Bức tranh toàn cảnh Panorama - thêm dấu ấn về Chiến dịch Điện Biên Phủ

4 trường đoạn lịch sử được phân tách theo chủ đề rõ ràng gây ấn tượng mạnh cho người xem.

Bức tranh không chỉ mang giá trị về lịch sử, là thông điệp về khát vọng hòa bình, tinh thần đoàn kết, đấu tranh kiên cường bất khuất của quân và dân ta mà còn là điểm nhấn mới cho du lịch lịch sử Điện Biên, nguồn tư liệu quý góp phần bảo tồn, giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ mai sau.

Hùng tráng, kỳ vỹ và đầy cảm xúc tự hào, đó là cảm nhận của bất kỳ ai khi đứng trước bức tranh Panorama tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ đang được hoàn thiện tại tầng 2 của Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Bức tranh được vẽ bằng chất liệu sơn dầu, bố cục hình tròn, dài 132m, cao 20,5m, đường kính 42m với tổng diện tích là 3.225m².

Với 4 trường đoạn lịch sử được phân tách theo chủ đề rõ ràng gồm: “Toàn dân ra trận” - là trường đoạn 1 với hình ảnh trùng trùng từng đoàn dân, quân thồ hàng, trèo non lội suối cung cấp lương thực cho tiền tuyến. Kế tiếp là trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng” - với điểm nhấn là trận Him Lam mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ, như một đòn đánh phủ đầu vào quân thù, khẳng định sức mạnh pháo binh của ta. Trường đoạn thứ 3 là “Cuộc đối đầu lịch sử” với hình ảnh hầm hào, giây thép gai, đánh giáp lá cà và hình ảnh quả bộc phá phát nổ trên đồi cao A1, cho thấy sự khốc liệt của chiến trường năm xưa. Trường đoạn 4 là khung cảnh hào hùng về “Chiến thắng Điện Biên” với những hình ảnh thể hiện sự đối lập giữa từng đoàn tù binh Pháp và hình ảnh từng đoàn quân của ta vùng lên, với điểm nhấn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries.

Bức tranh đã mô tả, khắc họa rõ nét “Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của quân và dân ta để làm nên chiến thắng chấn động địa cầu.

Từ đó có thể thấy, bức tranh đã mô tả, khắc họa rõ nét “Năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” của quân và dân ta để làm nên chiến thắng chấn động địa cầu; gửi đến thông điệp về khát vọng giành độc lập, tự do. Dù đội quân xâm lược có hùng mạnh đến đâu cũng thất bại trước tinh thần đoàn kết của dân tộc ta.

Cùng với ngòi bút tài tình, các họa sĩ tham gia vẽ tranh đã tái hiện sống động hơn 4.500 nhân vật, khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ kết hợp với phần mô hình đắp nổi. Tất cả được xâu chuỗi, kết nối tạo nên một bức tranh toàn cảnh về trận chiến Điện Biên Phủ, gây ấn tượng mạnh mẽ tới người xem.

Ông Nguyễn Hữu Chấp và Ông Phạm Đức Cư, Cựu chiến sĩ Điện Biên khi tham quan bức tranh xúc động nói: “Cảm xúc như mình mới tham dự chiến dịch ở năm nào gần đây chứ không phải cách đây hơn 60 năm nữa. Mà thấy là toàn bộ bức tranh chiến dịch Điện Biên Phủ này mình lại nhớ lại thời kỳ chiến đấu hào hùng ấy, nhớ lại anh em đồng chí, đồng đội đã hy sinh mới có được như ngày hôm nay.”

“Khi mà tôi về đây tham quan tôi thấy chúng ta làm được như thế này, thu nhỏ được hình ảnh của chiến dịch Điện Biên Phủ năm xưa như thế này rất là đáng quý. Mà chúng tôi nhìn như thế chúng tôi cũng thấy ta ôn lại được lịch sử mà cách đây 67 năm, chúng tôi lại càng tự hào là anh em các đồng chí đã hy sinh xương máu giành lại đất nước này, giành lại cái mảnh đất lịch sử Điện Biên Phủ này rất hào hùng.”

Panorama là thể loại tranh toàn cảnh, thường sử dụng để vẽ phong cảnh hoặc tái hiện các trận đánh lớn trong lịch sử chiến tranh. Tại Việt Nam, đây cũng là bức tranh Panorama đầu tiên, có quy mô lớn tái hiện toàn cảnh về Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Họa sĩ Nguyễn Văn Mạc, Chủ trì bức tranh Panorama Chiến dịch Điện Biên Phủ cho biết: năm 2014, Công ty Bảo tồn di sản văn hóa là đơn vị thiết kế trang trí bảo tàng đã đề xuất vẽ phác thảo bức tranh này. Sau hơn một năm hoàn thiện đề cương, bức tranh đã được tiến hành vẽ phác thảo trên nền vải với chiều cao 2,3m. Tỉnh Điện Biên sau đó cũng đã thành lập hội đồng nghệ thuật với những chuyên gia mỹ thuật hàng đầu của Việt Nam, tổ chức các hội thảo với sự có mặt của những cựu chiến binh từng tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ, các nhà sử học, nhà báo để cùng tham gia đóng góp ý kiến.

Đây cũng là điểm nhấn mới cho du lịch lịch sử Điện Biên, nguồn tư liệu quý góp phần bảo tồn, giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ sau.

Bức tranh Chiến dịch Điện Biên Phủ này là bức tranh hoành tráng tựa lớn Panorama mà ở Việt Nam mình từ xưa đến nay chưa bao giờ thực hiện, với thế giới cũng không có nhiều. Đây có thể nói là một thành tích vượt qua khó khăn của cả một tập thể tất cả anh em từ những người viết nội dung khoa học lịch sử đến những họa sĩ, những nhà điêu khắc, những nghệ nhân cùng nhau ngày đêm miệt mài làm nên. Và khi lên đến Điện Biên Phủ chúng tôi có gần 1.000 ngày để thể hiện bức tranh đó bằng tất cả những bút pháp về hội họa, về sắp đặt, về ánh sáng, âm nhạc để trở thành một công trình tổng hòa mang tầm cỡ lớn.

Bà Vũ Thị Tuyết Nga, Phó giám đốc Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ cho biết: hiện nay bức tranh Panorama đã hoàn thiện được đến 99%, sẵn sàng phục vụ khách tham quan trong dịp kỷ niệm 67 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ sắp tới. Bức tranh không chỉ hứa hẹn giúp người xem cảm thụ nghệ thuật đơn thuần mà còn giúp chúng ta thấy được những hy sinh gian khổ của người lính trên trận chiến Điện Biên Phủ gần 70 năm về trước. Đồng thời là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc cho các thế hệ.

“Chúng tôi cũng mong tỉnh sẽ tiếp tục có những tạo điều kiện cho chúng tôi đi tìm hiểu, nghiên cứu, học tập để có thể quản lý và phát huy giá trị của tác phẩm này một cách tốt nhất. Không những chỉ thu hút bà con đến đây tham quan du lịch, hưởng thụ văn hóa mà còn có tác dụng trong việc truyền bá những kiến thức về lĩnh vực lịch sử, lĩnh vực mỹ thuật, hội họa và cả điêu khắc nữa.”, bà Nga chia sẻ.

Bức tranh Panorama tái hiện toàn cảnh Chiến dịch Điện Biên Phủ không những là một công trình có giá trị lưu giữ lịch sử mà còn đang thực sự trở thành điểm đến hấp dẫn, tạo điểm nhấn cho du lịch lịch sử Điện Biên trong thời gian tới./.

Vũ Lợi/VOV-Tây Bắc