Mới lễ Giáng sinh đây thôi, mai anh đào vẫn chưa nở, chỉ có vài chục cây ở ngoại thành nở lác đác hoa. Những cây đào sần sùi, mảnh mai đã trút bỏ hết lá vàng, ngủ vùi trong sương lạnh, chỉ thấy nhú những nụ bé tẹo, rất chậm lớn. Rồi thốt nhiên hoa nở rộ đồng loạt, rực hồng phố núi. Nhìn bông mai anh đào hé nở, ngỡ như mắt, môi thiếu nữ mỉm cười, níu bước sơn khê.

Mai anh đào góp phần tạo nên thương hiệu "thành phố hoa" cho Đà Lạt.

Hoa mai anh đào (tên khoa học Prunus Cesacoides), là loài cây thân gỗ; 5 tuổi (cao 4 m, tán lá rộng 3 m) bắt đầu nở hoa, khá sung mãn. Vào đầu mùa khô (tháng 10 hằng năm) mai anh đào vàng lá dần rụng hết, trơ trọi cành nhánh khẳng khiu, tích nhựa và ngủ vùi trong sương lạnh. Khi đất trời chuyển mùa (tháng 1) ấm áp, là lúc mai anh đào “bừng tỉnh”, nở hoa báo hiệu xuân về. Mai anh đào thường nở đồng loạt, chi chít hoa từ gốc đến ngọn, thật ấn tượng và quyến rũ. Cả thành phố như “mặc áo" hồng, hấp dẫn kỳ lạ, luôn làm ngất ngây, nao lòng bao lữ khách. Gần một tháng sau thì hoa nhạt màu dần, tàn dần, là lúc lá xanh non xuất hiện. Rồi, những quả mai anh đào bé tẹo (nhỏ hơn trái xoan) thấp thoáng trong kẽ lá, khi chín có màu tím, vị chát hơi chua, rất quyến rũ đám học trò. Mấy tháng sau, quả chín tự rơi quanh gốc, hoặc chim tha khắp nơi, mọc thành cây con. Người mê cây và các vườn ươm hái quả về, ươm trong bịch nilon mọc thành cây con mang trồng hoặc bán. Và, vòng đời mai anh đào lại tiếp diễn.

Mai anh đào sống mãnh liệt, chịu hạn và lạnh, xuất hiện ở cao nguyên Lâm Viên từ hàng trăm năm nay, là cây bản địa đặc hữu của Đà Lạt (hoa 5 cánh giống hoa mai, màu hồng), khác với loài anh đào du nhập từ Nhật Bản có bông to, nhiều cánh, nhiều màu.

Mai anh đào nở rộ báo hiệu xuân về.

Những năm gần đây, Đà Lạt trồng mới nhiều cây mai anh đào khắp nội và ngoại thành. Nhưng trồng tập trung nhiều nhất là hai bên đường Trần Hưng Đạo, Hồ Tùng Mậu, 3 tháng 4, Lê Đại Hành, Hùng Vương, Hai Bà Trưng, Tương Phố, quanh hồ Xuân Hương, hồ Tuyền Lâm, đèo Prenn, các công viên, khu du lịch và đường Mai Anh Đào (con đường duy nhất mang tên loài hoa này). Đặc biệt, tại Công viên Trần Quốc Toản, soi bóng bên hồ Xuân Hương là hơn 3.000 cây mai anh đào trồng từ năm 2013 nở hoa khá đẹp. Đà Lạt đã từng tổ chức “Ngày hội Hoa anh đào” các năm 2018 và 2019 khá ấn tượng. Năm nay, xứ hoa đang triển khai “Dự án trồng anh đào” hơn 1 tỷ đồng tại trung tâm thành phố. Hy vọng, vài năm nữa sắc hồng mai anh đào Đà Lạt sẽ ngập tràn phố núi, chẳng kém gì Tokyo Nhật Bản.

Mùa mai anh đào nở là mùa cưới, mùa du lịch, vui như trẩy hội. Mai anh đào - loài hoa của mùa xuân, báo hiệu Tết đến Xuân về. Cùng với muôn loài hoa khác, mai anh đào đã góp phần làm nên thương hiệu “Đà Lạt - thành phố hoa Việt Nam”.

Hà Hữu Nết