Về các di tích thờ Vua Hùng và các danh tướng thời Hùng Vương ở Phù Ninh-Phú Thọ

Đình Xuân Hưng, thị trấn Phong Châu nơi thờ 6 vị tướng thời Vua Hùng.

Xã Hạ Giáp hiện có hai ngôi đình thờ các vị tướng thời đại Hùng Vương là đình Hương Cốc và đình Vĩnh Xá. Từ ngày 6/3 âm lịch đến ngày 10/3 âm lịch hàng năm, lễ hội đình Hương Cốc được tổ chức nhằm tưởng nhớ ba vị tướng quân: Cao Sơn, Quý Minh và Uy Linh Lang thời Hùng Duệ Vương. Đình Hương Cốc là một trong những di tích gắn liền với di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đình Hương Cốc hiện còn lưu giữ được hệ thống cổ vật với nhiều chất liệu phong phú, có giá trị lịch sử, nghệ thuật thời Nguyễn như: Kiệu bát cống, ngai thờ, lư hương, đẳng thờ, bảng chúc... Ông Nguyễn Văn Nhượng-Phó Ban quản lý di tích cho biết: “Mặc dù trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, có những thời kỳ do chiến tranh việc duy trì lễ hội bị ngắt quãng, nhưng hiện nay việc tổ chức các hoạt động tế lễ được chúng tôi thực hiện theo nghi thức truyền thống vào đúng sáng 10/3”. 

Rời Hương Cốc, chúng tôi đến với đình Vĩnh Xá. Theo các cụ trong làng, nghi lễ thờ cúng các nhân vật gắn liền với thời kỳ Hùng Vương dựng nước ở đình làng Vĩnh Xá có cội nguồn từ xa xưa, nhưng có sức sống trong xã hội đương đại, tạo nên sự đồng thuận vững chắc để bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống một cách bền vững và đem lại hiệu ứng tích cực trong quá trình khai thác những giá trị và ý nghĩa của tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên phục vụ công cuộc xây dựng đời sống văn hóa cơ sở hiện tại và lâu dài. Đình Vĩnh Xá được phục hồi năm 2009 đến nay, sau nhiều lần tu bổ, tôn tạo, đến nay đình đã khang trang, vững chắc, đảm bảo giá trị thẩm mỹ của công trình kiến trúc tín ngưỡng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh, tín ngưỡng của nhân dân. Lễ hội đình làng Vĩnh Xá được tổ chức hàng năm 2 kỳ tiệc lệ là ngày sinh thần, từ mùng 3 đến mùng 6 tháng Giêng và ngày thần hóa, mùng 6 tháng 11 (âm lịch). Mặc dù không phải lễ hội chính của đình, nhưng đúng ngày Giỗ Tổ nhân dân trong xã cũng về đây thắp nén hương trầm tưởng nhớ nhị vị đại vương: Cao Sơn và Quý Minh là những người có công giúp vua Hùng đánh đuổi giặc Thục, bảo vệ Nhà nước Văn Lang.

Các sắc phong còn được lưu giữ tại đình Hương Cốc, xã Hạ Giáp.
 

Thị trấn Phong Châu hiện có 3 di tích gắn với thời Hùng Vương là miếu Ông thờ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân, đền Mẫu Âu Cơ, đình Xuân Hưng thờ 6 vị tướng thời Hùng Vương. Không tổ chức lễ hội, nhưng những ngày tháng Ba âm lịch, các cụ trong làng cũng ra đình Xuân Hưng để dọn dẹp chuẩn bị cho lễ dâng hương vào đúng ngày 10/3. Ông Nguyễn Văn Chiểu-thủ nhang đình Xuân Hưng chia sẻ: “Đúng ngày giỗ Tổ chúng tôi sửa soạn lễ vật tưởng nhớ công ơn các Vua Hùng. Không phải ngày lễ hội chính của đình, nhưng nhân dân trong làng nhiều người cũng ra thắp hương. Đây là hoạt động được duy trì nhiều năm nay”.  

“Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” là di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu; thể hiện rõ lòng tôn kính tổ tiên. Nét tiêu biểu và đậm đà bản sắc nhất của tín ngưỡng này là vào đúng ngày 10 tháng Ba (âm lịch) hằng năm, lễ Giỗ Tổ Hùng Vương được cử hành tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng trên núi Nghĩa Lĩnh (xã Hy Cương, thành phố Việt Trì) và ở các địa phương khác trong cả nước. Việc duy trì lễ dâng hương tại các di tích có thờ cúng Hùng Vương và các danh tướng thời Hùng Vương góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, biết ơn sâu sắc các Vua Hùng và các bậc tiền nhân đã có công dựng nước và giữ nước, giáo dục truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ”.