Hội thi gánh cá - nét đẹp truyền thống của ngư dân vùng biển La Gi (Bình Thuận)

Bất cứ người phụ nữ nào cũng nói được vanh vách ý nghĩa của hội thi. Đó là thể hiện sự biết ơn Thầy Thím đã dạy dân làng biết nghề đóng tàu, đi biển. Mà đàn ông đi đánh cá thì phụ nữ phải biết thu hoạch, buôn bán cá. Hơn nữa, là phụ nữ vùng biển thì chị em nào cũng gắn liền với quang gánh, buôn bán chăm lo cuộc sống gia đình. Những hoạt động thường nhật này đã được người làng Tam Tân phát triển thành hoạt động văn hóa tinh thần để vui chơi sau những mùa lao động. Bờ biển là sân thi đấu. Đôi quang gánh với trọng lượng trên 15 kg, các chị chia thành từng tốp, vừa gánh vừa chạy thi với nhau. Những người chạy nhanh nhất của từng tốp sẽ tiếp tục thi với nhau để chọn người giỏi nhất. Người phụ nữ gánh giỏi nhất được nhìn nhận không chỉ giỏi nhất hội thi, mà còn được những người đàn ông xem là người đảm đang, xốc vác, vun vén giỏi của gia đình. Điều đặc biệt là các vận động viên chẳng ai tập luyện trước hội thi nhưng ai cũng giỏi, bởi hàng ngày các chị đã phải gánh gồng lo chợ búa. Cứ đến cận giờ thi là mang quang gánh tới, đàn ông và con cái lo hậu cần và làm cổ động viên, làm ban tổ chức và làm trọng tài. Tiếng còi cất lên là các chị thi nhau thể hiện sự giỏi giang, nhanh nhạy trước mày râu. Anh Lương Vĩnh Hảo, cán bộ văn hóa của xã Tân Tiến cho biết: Để có hội thi cấp thị xã, Hội Phụ nữ và các đoàn thể ở thôn tổ chức thi đấu, chọn ra vận động viên. Năm nào số vận động viên tham gia cũng đông và chị em nào cũng xuất sắc. Thậm chí, những chị em ở các vùng làm nông, buôn bán cũng tham gia hội thi. Do số vận động viên đăng ký khá đông nên việc tuyển chọn dù trong nội bộ thôn cũng đã khá bài bản.

Chỉ tổ chức mỗi năm một lần vào dịp lễ hội Dinh Thầy Thím, nhưng hội thi gánh cá của phụ nữ làng Tam Tân nói riêng, của xã Tân Tiến và thị xã La Gi nói chung là một hoạt động hết sức đặc sắc, thu hút khá đông người tham gia, đặc biệt là sự hưởng ứng của du khách bởi tính bình dân, gần gũi với hoạt động lao động hàng ngày nhưng lại là “đặc sản” duy nhất được tổ chức tại vùng biển La Gi. Tiếc là hội thi của thị xã, nhưng số người tham gia chủ yếu vẫn là phụ nữ xã Tân Tiến do quy mô, tính chất còn hạn chế. Nếu được quan tâm đầu tư, mở rộng đối tượng tham gia, mở rộng loại hình thi thố, chắc chắn hội thi sẽ còn lôi cuốn, hấp dẫn người dân thị xã cũng như khách du lịch mỗi mùa lễ hội Dinh Thầy.