Những năm gần đây, du lịch Vân Đồn phát triển mạnh, được đầu tư lớn nhưng hang Nhà Trò vẫn giống như “Người đẹp ngủ trong rừng” chờ được đánh thức. Muốn đến hang Nhà Trò, phải đi bằng thuyền nhỏ.

Theo người dân địa phương, dù có từ rất lâu nhưng không ai biết chính xác ý nghĩa tên gọi “Nhà Trò” từ đâu. Miệng hang hẹp nằm lưng chừng núi nhưng khi vào trong hang, càng đi sâu càng rộng mở. Không chỉ có phần vòm rộng, hang nổi bật với những măng, nhũ đá trắng, óng ánh như những tấm rèm pha lê. Phần trung tâm hang rộng có nhiều cột đá lớn nhỏ.

Không chỉ là thắng cảnh đẹp tự nhiên, hang Nhà Trò còn là địa điểm khảo cổ có giá trị. Theo nghiên cứu của Viện Khảo cổ học Việt Nam ở hang Nhà Trò, các nhà khảo cổ đã tìm thấy các loại vỏ ốc tròn và dẹt là loại ốc nước ngọt có tên là menali, thức ăn chủ yếu của người tiền sử. Lẫn trong tầng hóa thạch có cả đá cát két, thứ công cụ làm chày nghiền thuộc kỷ đồ đá mới cách ngày nay 5 - 7 nghìn năm.

Hang Nhà Trò còn có gốm cái bèo (gốm cổ có độ tuổi khoảng 5 - 6 nghìn năm), các hòn ghè hình rìu đá. Viện khảo cổ học Việt Nam khẳng định “Hang Nhà Trò là một chi lưu thuộc văn hoá Hòa Bình, và nơi đây chính là một “kho báu” lịch sử. Sự phát lộ của hang Nhà Trò chính là một cứ liệu vững chắc làm sáng tỏ nguồn gốc và tính hệ thống liên tục không thể phủ nhận về một nền văn hoá Hạ Long sớm xuất hiện ngay từ thời kỳ đồ đá cũ và xuyên qua thời kỳ đồ đá mới thuộc văn hoá Hoà Bình cách ngày nay hàng nghìn năm.

Hiện nay việc ra vào hang, huyện Vân Đồn giao cho UBND xã Bản Sen quản lý chặt chẽ để giữ gìn vẻ đẹp nguyên thủy của hang. Trong tương lai không xa, hang Nhà Trò sẽ là điểm đến hấp dẫn với du khách trong tour du lịch liên xã Minh Châu - Quan Lạn - Bản Sen (Vân Đồn)./.