Ông Nguyễn Văn Luyện, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Bắc Hà cho biết: Năm nay là năm thứ 14 huyện Bắc Hà tổ chức Giải đua ngựa truyền thống, là một trong những hoạt động văn hóa, thể thao tạo điểm nhấn nhằm kích cầu du lịch địa phương nói riêng và của tỉnh nói chung sau một thời gian dài đóng băng do ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Giải năm nay được tổ chức trong 2 ngày 30 và 31/5 (sớm hơn 1 tuần so với mùa giải năm 2019) và trùng với thời điểm chính vụ thu hoạch mận Tam hoa - loại mận nức tiếng gần xa. Trong đó, ngày 30/5 diễn ra vòng loại với cự ly 1.900 m và ngày 31/5 diễn ra vòng bán kết và chung kết. Công tác tổ chức gắn chặt với đảm bảo an toàn phòng, chống dịch Covid-19 như tất cả những người tham gia sự kiện sẽ được đo thân nhiệt, đeo khẩu trang, sát khuẩn tay…

Huyện Bắc Hà đã thành lập Ban Tổ chức giải, Tổ trọng tài và công bố điều lệ giải. Nội dung, hình thức thi đấu là tranh giải cá nhân và đồng đội; thi đấu vòng loại, vòng bán kết và chung kết; thời gian từ khi ngựa xuất phát đến khi cán đích ở các lượt đua được tính bằng giây, đảm bảo khách quan, chính xác.

Bên cạnh những nài ngựa là người Bắc Hà và trong tỉnh Lào Cai, huyện còn mời các huyện Văn Chấn, Trạm Tấu, Mù Cang Chải (tỉnh Yên Bái); Hàm Yên (tỉnh Tuyên Quang); Sín Mần, Bắc Quang (tỉnh Hà Giang) và huyện Phù Yên (tỉnh Sơn La) tham gia giải đấu. Đặc biệt, Ban Tổ chức không quy định giới tính của nài ngựa, tức là nữ cũng có thể tham gia cuộc chơi, đây là nét độc đáo, riêng có của mùa giải năm nay.

Để bảo đảm thêm một mùa giải đua ngựa truyền thống mở rộng thành công, ngành chức năng của huyện Bắc Hà đang gấp rút hoàn tất các điều kiện cần thiết, trong đó công tác vận động, khuyến khích các nài ngựa trong huyện và các huyện bạn đăng ký tham gia tranh tài được thực hiện khẩn trương và đến nay, đã có gần 70 nài ngựa đăng ký tham gia.

Cùng với đua ngựa, trong dịp này huyện Bắc Hà còn tổ chức nhiều hoạt động phụ trợ hấp dẫn, như trưng bày triển lãm ảnh tại dinh thự cổ Hoàng A tưởng gắn với các hoạt động văn hóa du lịch (từ ngày 29 đến hết 31/5); trải nghiệm hái mận Tam hoa tại các xã Na Hối, Tà Chải; khám phá thung lũng hoa Thải Giàng Phố, trang trại hoa hồng Km7 và các làng du lịch cộng đồng; thưởng thức không gian nghệ thuật “Hương sắc cao nguyên trắng” gắn với chợ đêm thứ 7 (ngày 30/5) và chương trình khám phá chợ phiên Bắc Hà (ngày 31/5). Hàng loạt công việc liên quan như chỉnh trang đô thị, củng cố lại hệ thống nhà hàng, khách sạn, điểm du lịch và lưu trú cộng đồng, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn thực phẩm… đã cơ bản hoàn tất.

Tại Na Hối, xã được biết đến với nhiều kỵ mã tham gia tranh tài tại các mùa giải đua ngựa truyền thống của huyện, đâu đâu cũng thấy bàn tán về giải đua. Xã cũng xây dựng và triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động phụ trợ và tiếp đón khách du lịch như chuẩn bị các vườn mận đẹp, tạo điều kiện để du khách đến tham quan, khám phá, trải nghiệm. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ tịch UBND xã Na Hối cho biết: Có ít nhất 10 vườn mận Tam hoa với quả to, mẫu mã đẹp, sai quả… mở cửa đón khách đến tham quan, khám phá tại các bản làng của đồng bào Tày, Nùng địa phương. Du khách sẽ thoải mái tham quan, trải nghiệm, chụp ảnh, tận tay hái những quả mận thơm ngon, chín mọng trên cành. Về ngựa đua, đến nay xã chắc chắn có ít nhất 16 nài ngựa tham gia giải và đang tiếp tục rà soát, lựa chọn để có thêm nhiều kỵ mã tham gia.

Nài ngựa Vàng Văn Huỳnh, xã Na Hối cho biết: Trước đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh nên em không biết giải năm nay có được tổ chức hay không. Giải năm nay tổ chức sớm hơn, thời gian luyện tập cũng rất ít nên em tận dụng mọi nơi, mọi lúc để chăm sóc, luyện tập cho chú tuấn mã “Hắc mai côi” của mình thuần thục các kỹ năng, chiến thuật, đầu tiên là làm quen đường đua, sau đó là tăng tốc, chạy nước rút và cán đích. “Em cho ngựa ăn thêm cỏ tươi và cám ngô, dừng hẳn việc dùng ngựa thồ hàng để tập trung cho mùa giải mới” - Vàng Văn Huỳnh nói.

Tại xã Bản Phố, các hoạt động thông tin, tuyên truyền, vận động được tăng cường để người dân nắm rõ thời gian, lịch tổ chức các sự kiện và đón xem, ủng hộ giải đua ngựa truyền thống của huyện và chủ động tham gia các hoạt động bên lề. Theo ông Lê Tiến Tùng, Chủ tịch UBND xã Bản Phố, xã đã có ít nhất 10 nài ngựa đăng ký tham gia thi đấu, tăng 2 nài ngựa so với  mùa giải năm 2019. Chất lượng ngựa đua năm nay của xã Bản Phố được nâng lên so với trước. Các nài ngựa cũng đang tích cực luyện tập trên các cung đường làng và tại sân vận động trung tâm huyện, quyết tâm giành giải cao.

Ông Nguyễn Quốc Huy, Chủ tịch UBND huyện Bắc Hà khẳng định: Huyện Bắc Hà đang tập trung hoàn tất những phần việc cuối cùng bảo đảm thành công cho giải đua. “Bắc Hà đã, đang và sẽ quyết tâm cao nhất để khẳng định Bắc Hà nói riêng, Lào Cai nói chung là điểm đến an toàn, tin cậy; là điểm định vị của du khách khi lên kế hoạch du lịch các mùa trong năm”./.