Đặc sắc Lễ cúng mừng sức khỏe của người Ê-đê
Trước khi thực hiện cúng sức khỏe, chủ nhà chuẩn bị rất nhiều lễ vật, thanh niên phụ giúp người già chuẩn bị cây nêu, buộc rượu, treo chiêng; đàn ông tuổi trung niên làm thịt heo, chuẩn bị lễ vật, còn chị em phụ nữ giã gạo, hái rau rừng chuẩn bị các món ăn truyền thống. Khi lễ vật đã chuẩn bị đủ, thầy cúng mời người được cúng ngồi xuống chiếc chiếu hoa bên ché rượu và bắt đầu cúng.
Lễ cúng được thực hiện theo thứ tự các bước, cúng cho người đã khuất, cúng cho ông bà tổ tiên và cuối cùng là cúng cho chủ nhân buổi lễ. Tay thầy cúng đặt lên ché rượu, miệng đọc bài khấn “xin các vị thần Núi, thần Sông, thần Rừng phù hộ cho nó (người được cúng) sức khỏe, che chở, bảo vệ nó không gặp tai ương, che chở nó lúc ốm đau”. Lời thầy cúng vừa dứt cũng là lúc đội cồng chiêng hòa tấu rộn rã mời các vị thần về dự lễ. Người Ê-đê cho rằng không khí trang trọng này chính là lúc con người và thần linh gặp gỡ.
Sau đó, thầy cúng nắm tay, miệng đọc lời khấn cầu sức khỏe rồi đeo vòng và trao cần rượu cho chủ lễ. Sau khi cúng, thầy cúng mời các thành viên trong gia đình lên chúc mừng nhân vật chính của buổi lễ. Theo phong tục mẫu hệ của người Ê-đê, phụ nữ là người đi trước, nữ nữ chủ nhà rồi mới đến nam chủ nhà, cô dì mới đến chú… Những người trong buôn lần lượt đến chúc mừng cầm theo chiếc vòng đồng và món quà nhỏ để tặng cho người được cúng sức khỏe.
Sau phần lễ, tiếng chiêng vang lên thay cho lời cảm ơn của gia chủ tới họ hàng và bà con buôn làng đến chung vui. Chủ lễ uống rượu cần rồi mời bố mẹ đẻ, sau đó chủ nhà, người thân trong gia đình và bà con trong buôn lần lượt ra uống cùng chung vui với chủ lễ bên ché rượu cần. Trong không khí vui tươi ấy, mọi người quây quần quanh các ché rượu cần, cùng ăn bữa cơm mừng cho gia chủ.
Ông Y Djunh Kbuôr, Trưởng buôn Khal cho biết: Ngày nay, lễ cúng mừng sức khỏe không còn được tổ chức thường xuyên như trước, tùy vào điều kiện hoàn cảnh kinh tế mà tổ chức lễ cúng mừng sức khỏe cho con cháu trong gia đình mình. Tuy nhiên, dù linh đình hay đơn giản thì từ sâu trong tâm thức của người dân đồng bào dân tộc Ê-đê là muốn tỏ lòng thành kính tới các đấng thần linh và mong muốn các thần linh che chở phù hộ cho con, cháu, buôn làng./.
