Y Tý là xã biên giới với bản sắc văn hóa đậm đặc, độc đáo và rừng nguyên sinh Dền Sáng, được ví như “rừng treo” trên núi đá cao vời vợi. Nằm ở độ cao hơn 2.000 m, cách huyện lỵ Bát Xát gần 70 km về phía Tây Bắc, vùng đất Y Tý như một viên ngọc thô ráp còn ẩn mình giữa đại ngàn hùng vĩ.

Vài năm trở đây, Y Tý là một trong những điểm đến hấp dẫn của du khách và dân “phượt” trong và ngoài nước, nhất là các bạn trẻ ưa khám phá và chinh phục những cung đường khó, mạo hiểm, ngắm nhìn những tầng mây xốp dày đặc như “biển mây” lãng đãng giữa bầu trời xanh ngắt.

Là một nơi còn giữ được nét hoang sơ, Y Tý không chỉ có những thửa ruộng bậc thang, mà còn có những dãy núi cao sừng sững chắn ngang trước mặt, cùng với đó là những con thác không tên chảy từ trên đỉnh núi xuống như những chiếc khăn lụa trắng mềm mại giữa núi rừng.

Thật hiếm có nơi nào như Y Tý khi thời tiết quanh năm mát mẻ, mỗi mùa lại có một vẻ đẹp, sức hấp dẫn khác nhau thu hút những người ưa trải nghiệm.

Trong năm Y Tý có 3 mùa được xem là đáng đi nhất: Mùa nước đổ (khoảng tháng 5, tháng 6), mùa lúa chín (khoảng tháng 8 đến giữa tháng 9) và mùa săn mây (khoảng tháng 9 đến tháng 4).

Theo kinh nghiệm của những người đi trước, Y Tý đẹp nhất vào mùa lúa chín. Mùa này, tiết trời se lạnh, những thửa ruộng bậc thang chín vàng, uốn lượn như những đợt sóng quanh dãy Nhìu Cồ San hùng vĩ.

Mỗi khi nắng chiều sắp tắt, khung cảnh thần tiên hiện ra rõ hơn khi mây sà xuống những thửa ruộng bậc thang khiến không gian có sự quyện hòa tinh tế giữa màu vàng của lúa, màu trắng tinh khôi của mây trời.

Tìm đến Y Tý những ngày cuối tháng 3 với khao khát được chiêm ngưỡng “thiên đường mây”, chúng ta trải qua hành trình từ Hà Nội đến Sapa, sau đó di chuyển quãng đường khoảng hơn 70km với thời gian gần 3 tiếng đồng hồ theo đường Thác Bạc về hướng Ô Quy Hồ - một trong tứ đại đỉnh đèo của Việt Nam, rẽ vào Bản Khoang, qua Mường Hum rồi mới đến được Y Tý.

Hành trình vất vả, khó đi nhưng phần thưởng lại thật tuyệt vời. Cả Y Tý hoang sơ với những mái nhà đất tường nâu, những sắc màu khăn áo của bà con dân tộc Hà Nhì, dân tộc Dáy,… ở Y Tý hòa vào màu xanh của núi rừng làm cảnh sắc thêm đẹp đến khó cưỡng.

Mây Y Tý đẹp nhất là vào tháng 11 đến tháng 4 hàng năm, tạo thành nét đẹp đặc biệt cho thị trấn nhỏ xinh treo ngang lưng núi. Có rất ít ngày mặt trời chiếu sáng đủ 12 giờ vì cứ qua trưa là mây trắng lại sà xuống, bồng bềnh khắp các bản làng, núi non cho đến tận nửa buổi sáng hôm sau.

Được ví như đại dương mây, hành trình chinh phục Y Tý và những đỉnh cao như Ngải Thầu, Choản Thèn sẽ cho những yêu thiên nhiên trải nghiệm “cưỡi mây, ngắm gió”, ngắm mặt trời lên hay dần dần lặn xuống trong biển mây mờ ảo, khiến ai cũng cảm thấy choáng ngợp trong khung cảnh thiên nhiên bao la hùng vĩ, như đang lạc vào cõi mơ chốn đại ngàn Tây Bắc./.