây tạo cảnh quan thêm tươi đẹp cho
ngôi chùa. Theo những bậc tam cấp đá được xây lắp công phu, du khách đi
dưới bóng cây rừng nguyên sinh đặc trưng sinh thái vùng khô hạn. Đại đức
Thích Tánh Hạnh, Trưởng Ban đại diện Phật giáo huyện Thuận Nam, trụ trì
chùa Trà Cang cho biết đây là một trong những cơ sở thờ tự lâu đời nhất
tỉnh Ninh Thuận. Năm 1835, tổ Bảo Tạng từ đàng ngoài vân du vào Ninh
Thuận chọn núi Chà Bang làm nơi tu hành. Buổi đầu, ngài dựa vào các hang
đá xây dựng thành chánh điện và bái đường. Đến các vị trụ trì kế thừa
tiếp tục đầu tư phát triển tạo nên cơ sở Phật tự khang trang như ngày
nay.Đứng lưng chừng núi Chà Bang, du khách
nghe tiếng chim rừng vui hót giữa không gian cây rừng xanh biếc với
nhiều loài kỳ hương dị thảo. Nhìn về hướng Bắc, du khách thu toàn cảnh
thành phố Phan Rang- Tháp Chàm trong tầm mắt. Vào dịp tế lễ hoặc dịp tết
nguyên đán, khách thập phương trong và ngoài tỉnh tìm về chùa Trà Cang
cúng Phật và tận hưởng không gian xanh mát, trong lành của ngôi cổ tự
gần 200 năm tuổi.
Trên đỉnh núi Chà
Bang (tiếng Chăm gọi là Chơk Chabbang- núi hai nhánh), đồng bào Chăm thờ
nữ thần Pô Nai. Vào khoảng đầu tháng 4 dương lịch hàng năm, dân chúng
từ các làng Chăm thuộc huyện Ninh Phước và Thuận Nam lên đỉnh núi cúng
Pô Nai cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi. Các vị chức sắc Bà
ni và Bà la môn làm lễ cầu mong quốc thái dân an. Các nghệ nhân dân
gian hát múa tỏ lòng biết ơn nữ thần Pô Nai làm cho mùa màng tốt tươi,
vạn vật sinh sôi, cuộc sống ấm no.
Thắng cảnh núi Chà Bang mời gọi
du khách gần xa về thưởng ngoạn nét đẹp thiên nhiên thơ mộng riêng có
của vùng đất huyện Thuận Nam sơn thủy hữu tình./.