Tinh hoa của vùng sông nước Thị Nại

Có thể nói chả ram tôm đất đang là một món ăn có sức thu hút đặc biệt, không chỉ trong tỉnh mà còn được ưa chuộng tại các tỉnh thành khác. Không biết từ lúc nào, món ăn dung dị này lại trở nên nổi tiếng và hấp dẫn thực khách đến vậy. Không hiếm các loại chả ram thường thấy trên thị trường, nhưng chả ram tôm đất Bình Định đặc biệt hơn cả bởi nguyên liệu từ tôm đất ở vùng Đầm Thị Nại (Tuy Phước - Quy Nhơn). Để tìm hiểu về món ăn độc đáo này, chúng tôi đã xuôi về Tuy Phước, thủ phủ của tôm đất và là nơi có nhiều cơ sở làm chả ram nổi tiếng.

Được trời phú cho dòng nước lợ dồi dào tôm cá, Đầm Thị Nại là nơi cung cấp nguồn hải sản tươi ngon, nhất là loại tôm đất ngon ngọt. Tôm đất phát triển trong môi trường tự nhiên được đánh bắt bằng cách rà lưới, thả lồng. Để làm chả ram tôm đất, người ta thường chọn những con tôm còn sống, thân vỏ óng ánh màu nước lợ đẹp mắt.

Chọn nguyên liệu tôm đất phải kỹ và đảm bảo tươi ngon, việc tạo nên những cuốn chả ram lại càng đòi hỏi sự khéo léo và kỳ công. Chị Lê Thị Lãnh, chủ cơ sở chả ram tôm đất Hiệp Phúc (Thôn Lộc Thượng, Phụng Sơn, Tuy Phước) đã đưa chúng tôi tham quan nơi sản xuất và cách thức làm món ăn đặc biệt này.

Cơ sở của chị Lãnh mỗi ngày có hàng chục chị em đến làm việc. Chả được làm thủ công, nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên. Tôm đất hấp chín sẵn, thịt ba chỉ xào với các loại gia vị. Bánh tráng để cuốn là loại bánh tráng gạo tẻ phơi một nắng, được cắt thành những miếng nhỏ vừa cuốn.

Chị Lãnh cho biết: “Nguyên liệu và gia vị chị chọn toàn bộ là tự nhiên, xay tại nhà để đảm bảo được chất lượng cũng như an toàn vệ sinh thực phẩm. Do vậy, khách hàng rất ưng ý và chuộng hàng chả ram này”.

Để có những cuốn chả ram đẹp mắt, người thợ phải thật khéo léo khi lấy nhân thịt, tôm và thao tác cuốn. Nói đúng hơn là dành cả cái tâm vào trong sản phẩm mình làm ra để tạo nên món chả ram tôm đất trứ danh. Chả ram sau khi cuốn sẽ được phơi nắng hoặc sấy, cho vào các túi zip để chuẩn bị giao tới tay khách hàng.

Thưởng thức dung dị

Chả ram tôm đất không chỉ là món ăn thường thấy ở những quán ăn, nhà hàng mà còn được dùng phổ biến tại các gia đình. Để thưởng thức, người ta đem chiên chả ram tôm đất trên chảo dầu. Chiên chả ram cũng cần chút bí quyết để chả giòn rụm, không bị cháy khét. Đó là thả một tép tỏi vào để thử độ nóng của dầu. Tỏi vừa ngả vàng là lúc có thể cho chả vào. Chả chiên vừa vàng là dùng được, không nên để lâu sẽ bị cháy.

Hai thức ăn kèm không thể thiếu là rau cải cay và nước chấm đặc trưng của người miền Trung. Gia đình chị Thẩm (Cồn Chim, Phước Sơn, Tuy Phước), người sành ăn các loại chả ram, hải sản, hay đưa món chả ram tôm đất vào thực đơn trong những bữa ăn cho hay: “Nhà mình rất thích món chả ram tôm đất. Cái ngon của món ăn này nằm ở vị ngọt tự nhiên của tôm, giòn rụm của bánh tráng và vị thơm nồng của rau cải, nước chấm đậm đà”.

Hiếm có một món ăn nào lại phổ biến và mang hơi thở đặc trưng như chả ram tôm đất. Không chỉ là ẩm thực, đó còn là văn hóa trong chế biến, thưởng thức. Chả ram tôm đất tạo nên một cơn sóng trong ẩm thực người Bình Định. Hơn thế, nó còn là nguồn thực phẩm rất được ưa chuộng tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh thành khác. Mỗi ngày có hàng chục chuyến xe liên tỉnh vận chuyển chả ram tôm đất đến với những thị trường xa xôi, đem tinh hoa văn hóa ẩm thực đến với thực khách tứ phương./.