Bắc Hà được thiên nhiên ban tặng khí hậu mát mẻ, có nhiều danh lam, thắng cảnh như hang Rồng Tả Văn Chư, hang Tiên trên sông Chảy, núi Ba mẹ con, rừng gỗ nghiến Cốc Ly, rừng chè cổ thụ Hoàng Thu Phố… Nơi đây có 14 dân tộc anh em sinh sống, nhiều thôn, bản còn giữ được nét hoang sơ, giàu bản sắc văn hóa. Chợ Bắc Hà được biết đến là 1 trong 10 chợ hấp dẫn nhất Đông Nam Á, họp theo phiên vào Chủ nhật hằng tuần. Mỗi năm, ở Bắc Hà có hàng chục lễ hội truyền thống đặc sắc, như lễ hội Gầu tào của người Mông, tết nhảy lửa của người Dao đỏ, hội Lồng tồng (xuống đồng), hội múa xòe của người Tày, lễ hội đua ngựa truyền thống...

Những nét đặc sắc trong văn hóa còn được thể hiện qua văn hóa múa khèn, múa sinh tiền của người Mông; hát then, hát lượn, hát giao duyên… của người Nùng, Tày. Nhiều thôn, bản còn lưu giữ nghề truyền thống (nghề làm bạc của người Dao, nghề rèn đúc và nấu rượu của người Mông, nghề làm yên ngựa của người Phù Lá…). Bắc Hà cũng có nhiều di tích văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia, như Dinh thự Hoàng A Tưởng, đền Bắc Hà, đền Trung Đô, động Thiên Long...

Những năm qua, du lịch Bắc Hà có bước phát triển mạnh mẽ, dần chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế của huyện. Tính riêng năm 2019, Bắc Hà đón hơn 480.000 lượt khách, trong đó có 25% là khách du lịch nước ngoài, doanh thu du lịch đạt hơn 43 tỷ đồng. Ngành du lịch, dịch vụ chiếm 41% trong cơ cấu kinh tế.

Theo ông Nguyễn Văn Luyện, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Bắc Hà, điểm nhấn trong phát triển du lịch Bắc Hà theo hướng bền vững là đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa giàu bản sắc. Đến nay, Bắc Hà đã hình thành một số điểm đến du lịch cộng đồng hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, như thôn Tả Van Chư (xã Tả Van Chư); thôn Trung Đô (xã Bảo Nhai); thôn Bản Phố (xã Bản Phố); thôn Na Lo (xã Tà Chải)…Với mỗi điểm đến, du khách lại được khám phá bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc khác nhau, trải nghiệm không gian sinh sống thường ngày, thưởng thức ẩm thực đặc sắc.

Đối với du lịch cộng đồng, xã Tà Chải đang có những bước phát triển mạnh mẽ với 19 homestay, chiếm 44,1% số homestay của huyện. Mỗi năm, các homestay trên địa bàn xã Tà Chải thu hút hơn 2.000 lượt khách lưu trú, doanh thu đạt hơn 100 triệu đồng/hộ. Để thu hút du khách, Tà Chải đã xây dựng thôn Na Lo trở thành làng du lịch cộng đồng, các homestay được thiết kế theo kiểu nhà sàn truyền thống của người Tày, bao quanh là những vườn mận, đào xanh ngát. Người dân trong thôn cũng thường xuyên dọn vệ sinh, cải tạo môi trường, cảnh quan, xây dựng thôn xanh - sạch - đẹp, người dân thân thiện.

Để phát triển du lịch cộng đồng, Phòng Văn hóa - Thông tin huyện đang phối hợp với các địa phương tư vấn, hỗ trợ các hộ làm homestay trên địa bàn 6 xã (Tả Van Chư, Bản Phố, Tà Chải, Lùng Phình, Bản Liền, Thải Giàng Phố) vay vốn không lãi suất của Dự án GREAT, trung bình mỗi nhóm hộ 200 triệu đồng (1,2 tỷ đồng/6 xã) để xây dựng, nâng cấp các mô hình homestay.

Một trong những điểm thu hút du khách trên địa bàn Bắc Hà những năm qua là thung lũng hoa Thải Giàng Phố. Thống kê của Phòng Văn hóa - Thông tin huyện, năm 2019, nơi đây đón khoảng 200.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm.

Với mục tiêu đến năm 2025 đón 1 triệu lượt du khách, doanh thu từ du lịch đạt 1.000 tỷ đồng, huyện Bắc Hà cần có thêm nhiều giải pháp kích cầu, phát triển du lịch bền vững. Ông Nguyễn Văn Luyện, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện Bắc Hà khẳng định: Du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm văn hóa và du lịch tâm linh sẽ là loại hình trọng tâm để du lịch Bắc Hà phát triển bền vững trong giai đoạn 2021 - 2025. Để du lịch phát triển và phát triển bền vững, huyện cần được đầu tư về hạ tầng giao thông, hạ tầng du lịch và sự chung tay của các doanh nghiệp để đầu tư các cơ sở lưu trú, dịch vụ cao cấp… nhằm thu hút du khách có mức chi tiêu cao.

Để du lịch phát triển nhanh, bền vững, tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, huyện Bắc Hà vẫn còn rất nhiều việc phải làm, trong đó có việc xây dựng chương trình, kế hoạch mang tính định hướng để thu hút đầu tư, phát triển du lịch./.