Hà Nội: Người Nội Am giữ hương vị truyền thống của bánh Hà thành
Gia đình ông Hoàng Văn Tươi, chủ cơ sở sản xuất bánh trung thu Tiến Dũng - Vĩnh Thịnh Long đã có ba đời gắn bó với nghề làm bánh truyền thống.
Từ danh hiệu "Làng nghề Hà Nội"...
Ở Nội Am, gia đình ông Hoàng Văn Tươi, chủ cơ sở sản xuất bánh trung thu Tiến Dũng - Vĩnh Thịnh Long đã có ba đời gắn bó với nghề làm bánh. Ông Tươi cho biết: “Trước đây, bố tôi đi làm thợ cho tiệm bánh trên phố cổ Hà Nội rồi mang nghề về quê. Tôi duy trì nghề từ bố, tiếp tục truyền lại cho các con”. Hiện, gia đình ông Tươi làm nhiều loại bánh, trong đó đặc biệt nhất là bánh trung thu, bánh chả... với hương vị truyền thống của người Hà Nội.
Theo ông Tươi, các gia đình ở Nội Am thường chỉ sản xuất bánh trung thu vị truyền thống nhân thập cẩm. Để làm nên chiếc bánh nướng, bánh dẻo truyền thống, phải kỳ công từ khâu chọn nguyên liệu, xay bột, trộn nhân đến đổ bánh vào khuôn, nướng bánh (đối với bánh nướng). Khâu kỳ công nhất là làm nhân bánh bao gồm rất nhiều nguyên liệu như: Mỡ phần làm chín, đường kính, mứt bí, mứt sen, lạp sườn, xá xíu, hạt dưa rang chín, hạt vừng rang chín, nước sạch, lá chanh, quất xanh…
Thêm một loại bánh đặc trưng khi đến làng Nội Am, bất kỳ ai cũng muốn thưởng thức, đó là bánh chả. Bánh chả được làm từ bột mì, đường, thịt mỡ và lá chanh. Không có lá chanh không thành bánh chả. Bột làm vỏ bánh phải được ngào đều, mịn, ủ trong thời gian nhất định để lên men đủ độ thì bánh mới giòn và xốp. Bột ủ xong được dàn mỏng, đặt nhân vào bên trong, cán lại thành hình vuông rồi dùng dao cắt thành từng miếng nhỏ, sau đó cho vào lò nướng.
Làng Nội Am có 183 hộ có nghề làm bánh, mứt kẹo, chiếm 25% tổng số hộ của làng.
Ngoài ra, các hộ dân ở làng Nội Am còn làm bánh vừng vòng, bánh trứng nhện, mứt Tết… Theo thống kê, năm 2022, làng Nội Am có 183 hộ có nghề làm bánh, mứt kẹo, chiếm 25% tổng số hộ của làng. Số lao động tham gia làm nghề là 282 người, chiếm 20% tổng số lao động trong độ tuổi của làng. Ước tính, giá trị sản xuất bánh kẹo đạt hơn 16 tỷ đồng; thu nhập bình quân đạt gần 70 triệu đồng/người/năm. Làng Nội Am đã được UBND thành phố Hà Nội xét công nhận danh hiệu "Làng nghề Hà Nội" vào cuối năm 2022.
... đến nâng cao vị thế cho làng nghề
Nhờ làng nghề phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của người dân Nội Am ngày càng được nâng cao; đường làng, ngõ xóm đã được bê tông hóa phong quang, sạch, đẹp; phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao của người dân trong làng phát triển mạnh. Nội Am đã đóng góp không nhỏ vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đưa xã Liên Ninh thành điểm sáng về xây dựng nông thôn mới của huyện Thanh Trì. Năm 2021, xã Liên Ninh đã được UBND thành phố công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Chủ tịch UBND xã Liên Ninh Tạ Duy Đông cho biết, xã đã xác định rõ, một trong những mục tiêu trong chương trình xây dựng nông thôn mới là phải chuyển dịch được cơ cấu lao động nông thôn sang hướng phi nông nghiệp. Chính vì vậy, việc xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển nghề, làng nghề của địa phương có ý nghĩa rất lớn về kinh tế - xã hội. Đây là giải pháp quan trọng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Từ định hướng đó, xã đã quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, giao thông được nâng cấp, hệ thống lưới điện được cải tạo... để làng nghề phát triển.
Cùng với đó, các gia đình làm nghề trong làng cũng không ngừng đầu tư trang thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất. Nếu như những năm trước, nghề làm bánh truyền thống của làng Nội Am hoàn toàn bằng thủ công thì hiện nay, nhiều hộ đã đầu tư máy móc vào các công đoạn nhào nha, nướng bánh, đóng gói sản phẩm để nâng cao năng suất lao động, bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm.
Việc ghi nhãn mác sản phẩm, thời hạn sử dụng, ghi rõ địa chỉ sản xuất cũng được các cơ sở sản xuất trong làng quan tâm, thể hiện trách nhiệm về chất lượng sản phẩm trước người tiêu dùng.
Các hộ làm bánh ở Nội Am đều đã đầu tư máy trộn bột, lò nướng công suất lớn để làm được nhiều bánh hơn và chất lượng tốt hơn.
Ông Hoàng Văn Tươi cho biết, không chỉ sản xuất bánh vào dịp Trung thu như xưa, hiện gia đình ông làm bánh quanh năm, cung cấp cho thị trường Hà Nội. Năm 2022, gia đình ông đã lựa chọn sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) của thành phố, và đạt OCOP 3 sao. Đây là sự khởi đầu để gia đình ông chuẩn hóa sản phẩm và quảng bá để người tiêu dùng biết nhiều hơn về nghề làm bánh truyền thống của gia đình và quê hương.
Thời gian tới, xã Liên Ninh tiếp tục hướng dẫn và hỗ trợ các hộ dân chọn sản phẩm dự thi Chương trình OCOP của thành phố. Xã cũng tập trung hỗ trợ người dân củng cố chất lượng sản phẩm, bảo đảm uy tín lâu dài trên thị trường, hướng tới xây dựng thương hiệu cho làng nghề; khuyến khích các cơ sở sản xuất tham gia xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm của địa phương, cải tiến mẫu mã, đổi mới công nghệ, xây dựng, phát triển khu trưng bày, giới thiệu sản phẩm làng nghề..., giúp người dân phát triển kinh tế và phát huy nét đẹp văn hóa của địa phương.
Minh Phú
