Vịt nướng ống lam – món ăn đặc sản của người Thái ở Sơn La
Nhắc đến món vịt nướng dường như ai cũng đã thưởng thức qua, nhưng món vịt nướng ống lam của đồng bào dân tộc Thái, ở tỉnh Sơn La, với cách chế biến đặc biệt thì ít người biết. Đây là món ăn đặc sắc của dân tộc Thái, để lại ấn tượng khó quên cho những ai một lần được thưởng thức.
Để làm được món vịt nướng ống lam, đầu tiên phải chọn ống lam to và dày, khi nướng sẽ để trên bếp được lâu, không bị cháy vào bên trong, thịt trong ống sẽ chín kỹ hơn. Sau đó, mang ống lam đi chặt và rửa cho thật sạch để nhồi thịt vào bên trong. Khi chặt, rửa ống lam phải thật khéo, chỉ được rửa ở bên ngoài để không mất lớp màng bên trong.
Tiếp theo là phần chọn vịt, thường thì sẽ chọn con vịt thật chắc, thịt sẽ ngon hơn và không bị ngấy. Sau đó, chặt vịt ra thành từng miếng nhỏ sao cho vừa ống lam, rồi ướp các gia vị và trộn đều khoảng 10 phút để gia vị ngấm đều vào thịt. Chị Lò Thị Dịu, ở bản Hụm, xã Chiềng Xôm, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La, cho biết: "Gia vị ướp vịt thì gồm có mắm, muối, mì chính, một ít là mắc mật, xả, tiêu, tùy vào từng khẩu vị của từng người thì có thể cho thêm ớt, hơi cay cay thì nó sẽ ngon hơn. Ướp gia vị là khâu quan trọng nhất bởi vì nó tùy vào độ mặn nhạt của chúng ta ướp thì nó sẽ tạo cảm giác ngon hơn".
Sau khi thịt đã ngấm đều gia vị, sẽ là công đoạn nhồi thịt vào ống lam. Việc nhồi thịt phải được thực hiện nhẹ nhàng, vừa phải, không nên quá chặt hay để lỏng quá, bởi nếu không thịt sẽ không chín đều. Không nên nhồi đầy ống vì sau đó còn dùng lá dong để đậy không cho thịt rơi ra ngoài, lá dong cũng sẽ làm hương vị thịt thơm ngon hơn.
Tiếp theo là đến công đoạn nướng. Khi nướng, người làm sẽ cho cả ống lam đặt lên bếp lửa để hun. Vì vậy cần để lửa nhỏ, nếu để lửa to thì ống lam dễ bị cháy và thịt bên trong sẽ không chín. Lúc nướng cần phải xoay ống lam liên tục để thịt được chín đều. Thời gian nướng thường khoảng 1 tiếng 30 phút, hoặc có thể lâu hơn cho đến khi nước ở bên trong ống lam khô thì thịt sẽ chắc và ngon. Lúc này, nước ngọt của thịt đã ngấm đều và chín thịt.
Khi nướng bằng ống lam thịt vịt sẽ có mùi thơm đặc trưng, hòa quyện với các loại gia vị thơm ngon của lá mắc mật, xả và ớt. Món vịt nướng ống lam có thể ăn với cơm, hoặc làm món nhậu để cùng nhau nhâm nhi vài chén rượu. Anh Nguyễn Thái Hòa, đến từ tỉnh Nghệ An, chia sẻ: "Đây là lần đầu tiên tôi đến với Sơn La và cũng là lần đầu tiên được tôi được thưởng thức món vịt nướng ống lam này. Mùi vị của nó cũng rất là đặc biệt, thịt của nó cũng thơm và rất là ngọt khác với cách nướng thông thường mà tôi từng ăn. Nếu có dịp đến với Sơn La một lần nữa thì tôi cũng sẽ đưa cả gia đình mình đến đây để thưởng thức món vịt này".
Đến Sơn La, du khách đừng quên thưởng thức món vịt nướng ống lam. Khi đã thưởng thức một lần, chắc chắn bạn sẽ muốn trở lại và thưởng thức thêm nhiều lần sau nữa./.