Mùa hè gợi nhớ ly xu xoa miền Trung

Vốn là một món ăn dân dã chân thành nên xu xoa có mặt hầu như ở khắp các tỉnh miền Trung, trong đó nhiều nhất là ở Lý Sơn (Quãng Ngãi), Bình Định, Quảng Nam, Đà Nẵng ... Xu xoa được nấu từ mớ rau câu nhỏ như cọng chỉ, là loại rong biển bám vào bãi đá hay lềnh bềnh nổi trên bùn ở cửa sông, cửa biển, vùng nước xà hai. Triều xuống, rau câu nổi lên, bà con xách cây đi cào bỏ vô thúng, lặt sạch rong rêu, lượm hết đất đá, ngâm nước ba bốn lần rồi trải ra thềm xi măng phơi thật khô.

Cách nấu xu xoa đơn giản nhưng phải khéo léo, cần mẫn, rau câu khô trước khi nấu phải đem ngâm trong nước lạnh chừng một ngày để rau nở ra và nhả hết các chất bẩn còn sót lại, rửa sạch đến khi nước thật trong vì chỉ cần một chút cặn bẩn, nồi rau chân vịt khi nấu xong sẽ có màu nâu đục. Sau đó, cho rau đãng âm, làm sạch vào nồi nước rồi nấu trên bếp, để có miếng xu xoa giòn ngon, không bở thì phải nấu đúng theo tỷ lệ 100g rau câu, 2 lít nước sạch và 1 trái chanh lấy cốt. Khi nấu, khoảng chừng 5 phút thì khuấy một lần, nấu đến khi nào rau đông chín nhừ thì đổ vào chiếc bao vải, lọc lấy nước. Nước này sau khoảng 3 giờ đồng hồ sẽ đông đặc lại, có màu trắng đục, dạng thạch gọi là xu xoa.

Xu xoa ngon hay dỡ cũng còn phụ thuộc vào nước đường. Nước đường ngon nhất là nầu từ đường chén (đường bát) với ít gừng đập dập để giúp ấm tỳ, tăng hương vị.Vớt miếng xu xoa trắng ngà, xắt một miếng, cầm trên tay, bằm bằm, bỏ vô ly, thêm ít đá đập nhỏ, nước đường trộn đá, đường, xu xoa cho thật đều và thưởng thức. Giữa cái nắng nóng của mùa hè, ly xu xoa mát lành vị biển, ngọt thơm vị đường, khiến lòng người hân hoan đến lạ. Bỗng bồi hồi nhớ lại ký ức tuổi thơ, những buổi trưa hè chờ người gánh xu xoa đi ngang qua để mẹ gọi một ly làm dịu mát cái oi bức.  Đến với dải đất miền Trung, nếu không ăn xu xoa, sẽ thiếu đi một nửa cảm nhận về mảnh đất này bạn nhé./

Trung tâm Thông tin du lịch