Thơm nồng Mác Mật Xứ Lạng
Đây là loại cây gần như riêng có ở vùng như các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn... Cây cho quả chín vào tháng 5, tháng 6 âm lịch hàng năm. Từ lá cây cho đến quả mác mật được sử dụng làm gia vị chế biến các món ăn cho hương vị thật đậm đà. Như món lợn quay, vịt quay, trong quá trình chế biến, người ta thường dùng lá cây mắc mật để nhồi vào bên trong con lợn, vịt rồi mới quay. Ngay trong khi chế biến, hương vị của mác mật toả ra thơm ngậy, hấp dẫn. Đến khi chín, hương vị càng quyến rũ hơn.
Ngoài ra, không chỉ được dùng làm gia vị trong chế biến món lợn quay, vịt quay, lá mác mật còn được sử dụng làm gia vị trong chế biến món măng xào. Thường thì, người ta lấy lá mác mật có mầu bánh tẻ, đem thái nhỏ, trộn đều với măng củ đã được thái nhỏ hoặc tước nhỏ, sau đó đem xào. Món măng xào lá mác mật cũng rất dễ làm, dễ ăn và ngon miệng. Nếu măng hơi có vị đắng một chút lại càng ngon hơn.
Hiện nay, nhiều địa phương khác, không có cây mác mật nên lên Lạng Sơn nhập lá mác mật về để làm gia vị. Thành ra, người trồng cây mác mật cũng có thêm nguồn thu từ việc bán lá loại cây này. Qủa mác mật đến mùa chín, để bảo quản được lâu, người ta đã phơi sấy cất đi để sử dụng dần. Vào mùa đông, làm gia vị chế biến món thịt kho ăn cũng rất ngon miệng. Do đó, trong tủ gia vị chế biến món ăn của nhiều gia đình ở Lạng Sơn có túi quả mác mật khô là thế. Rồi quả mác mật còn được sử dụng để ngâm măng ớt, làm tương ớt. Với món thịt lợn quay, thịt vịt quay chín vàng rộm sẽ ngon hơn khi được sử dụng kèm với nước chấm măng ớt, mắc mật. Các vị chua, cay, thơm nồng của măng, ớt, mác mật đan quyện vào nhau khiến ai đã ăn một lần nếm thử thì không thể nào quên.
Giờ đây, lên Lạng Sơn du lịch, nhiều du khách sau khi đã được thưởng thức các món ăn hương vị mác mật, khi ra về còn tìm mua một ít quả hay vài lọ măng ớt mác mật để làm quà, để giới thiệu với bạn bè, đây chính là một phần của đất và người Xứ Lạng.
