Bánh "Phu Thê" xứ Quảng
Nguyên liệu chính làm bánh là tinh bột nếp, tức nếp được giã bằng cối chứ không xay để tạo sự mịn màng và dẻo dai. Thường mỗi ký bột nếp chỉ lọc lấy được 400g tinh bột. Tinh bột được phơi khô và giữ lại sau 15 ngày mới chế biến. Ở miền Trung, người làm bánh thường chọn loại nếp hảo hạng để làm bánh. Nhưn bánh được làm từ đậu xanh. Đậu xanh nấu đãi vỏ, trộn đều với đường cát trắng, “dằn” chút muối để tạo vị đậm đà. Dừa nạo thành sợi, trộn với đậu phộng hoặc hạt sen tùy theo khẩu vị. Hỗn hợp đậu tán nhuyễn, đường và dừa đặt trên bếp riu riu lửa than và khuấy đều liên tục cho đến khi kết dính lại với nhau, bốc tay vào không bị dính...
Nhiều nơi vẫn dùng nước nấu hoa dành dành để tạo màu vàng cho bột. Nhưng có nơi vẫn giữ nguyên màu trắng của bột nếp. Khi pha bột, người làm bánh trộn lẫn củ cải đỏ hoặc đu đủ xắt thành sợi nhuyễn. Bánh được gói trong lá dừa “bắt” vuông vức chừng 4 phân, trông rất bắt mắt. Lá dừa để nguyên cọng, gấp bốn đoạn bằng nhau thành hình cái hộp vuông. Nhưn được cho thêm đậu phộng hoặt hạt sen ở 4 góc, bao một lớp bột bên ngoài rồi mới cho vào hộp lá dừa vuông, banh ra cho đều hộp, tạo hình cho bánh. Sau đó, cho vào xửng hấp chín, lấy bánh ra đậy một hộp vuông lá dừa lên trên. Hộp lá dừa này không qua lửa nên giữ được màu xanh tươi, đẹp mắt.
Gắn với triết lý âm dương và do tên Phu Thê nên bánh thường được dùng phổ biến trong mâm quả đám hỏi, đám cưới. Thường mỗi mâm bánh có đến 100 cái. Trong dân gian có câu chuyện truyền khẩu: Vua Lý Anh Tông phải thường xuyên xông pha trận mạc. Hàng năm, người vợ ở nhà nhớ thương chồng tự tay làm ra món bánh này gởi đến biên cương. Vua ăn thấy dẻo thơm ngọt bùi nên đặt tên bánh là Phu Thê. Khi vào Trung, bánh này được đọc trại thành su-sê.
Đến xứ Quảng, mua bánh ăn, du khách được người bán giải thích: Màu trắng trong và mịn màng của bánh là phần âm, tượng trưng cho vợ. Vỏ hộp làm bằng lá dừa chỉnh chu, vuông vức như chữ điền bao quanh cái bánh là phần dương, tượng trưng cho chồng. Bánh Phu Thê đã trở thành một biểu tượng tốt đẹp của văn hóa Việt.
