Tết sớm bản Dao Phú Lâm ở Tuyên Quang
Chị em phụ nữ thôn Phú Lâm gói bánh sừng trâu đón Tết sớm.
Phú Lâm là thôn đặc biệt khó khăn của xã Bình Phú với 97 hộ dân đều là người Dao Đỏ. Bí thư Chi bộ Phùng Văn Thanh cho biết, Tết người Dao ở đây thường sớm hơn so với các dân tộc khác. Đầu tháng Chạp, các bà, các mẹ bắt đầu rậm rịch vào rừng tìm củi, lá chít, lá dong để gói bánh. Bắt đầu từ 23-12 âm lịch, người Dao tìm thầy làm lễ cúng, mời tổ tiên về ăn Tết. Năm nay, ở Phú Lâm rất nhiều nhà mổ lợn ăn Tết. Đặc biệt, Tết người Dao Phú Lâm không thể thiếu dua xiit (bánh sừng trâu).
Bánh sừng trâu được làm từ gạo nếp và được gói bằng lá chít. Nét độc đáo của loại bánh này là không có nhân, hình thon nhọn tựa sừng trâu. Với người Dao Đỏ, không chỉ đơn thuần là loại bánh ăn chơi ngày thường, mà còn có ý nghĩa rất lớn trong ngày lễ, Tết. Dù nhà giàu hay nghèo, mâm lễ cúng dâng lên tổ tiên mỗi dịp Tết của đồng bào đều phải có bánh sừng trâu. Người Dao quan niệm, con trâu là đầu cơ nghiệp, bởi vậy, bánh sừng trâu mang tâm nguyện có được cuộc sống ấm no, mùa màng bội thu. “Trước đây, cuộc sống khó khăn nên Tết chỉ mua cân thịt ở chợ để gói bánh. Nhưng giờ cuộc sống đã khá hơn nên năm nay có rất nhiều nhà tự mổ lợn vào dịp Tết nên không khí Tết càng nhộn nhịp, tươi vui hơn” - anh Thanh chia sẻ.
Gia đình anh Triệu Minh Phượng cũng đang tất bật dọn dẹp nhà cửa, đun nước và gọi anh em trong thôn đến giúp gia đình anh thịt lợn. Không giấu được niềm vui Tết đến xuân về, anh Phượng bộc bạch: “Năm nay, gia đình tôi sẽ mổ con lợn đen gần 50 kg và gói gần 10 kg bánh chưng, bánh gai và bánh sừng trâu để ăn Tết, mừng cho gia đình một năm làm ăn tấn tới và sức khỏe bình an”.
Khắp mọi nhà thôn Phú Lâm từ khu Lung Lừa ngược lên Khau Hán đang tất bật chuẩn bị thịt lợn, thịt gà, gói bánh chưng, bánh sừng trâu đón Tết. Không khí nhộn nhịp, ấm cúng xua tan cái giá lạnh của tiết trời đông, rộn ràng tiếng cười vui.
Tết Nguyên đán năm nay, bản người Dao thôn Phú Lâm càng vui vẻ, phấn khởi hơn khi thôn vừa được cấp điện. Đây cũng là thôn cuối cùng của xã Bình Phú có điện lưới quốc gia. Giờ vào thôn, nhà nào cũng có một chiếc ti vi mới để xem, có đến 50% số hộ mua tủ lạnh, máy giặt. Vậy là, Tết này bà con nơi đây không phải sinh hoạt dưới ánh đèn dầu mập mờ, ẩn chìm trong bóng tối, lạnh giá của núi rừng mà có thể quây quần bên chiếc ti vi, chung vui cùng đồng bào cả nước đón giao thừa, ngắm pháo hoa, nghe Chủ tịch nước đọc thư chúc Tết trên truyền hình. Ông Triệu Văn Nhất, một người dân trong thôn phấn khởi nói: Không còn là mơ ước nữa, điện lưới đã về bản rồi. Điện về, đồng nghĩa với việc đời sống vật chất, tinh thần người dân được nâng lên. Thật không có gì sướng bằng. Dịp này, bà con đang háo hức xem truyền hình trực tiếp Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, hy vọng với những quyết sách được Đại hội đề ra, cuộc sống của người dân vùng núi sẽ đổi thay nhiều hơn nữa, tiến kịp miền xuôi.
Chia tay bản người Dao Phú Lâm khi các nếp nhà đã lung linh ánh điện. Ngoài đường sương mờ giăng kín lối đi, gió rét rít từng hồi nhưng chúng tôi vẫn thấy lòng mình ấm lạ khi được chung niềm vui của người dân nơi này...
