Huyện Nam Giang (Quảng Nam): Xây dựng chiến lược phát triển du lịch hướng đến cộng đồng
Ông Takadera, chuyên gia du lịch cao cấp thuộc Tổ chức Cứu trợ, phát triển quốc tế Việt Nam (FIDR, Nhật Bản) nhận xét, so với các huyện miền núi của tỉnh, Nam Giang có đầy đủ các yếu tố để phát triển du lịch. Đó không chỉ là các tài nguyên về văn hóa, thiên nhiên, vị trí địa lý thuận lợi mà còn là các giá trị nhân văn, con người hiếu khách. Theo ông, xây dựng dự án phát triển du lịch Nam Giang là điều cần thiết vì qua đó không chỉ khai phá các tiềm năng du lịch nơi đây mà còn đóng vai trò thúc đẩy cuộc sống của đồng bào dân tộc phát triển theo hướng tích cực “tôi cho rằng một dự án du lịch thành công là phải làm thay đổi cuộc sống người dân tại chỗ, cộng đồng phải là những người được hưởng lợi nhiều nhất chứ không phải chỉ có một nhóm người hưởng lợi” ông Takadera nói.
Tuy nhiên, tại hội thảo về phát triển du lịch Nam Giang do UBND huyện phối hợp với Tổ chức Cứu trợ, phát triển quốc tế Việt Nam – FIDR với sự tham gia của các nhà quản lý du lịch và các công ty kinh doanh lữ hành đến từ thành phố Đà Nẵng và Hội An vừa được tổ chức thời gian qua, không ít ý kiến đã nêu lên sự quan ngại về tính hiệu quả khi dự án phát triển du lịch Nam Giang được triển khai; trong đó chủ yếu là vấn đề về cơ sở hạ tầng, khoảng cách kết nối tuyến điểm, sản phẩm du lịch; nguồn nhân lực tại chỗ; vấn đề xử lý môi trường tại các điểm tham quan; tính bền vững của dự án; sự cộng tác, hưởng ứng của đồng bào dân tộc sống trên địa bàn….
Ông Lê Hoàng Hà, giám đốc kinh doanh Trung tâm lữ hành Hội An cho rằng, thực tế những năm qua đã có nhiều công ty du lịch đưa khách đến Nam Giang nhưng hiệu quả còn rất khiêm tốn, hạn chế lớn nhất vẫn là sự đơn điệu sản phẩm, tính thu hút kém trong khi chi phí đưa khách đến các điểm tham quan rất cao do đường sá xa xôi. “Ý tưởng đã có, tiềm năng đã phát lộ nhưng cách sử dụng như thế nào để biến Nam Giang trở thành một điểm đến hấp dẫn tôi nghĩ đó không phải là điều dễ dàng nếu không có chiến lược phù hợp” ông Hà nói.
Còn theo bà Phạm Thị Như, Phó Chỉ tịch thường trực UBND huyện Nam Giang, sở dĩ thời gian qua Nam Giang chưa xây dựng được sản phẩm du lịch đặc trưng trên địa bàn huyện chủ yếu do nguồn lực và nguồn kinh phí địa phương còn hạn chế, việc quảng bá tuyên truyền mang tính nhỏ lẻ, định hướng, quy hoạch tổng thể về phát triển du lịch còn chậm ….nên dẫn đến lúng túng trong việc lãnh đạo điều hành và thu hút đầu tư du lịch nơi đây.
Theo bà, tuy chưa phải là hoàn hảo nhưng những năm qua UBND huyện cũng đã có những bước đi nhất định trong việc khảo sát, đầu tư, đào tạo nguồn nhân lực phục vụ cho chiến lược phát triển du lịch của huyện như xây dựng nhà truyền thống văn hóa các dân tộc Nam Giang làm nơi trưng bày, giới thiệu những giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc; xây mới, củng cố hệ thống nhà làng truyền thống (gươl, moong) tại các xã, thôn; phục dựng, phát triển các điệu múa hát cồng chiêng; xây dựng hạ tầng giao thông, bê tông hóa đường vào thác Grăng và làng dệt thổ cẩm Zara; quy hoạch các điểm du lịch lịch sử cách mạng; nhà lưu niệm làng Rô, đường Trường Sơn huyền thoại; xây dựng các nhà nghỉ homestay tại làng văn hóa Đắc Ốc; cử thanh niên là con em đồng bào dân tộc đi học những lớp ngắn hạn về du lịch …. Đặc biệt, đã thông qua Đề án phát triển du lịch huyện Nam Giang giai đoạn 2007 – 2020 qua đó tạo cơ sở thuận lợi cho việc triển khai đầu tư thu hút các dự án phát triển du lịch trên địa bàn huyện trong thời gian tới.
Xác định hướng đi cho du lịch Nam Giang, ông Takadera cho rằng, thông thường phát triển du lịch ngoài những tiềm năng nhất định thường cần có 3 nguồn vốn là tài chính, chuyên môn và nhân sự. Tuy nhiên, Nam Giang có một nguồn vốn cao hơn là thiên nhiên, văn hóa và lòng hiếu khách vì vậy Nam Giang nên tập trung vào phát triển loại hình du lịch cộng đồng vì đây là loại hình du lịch phù hợp và mang lại hiệu quả cao nhất cho người dân địa phương. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo “số khách tăng không đồng nghĩa với việc mang lại lợi ích cho cộng đồng mà còn có thể đưa vào cộng đồng những tác động tiêu cực ảnh hưởng đến đời sống hằng ngày của người dân, ô nhiễm văn hóa địa phương, ô nhiễm thiên nhiên và phá vỡ hệ thống cộng đồng”
Phát triển du lịch, chuyển dịch cơ cấu kinh tế địa phương góp phần thay đổi sinh kế người dân mới chính là phát triển bền vững. Để làm được điều này không chỉ cần thời gian, sự đầu tư hợp lý mà còn đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của các cấp ngành để mục đích cuối cùng là tạo công ăn việc làm, giúp người dân bán được các sản phẩm làng nghề và cộng đồng cư dân tại chỗ đều được hưởng lợi từ các dự án du lịch. Dù phía trước vẫn là một chặng đường dài nhưng với sự chung tay vào cuộc của chính quyền địa phương, các nhà quản lý, quy hoạch và các công ty kinh doanh lữ hành, hi vọng ý tưởng phát triển du lịch hướng đến cộng đồng của huyện Nam Giang sẽ sớm trở thành hiện thực.