Mô hình sa bàn phát triển KT-XH của TX Quảng Yên tại Nhà văn hóa đa năng Hà An.

Thống kê của TX Quảng Yên cho thấy, toàn thị xã hiện đang có 5 công trình thiết chế văn hóa thể thao cấp huyện, 8/19 xã, phường có công trình thiết chế thể thao văn hóa cấp xã; 178/179 thôn, khu có thiết chế văn hóa thể thao cấp thôn, khu… Tuy nhiên, phần lớn các công trình cấp xã, thôn đều đã được xây dựng cách đây 10-20 năm; hiện tính phù hợp của thiết kế kiến trúc không cao, một số công trình đã có dấu hiệu xuống cấp. Bên cạnh đó, công tác quản lý, khai thác nhiều công trình vẫn theo nếp cũ, hàm lượng khoa học công nghệ ứng dụng vào hoạt động thực tế thấp.

Với Bảo tàng Bạch Đằng, Quảng Yên là địa phương duy nhất của tỉnh tính đến nay có thiết chế văn hóa này. Trung bình mỗi năm, Bảo tàng Bạch Đằng đón trên dưới 5.000 lượt người, con số khá đáng phấn khởi. Điều đáng nói, Bảo tàng Bạch Đằng nhận được sự quan tâm của nhiều người, trở thành điểm đến tham quan, nghiên cứu, học tập chủ yếu nhờ vào số lượng hiện vật liên quan đến chiến trận Bạch Đằng lớn, giá trị quý giá. Hiện nay công trình này cho thấy các gian trưng bày thiếu khoa học và hiện đại, không đảm bảo công tác bảo quản cũng như tôn vinh hết giá trị của hiện vật. Công tác quản lý, khai thác của Bảo tàng Bạch Đằng cũng thiếu khoa học, dẫn đến đơn giản, chưa tạo ra điểm nhấn và tính thuyết phục, kéo chân du khách trở lại.

Đối với thực trạng thiết chế văn hóa cấp xã, nét mới nhất của Quảng Yên là đưa vào sử dụng công trình Nhà văn hóa đa năng phường Hà An vào tháng 4 vừa qua. Công trình này được xây dựng từ nguồn ngân sách phường, trị giá khoảng 10 tỷ đồng, có quy mô, kiến trúc lớn, đẹp, tích hợp nhiều tính năng. Cái thiếu của Nhà văn hóa đa năng phường Hà An đó chính là giải pháp khai thác để phát huy hết hiệu quả. Theo khuyến cáo của Đoàn giám sát HĐND tỉnh mới đây, Hà An phải làm sao mở rộng các hoạt động hội họp, tập luyện, biểu diễn, giao lưu, thi đấu, tham quan, trải nghiệm… tại Nhà văn hóa đa năng và công trình phải trở thành “sân chơi” của đông đảo người dân thay vì khuôn bó đối tượng và hoạt động như hiện nay.

Trên địa bàn TX Quảng Yên, hiện nay duy nhất khu 2, phường Phong Hải chưa có nhà văn hóa do thiếu quỹ đất, còn lại 178 thôn, khu đều đã có thiết chế văn hóa này. Chỉ có điều khảo sát mới nhất của Quảng Yên, hiện 93 công trình được xây dựng từ năm 2010 trở lại đây là phù hợp, ngoài hạng mục hội trường để hội họp còn có khoảng sân rộng đều phục vụ hoạt động thể thao, một số công trình có những hạng mục phụ trợ thiết yếu. 85 nhà văn hóa còn lại đã có tuổi đời trên 10 năm, đều thiếu các điều kiện đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân, một số trong đó đang hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng.

Nhằm phát huy hiệu quả, nhân rộng về số lượng, chất lượng các công trình thiết chế, văn hóa thể thao, thời gian gần đây TX Quảng Yên cho phép một số doanh nghiệp tham gia quản lý, khai thác công trình đầu tư công theo mô hình đối tác công - tư hoặc kêu gọi doanh nghiệp đầu tư vào văn hóa thể thao. Đến thời điểm này Công ty TNHH MTV Đầu tư công nghệ và thương mại Vân Trường đã quản lý công trình Nhà thi đấu thể thao thị xã; Công ty TNHH Song Long đã đầu tư khu thể thao Bắc cầu sông Chanh; một doanh nghiệp tư nhân đã đầu tư 2 sân bóng đá mini tại xã Tiền An và xã Liên Hòa. Hiện cả 4 công trình này đều đã và đang phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dân tại chỗ.

Từ thực tế trên cho thấy xã hội hóa thiết chế văn hóa thể thao là hướng mở để Quảng Yên nâng cao hiệu quả đầu tư, khai thác các công trình này trên địa bàn. Hiện địa phương này cũng đang xúc tiến các hoạt động liên quan để ngày càng có các công trình tương tự như trên, đơn cử như công tác quy hoạch, kêu gọi đầu tư... Điều này cho phép kỳ vọng về việc hoàn thiện và nâng cao hiệu quả đầu tư, quản lý, khai thác công trình thiết chế văn hóa thể thao trên địa bàn TX Quảng Yên, qua đó nâng cao đời sống tinh thần của người dân./.