Đập Đá Dựng (Bình Thuận) - Điểm du lịch mới trong dịp Tết
Năm 1957 tỉnh Bình Tuy được thành lập, hai năm sau (1959) đập Đá Dựng được khởi công trên dòng sông Dinh, để dự trữ nguồn nước sinh hoạt cho tỉnh lỵ và nước thủy lợi cho những cánh đồng Tân Bình,Tân Lý, Tân Thiện. Ngày ấy phương tiện xe máy, thiết bị thi công công trình thủy lợi còn lạc hậu, chủ yếu bằng thủ công, sức người. Mỗi ngày có hàng trăm công nhân, công binh khiêng vác, nổ mìn, đổ bê tông. Khoảng hơn một năm con đập hoành tráng hoàn thành. Ngày khánh thành dân tứ xứ đổ đến mục sở thị, hết lời khen ngợi. Mục đích phục vụ vật chất là chính nhưng khi xây dựng đập xong đã gặt hái được một giá trị về tinh thần - một thắng cảnh phục vụ du lịch, vui chơi giải trí. Một con đập bằng bê tông đồ sộ dài 100 mét, cao gần 10 mét với hai cửa thoát nước nằm vắt ngang sông Dinh ở vị trí có nhiều tảng đá to, có nhiều hình thù nằm chồng dựng, vắt vẻo lên nhau trông rất kỳ vỹ, thích mắt. Hai bên bờ nhiều cây trâm, sao, dầu cổ thụ tỏa bóng mát, là nơi trú ngụ của hàng đàn sóc rừng và các loại chim. Giữa lòng hồ xây dựng một nhà thủy tạ có kiến trúc giống chùa Một Cột ở Hà Nội. Phía tả ngạn có nhiều cụm đá lớn liền nhau xen kẽ dưới cây rừng quấn đầy dây leo, đường đi chênh vênh được gia cố thêm những bậc tam cấp xi măng để đến một ốc đảo đá có dựng nhà mát bằng gỗ và đặt biệt gần đó là một tượng sư tử đá. Tượng đá rất đẹp, được đông đảo nam sinh thích kỷ niệm bằng một bức ảnh cưỡi trên mình sư tử. Mùa mưa nước tràn mặt đập, tạo nên một dòng thác hùng vĩ vỗ trắng chân đập. Phía xa chân đập khoảng trăm mét là những bãi đá con, bãi cát vàng là địa điểm thú vị dựng những căn lều cho học sinh cắm trại, picnic. Trên mặt hồ hoăïc hai bên sông còn là những vị trí lý tưởng cho những người ham thích câu cá. Nơi đây có một loại cá rất lớn đó là cá chình sông, có con nặng tới 2- 3 kg, thịt rất ngon, bây giờ trở thành món đặc sản cho các nhà hàng. đập đá Dựng còn nổi tiếng do có một công viên trồng hoa rất đẹp, tất cả đều là hoa anh đào, mùa xuân nhất là dịp Tết Nguyên đán cả một cánh rừng hoa anh đào nở màu hồng phấn nhuộm cả một góc trời. Nắng xuân đi giữa rừng hoa, lả tả cánh hoa rụng như cài trên tóc các nàng thiếu nữ, làm ngẩn ngơ những chàng trai du xuân.
Trước năm 1975, Hàm Tân vốn thiếu thốn những danh lam thắng cảnh để phục vụ nhu cầu giải trí tinh thần. Ngày lễ, tết chỉ có hai địa điểm thu hút mọi người đến vui chơi. Đó là bãi biển Đồi Dương và Đập Đá Dựng, nhưng đập Đá Dựng lúc nào cũng đông?đảo khách hơn bởi phong cảnh hữu tình của mình. Ngày ấy phương tiện đi lại khó khăn, ngoài xe lam, xe ngựa, nhiều gia đình phải dắt díu nhau cuốc bộ hàng cây số để đến?được địa điểm vui chơi này. Những tấm bạt được trải ra, bánh mứt, rượu thịt, mọi người xum vầy liên hoan ngày tết, tiếng đàn hát, cười đùa không ngớt. Thỉnh thoảng lại thấy các cặp tình nhân dẫn nhau cheo leo bên những gành đá tìm nơi tâm sự.
Sau này, nhà thủy tạ một cột bị nước lũ cuốn trôi, tượng sư tử bị sụp do đá lở, vườn hoa anh đào già cỗi bị chặt làm củi. Công viên vườn hoa giờ đã mọc lên một xóm nhà tự phát, số diện tích đất còn lại bị chiếm để trồng bạch đàn. Các cây rừng cổ thụ cũng đã chết khô hoặc bị đốn lấy gỗ, các bầy sóc rừng, chim chóc không còn nơi trú ngụ. Đập Đá Dựng chỉ còn giá trị là nơi phục vụ nước sinh hoạt. Về giá trị của một công viên nước không ai quan tâm chăm nom gìn giữ, mặc dù tết đến vẫn thu hút mọi người tìm đến, vì La Gi - thị xã bây giờ vẫn đang rất thiếu địa điểm vui chơi giải trí.
Cách đây 3 năm, anh F.J. Trần một Việt kiều doanh nhân gốc Hàm Tân về thăm quê, sau khi được bạn cũ đưa thăm lại đập Đá Dựng, nhìn cảnh cũ người xưa anh tỏ ra ngậm ngùi cho một thắng cảnh. Năm 2008 anh về tìm hiểu có ý định đầu tư một khu du lịch - giải trí ở đập Đá Dựng theo kiểu công viên nước hiện đại. Sau khi được nhiều bạn bè ủng hộ anh đã bỏ ra nhiều ngày tìm hiểu về thủ tục đầu tư dự án. Anh đã thuê người lập dự án, nhưng không hiểu vướng mắc khâu nào, mà anh lắc đầu thở dài quay về Pháp, chuyện đầu tư đập Đá Dựng tạm thời gác lại.
Tết Kỷ Sửu này, đập Đá Dựng lại đón khách đến du xuân, bởi người dân La Gi từ lâu xem đó như một thú vui không thể thiếu được trong dịp tết. Mong rằng, chính quyền thị xã cần quan tâm đầu tư khôi phục thắng cảnh đập Đá Dựng, để phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí cho nhân dân, một điạ điểm độc đáo nằm ngay giữa lòng thị xã.
