Bảo Sái cổ tự
Chùa Bảo Sái.
Tương truyền Bảo Sái cổ tự được khởi dựng vào khoảng năm 1402 trên một khu đất hình vuông nằm trọn trong lòng của hệ thống các ngôi đền cổ linh thiêng thờ tự những người con của Vua Hùng. Chùa được đặt theo tên của ngài Bảo Sái, là đệ tử thân tín của Điều ngự Giác Hoàng Trần Nhân Tông và cũng là người đã trấn tích quang lâm xây dựng am tu tại đây ngay từ những ngày đầu tiên.
Chùa còn lưu trữ nhiều bức tượng quý.
Không bề thế, tráng lệ nhưng Bảo Sái tự lại hội tụ được cái linh khí của một vùng đất thiêng, ẩn mình dưới những bóng cây xanh mát toát lên sự thanh tịnh và khiêm nhường. Trước chùa có một ao nước lớn, xưa kia để vào được trong chùa chiêm bái và tụng niệm, phải có người chèo thuyền đưa vào, rồi sau người dân đã bắc cầu nhỏ nối từ đê vào chùa để tiện đi lại. Theo thời gian trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, ngày nay Chùa Bảo Sái đã được cải quan, trở thành chốn già lam rộng lớn khang trang, đáp ứng nhu cầu tu học của phật tử, giúp họ tu bồi đạo đức, nuôi dưỡng thân tâm, trở thành một người có ích cho xã hội với thiện tâm trong sáng thông qua việc học hỏi giáo lý và tích tạo các công đức thiện lành từ các hoạt động như: làm công quả, làm từ thiện, hỗ trợ các khóa tu, ngày lễ… Phật tử đến chùa đều được hướng dẫn tận tình từ trang phục lễ chùa đến việc đi nhẹ, nói khẽ, hay việc không thắp nhang vô vạ, thay vì lễ bái khắp nơi hãy ngồi tĩnh lặng để thở, tiếp xúc với năng lượng an lành của Phật trong không gian thanh tịnh, bình an.
Khuôn viên chùa được xây dựng rất đẹp.
Trải qua rêu phong của thời gian, chùa từng bị ngập nước bởi trận vỡ đê sông Hồng (1971) sau được dựng lại đơn sơ bằng gỗ bạch đàn, rồi đến các trận bão năm 1973; năm 1985 chùa chỉ còn trơ lại một đốc chơ vơ giữa ao bèo hiu quạnh.
Được sự quan tâm của các cấp, ngành, địa phương cũng như nhân dân trong vùng và phật tử gần xa, chùa được tôn tạo lại theo hướng giữ nguyên bản những gì vốn có. Chùa hiện còn lưu giữ được 3 pho tượng Trúc Lâm Tam Tổ bằng gỗ, sơn son thếp vàng và được điêu khắc rỗng ruột, bên trong có khắc ghi lịch sử giản lược của từng pho. Đây được xem là những báu vật mang giá trị mỹ thuật và lịch sử, làm tôn thêm sự quý giá và nét cổ kính, uy nghiêm của ngôi chùa. Khám phá vẻ đẹp của Bảo Sái Tự cũng là dịp quý phật tử, du khách được chiêm bái bảo tháp xá lợi Phật trang nghiêm thanh tịnh. Bên cạnh bảo tháp xá lợi, trong khuôn viên Bảo Sái tự còn có bức tượng phật Di Lặc bằng đá phiến trắng… Năm 1997 chùa được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Năm 2015, Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam công nhận chùa Bảo Sái là “Việt Nam linh thiêng cổ tự”. Đây là một trong 18 ngôi chùa của cả nước được Liên hiệp các tổ chức UNESCO Việt Nam vinh danh đợt đầu nhằm tôn vinh các giá trị giáo dục, khoa học, văn hóa; di tích lịch sử, di sản văn hóa, vật thể, phi vật thể của nhân loại.
Ngày lễ vu lan được tổ chức tại chùa.
Mỗi buổi chiều về, giữa khung cảnh yên bình của làng quê, tiếng chuông chùa Bảo Sái vang vọng khắp thôn quê hòa cùng với gió, với vạn vật, từng hồi chuông chậm rãi rồi nhanh dần như thúc dền khiến lòng người bỗng nhẹ tênh, xua tan những mệt mỏi và nhọc nhằn.
Thanh Hương
