Đẩy gậy - môn thể thao dân tộc dễ mà khó

Môn thể thao này phù hợp với tố chất của đồng bào dân tộc thiểu số, đẩy gậy đã góp phần đẩy mạnh phong trào TDTT, làm phong phú thêm đời sống văn hoá tinh thần. Ở đâu có đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống thì ở đó, môn thể thao này được phát triển mạnh hơn. Thế hệ đi trước truyền dạy kinh nghiệm và kỹ thuật thi đấu cho các thế hệ sau, để từ đó phát huy môn thể thao truyền thống của dân tộc mình và đội ngũ kế thừa ở đây ngày càng đông. Không chỉ những thanh niên cường tráng, khỏe mạnh tìm đến môn thể thao này, mà những người lớn tuổi, người già cũng háo hức tham gia. Những ai không đủ khả năng thi đấu thì làm cổ động viên, cổ vũ hết mình để làm tăng thêm tinh thần cho những vận động viên khi có các trận đấu.

Để tổ chức thi đấu môn đẩy gậy chỉ cần có gậy thi đấu làm bằng tre già (tre đực) thẳng hay những thanh gỗ tốt có chiều dài 2m, đường kính từ 4 - 5cm, được sơn 2 màu đỏ và trắng (mỗi màu 1m); đầu và thân gậy phải được bào nhẵn và có đường kính bằng nhau. Vẽ một vòng tròn có đường kính 5m vạch giới hạn rộng 5cm nằm trong phạm vi của sân có màu trắng hoặc khác với màu nền sân là trận thi đấu có thể diễn ra. Sau khi các VĐV đã hoàn tất thủ tục chuẩn bị thi đấu, trọng tài chính dùng khẩu lệnh "cầm gậy", các VĐV mới được phép cầm gậy theo quy định của luật, trọng tài chính một tay cầm chính giữa gậy, khi các VĐV đã ở tư thế sắn sàng, đúng luật, hô dự lệnh "chuẩn bị", sau đó thổi một hồi còi phát lệnh cho hiệp đấu bắt đầu, đồng thời buông tay cầm gậy ra. Theo quy định luật chơi, bên nào chân chạm vào vạch hoặc bị đẩy ra khỏi vòng tròn trước là thua cuộc. Mỗi cuộc thi đẩy gậy thường diễn ra trong 2 - 3 hiệp. Khi kết thúc trận đấu, trọng tài chính và 2 VĐV mặt hướng về Ban tổ chức trọng tài chính hai tay cầm tay 2 VĐV, giơ tay VĐV thắng cuộc lên cao, sau đó các VĐV rời sân.

Đẩy gậy là môn thi cần đến sức khỏe và sự khéo léo của VĐV. Tuy cần nhiều sức mạnh, nhưng để thắng được đối thủ, người chơi cũng cần có kỹ, chiến thuật, sự khéo léo, dẻo dai và tâm lý ổn định. Đã có không ít anh chàng "thấp bé nhẹ cân" mà lại thắng được nhiều đối thủ "to con" hơn mình. Người chơi "cao thủ" là người luôn giữ được bình tĩnh, ghìm đầu gậy bên phần mình xuống và đẩy đầu gậy của đối phương lên cao để tạo đà cho mình có cơ hội thắng đối phương. Có những cuộc đẩy gậy giữa những "cao thủ" ngang tài, ngang sức, giằng co không phân thắng bại. Lại có những cặp chỉ ngay sau cái phát tay của trọng tài, đấu thủ đã bay vèo ra khỏi vòng, khiến người xem càng cảm thấy thích thú. Không chỉ những người trực tiếp tham gia chơi mà ngay chính khán giả cũng có những diễn biến tâm trạng theo từng hiệp đấu, lúc thì xuýt xoa tiếc rẻ, lúc lại reo lên sảng khoái, xen lẫn tiếng trống khi đổ dồn dập... Nhưng thắng - thua cũng chỉ là góp vui cho ngày hội. Sau cuộc đấu, các đối thủ lại khoác tay, cùng nâng chén rượu, tấm tắc khen tài nhau; nhiều khi nhờ đó mà có thêm bạn.

Hiện nay, không chỉ dừng lại ở trò chơi, đẩy gậy đã được đưa vào thi đấu mang tính chuyên nghiệp trong các cuộc thi thể thao. Là một môn thể thao dân tộc được phát triển rộng rãi trong thời gian gần đây, đẩy gậy chính thức là một trong 40 môn thể thao nằm trong hệ thống thi đấu và tổ chức của Đại hội TDTT toàn quốc lần VI năm 2010, đánh dấu một bước ngoặt phát triển cho môn thể thao dân tộc này. Để duy trì và phát triển phong trào đẩy gậy, ngành TDTT Lào Cai đã bước đầu đưa môn đẩy gậy vào hệ thống các môn thi đấu thể thao thành tích cao. Cùng đó, cứ hai năm, giải thể thao các dân tộc thiểu số lại được tổ chức một lần, trong đó đẩy gậy là môn chủ lực trong chương trình thi đấu. Đó cũng là một dấu mốc mới trong công tác bảo tồn, phát huy những nét đẹp văn hoá, thể thao, tạo tiền đề cho môn thể thao này phát triển nhanh hơn, xa hơn.