Lễ tế Xã Tắc - Festival Huế 2008

Đàn Xã Tắc thời Nguyễn ở kinh đô Huế được dùng để tế thần đất và thần lúa, cầu mùa màng tốt tươi, quốc thái dân an.

Đàn được xây dụng năm Gia Long thứ 5 (1806) ở phía Tây Hoàng Thành. Tất cả các thành, dinh, trấn trong toàn quốc theo lệnh vua, phải đóng góp đất sạch để đắp đàn. Bởi vậy, đàn Xã Tắc là tượng trưng cho đất đai của tổ quốc. Lễ tế Xã Tắc được tổ chức mỗi năm hai lần và được xếp vào hàng Đại tự, chỉ đứng sau lễ tế Nam giao. Hầu như tất cả các vị vua Nguyễn đều đã từng chủ trì lễ tế quan trọng này. Hằng năm lễ tế Xã Xắc được tổ chức vào 2 kỳ: mùa Xuân và mùa Thu. Lễ tế được chuẫn bị đầy đủ trước ngày tế 01 ngày.

Sáng sớm của ngày tế Xã Tắc, cờ ở Kỳ đài kéo lên, các vị trí chuẩn bị bày sẵn, Vua xuất phát từ điện Cần Chánh ra cửa Đại Cung Môn. Bảy phát súng lệnh ở Kỳ đài phát lên. Đoàn Ngự giá ra cửa Ngọ Môn rẽ hướng Tây, rồi qua hướng Bắc, đến Đàn tế.

Lễ tế Xã Tắc - một trong 5 lễ hội chính đã được phục dựng và sẽ đưa vào phục vụ trong dịp Festival Huế 2008.

Lễ tế Xã Tắc sẽ được tổ chức khá quy mô, có hơn 400 người tham gia với đầy đủ đạo cụ, phục trang, nghi trượng, cờ phướn và được thực hiện trang nghiêm, với đầy đủ các nghi thức truyền thống.

Ngự đạo đi tế Xã Tắc theo dự kiến sẽ được bắt đầu lúc 6h ngày 10 tháng 6 năm 2008 tại khu vực Ngọ Môn; sau khi nghe 3 hồi chuông trống, Ngự đạo sẽ di chuyển đi dọc đường 23 tháng 8 vào đường Lê Huân rồi rẽ lên đường Trần Nguyên Hãn đến đàn Xã Tắc. Đúng 7h sẽ bắt đầu lễ tế với các nghi tiết sau.

          - Lễ Quán tẩy

          - Lễ Thượng hương

          - Lễ Nghinh thần

          - Lễ Điện ngọc bạch

          - Lễ Truyền chúc

          - Lễ Hiến tước

          - Lễ Tứ phúc tộ

          - Triệt soạn

          - Tống thần

          - Tư chúc bạch soạn

Cùng với sự chấm dứt của vương triều Nguyễn, đàn Xã Tắc bị xâm chiếm và xuống cấp trầm trọng, lễ tế Xã Tắc không còn nữa nhưng tinh thần và ý nghĩa nhân bản của nó vẫn còn tồn tại, nhất là đối với nền kinh tế nông nghiệp nước ta hiện nay. 

Việc trùng tu di tích đàn Xã tắc và hoàn thiện công tác tổ chức lễ tế sẽ được tiến hành theo một lộ trình kéo dài nhiều năm. Trong tương lai, khi việc trùng tu đàn Xã Tắc hoàn thành thì chúng ta sẽ khôi phục lại lễ tế quy mô như ngày xưa.