Vừa đến chân cầu Cần Thơ phía bờ Vĩnh Long, du khách không khỏi trầm trồ với những gian hàng bán thanh trà ven đường. Thanh trà được cột lại thành từng chùm, treo lủng lẳng thành từng hàng, hết gian hàng này đến gian hàng khác nối nhau, thành một tuyến đường vàng ươm sắc thanh trà. Thanh trà chín căng mọng, vỏ vàng nhìn rất hấp dẫn. Do đã vào mùa chín rộ nên giá thanh trà đã giảm từ khoảng 80.000 đồng/kg vào đầu vụ, nay chỉ còn từ 40.000 đồng đến 60.000 đồng/kg. Bà con bán thanh trà thường cột mỗi chùm khoảng 2kg.

Hồi trước, thanh trà ít được ưa chuộng vì chua, nay bỗng “lên đời”, trở thành sản phẩm đặc trưng của mùa sau Tết, gây ấn tượng mạnh với nhiều du khách trên hành trình khám phá miền Tây. Hồ Văn Phước, chàng trai 19 tuổi, ngồi bán thanh trà ven đường kể rằng, em bán thuê cho người cậu. Nhà cậu chỉ có 6 cây thanh trà cổ thụ nhưng cho vài tấn trái mỗi năm, thu nhập ổn định. Phước hướng dẫn tôi cách ăn trái thanh trà: đặt lên lòng bàn tay rồi tay áp tay xoa đều đến khi mềm. Làm như vậy để trái thanh trà giảm độ chua và dễ lột vỏ hơn. Quả thật, vị chua ngọt, thanh tao và mùi thơm của trái thanh trà thật khiến người ăn nhớ mãi.

Thanh trà còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn, thức uống ngon. Thanh trà chín gọt vỏ, pha vào đường và chút nước ấm rồi cho nước đá nhuyễn vào, như vậy đã có một ly nước giải khát, giải nhiệt giữa khí trời oi bức như hiện nay. Thanh trà vừa chín tới, gọi là “hườm hườm” thì gọt vỏ, cắt khoanh để nấu canh chua thay me, dùng thay giấm... Canh chua thanh trà nấu với cá bông lau, cá lóc đồng... thì hao cơm lắm. Nước dùng chua thanh, không gắt, lại có hậu ngọt và thoang thoảng hương thanh trà hòa quyện cùng hương đồng vị quê trong nồi canh chua miền Tây.

Thanh trà ngâm đường cũng là một cách thưởng thức ngon và dễ làm. Thanh trà gọt vỏ, cho vào keo, hũ rồi thêm đường vào ướp và đem đi phơi nắng. Chừng nửa tháng là đã có món ngon, đường quyện vào trái thanh trà, tươm mật, làm thành nước dùng sền sệt, ngọt ngọt chua chua. Thanh trà ướp đường kiểu này có thể ăn trực tiếp hay tuyệt vời hơn khi pha nước uống.

Một món ăn khác được xem là “đệ nhất” nhưng xem ra khá kỳ công là sên mứt thanh trà. Thanh trà gọt sạch ướp đường để một lúc cho thấm rồi bắc lên chảo sên cho kẹo, thành những viên mứt rất hấp dẫn, màu sắc và hương vị kích thích vị giác vô cùng. Mứt thanh trà có ưu điểm là không quá ngọt như một số loại khác, mà lại có vị chua chua, thơm thơm, nên ăn mãi không ngán.

Bấy nhiêu món ngon cho một loại trái cây đặc sản miền Tây đủ để bạn một lần thử tìm và trải nghiệm. Vậy rồi vừa qua Tết lại nhắc nhau rằng, về miền Tây khi mùa thanh trà chín rộ.../.

Bài, ảnh: DUY KHÔI