Du khách tham quan tour “Trải nghiệm đêm Văn Miếu-Quốc Tử Giám”. (Ảnh Thành Nguyễn)

Sản phẩm du lịch đêm đầu tiên xuất hiện ở Hà Nội là tuyến phố đi bộ Hàng Đào - Đồng Xuân, các khu phố ẩm thực đêm tại phố cổ Hà Nội, sau phát triển dần sang nhiều khu vực và loại hình khác nhau. Sự ra đời của không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm đã đánh dấu bước ngoặt mới trong phát triển du lịch đêm của Hà Nội.

Nhiều hoạt động tại các không gian, tuyến phố đi bộ đã trở thành một nét sinh hoạt văn hóa, đời sống của một bộ phận người dân địa phương và là điểm đến không thể bỏ qua của du khách khi đến Hà Nội.

Các sản phẩm du lịch đêm của Hà Nội đã tạo dấu ấn đối với du khách trong và ngoài nước. Riêng không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm, trung bình mỗi tối cuối tuần thu hút từ 15 nghìn đến 20 nghìn lượt khách; không gian đi bộ Thành cổ Sơn Tây thu hút gần 10 nghìn lượt khách.

Du lịch đêm của Hà Nội đã có sự tăng trưởng rõ nét trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, theo các chuyên gia ngành du lịch, nhiều không gian phát triển kinh tế ban đêm đã bộc lộ bất cập, hạn chế. Chất lượng sản phẩm du lịch đêm còn thấp, đóng góp vào tăng trưởng GRDP của thành phố chưa đáng kể; sản phẩm dịch vụ du lịch đêm chưa đa dạng, quy mô còn nhỏ lẻ. Thành phố Hà Nội tới nay vẫn chưa có các tổ hợp vui chơi - giải trí - du lịch về đêm chất lượng.

Các hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật vào ban đêm, các khu mua sắm, siêu thị đêm sầm uất chưa được hình thành một cách đồng bộ. Nhiều điểm tham quan mới được khai thác vào ban ngày mà thiếu tìm tòi, mở rộng đối với du lịch đêm.

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam Phùng Quang Thắng, để khai thác hiệu quả hoạt động du lịch trong kinh tế ban đêm cần sự tham gia của nhiều lĩnh vực và của người dân. Quan trọng nhất, thành phố cần có cơ chế chính sách phù hợp, đặc thù cho hoạt động kinh tế ban đêm; từ đó, Hà Nội có thể xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù như du lịch văn hóa, du lịch ẩm thực về đêm, du lịch mua sắm.

Các hoạt động cần bảo đảm văn minh, văn hóa, giữ gìn cảnh quan và môi trường sạch đẹp. Hiện tại, khu vực có thể tập trung cho kinh tế ban đêm là phố cổ Hà Nội. Tại đây, có thể xây dựng một số tour trải nghiệm về đêm đặc thù kết hợp với tour ẩm thực để thu hút du khách.

Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang cho rằng, để du lịch đêm thực sự phát triển, cần giải quyết được các vấn đề như quy hoạch dành không gian để phát triển các sản phẩm du lịch đêm, phát triển du lịch đêm gắn liền với bảo vệ môi trường. Các dịch vụ, sản phẩm phát triển du lịch đêm không chỉ là những tuyến phố đi bộ, quầy bán đồ lưu niệm, hàng ăn uống, chợ đêm, mà còn là những hoạt động văn hóa nghệ thuật, công nghiệp sáng tạo, giải trí, lễ hội, kể cả dịch vụ ngân hàng, thuế, tài chính và các nhu cầu thiết yếu khác. Cần tập trung rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách, tài chính cho phát triển du lịch đêm, đồng thời có định hướng phát triển phù hợp với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa địa phương…

Nhận thức rõ những bất cập, hạn chế và xác định được cách thức khai thác hiệu quả hoạt động du lịch trong kinh tế ban đêm, ngành du lịch Hà Nội đã có thêm nhiều chiến lược bài bản, đồng bộ, từ đó khuyến khích các doanh nghiệp, các cơ sở dịch vụ du lịch đầu tư, xây dựng các sản phẩm hấp dẫn, giá trị, tập trung vào thế mạnh của thành phố.

Việc hiện nay sản phẩm du lịch đêm của Hà Nội đang phát triển mạnh mẽ và vươn lên dẫn đầu cả nước, đã khẳng định hướng đi sáng tạo và hiệu quả, định vị thương hiệu cho ngành du lịch Thủ đô.

Mới đây, chương trình trải nghiệm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” do Ban Quản lý Di tích danh thắng Hà Nội tổ chức đã ra mắt công chúng. Ngay lập tức, sản phẩm du lịch này tạo được ấn tượng lớn bởi sự đầu tư công phu, bài bản, có sự kết hợp giữa kiến trúc cổ kính và các nghi lễ, truyền thuyết dân gian. Cùng với hệ thống âm thanh, ánh sáng, công nghệ trình chiếu hiện đại, chương trình đã truyền tải đến du khách những giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam theo một cách mới mẻ.

Sự xuất hiện của chương trình trải nghiệm “Ngọc Sơn - Đêm huyền bí” đã góp phần nâng số lượng tour đêm tại Hà Nội lên con số 16. Các sản phẩm du lịch đêm được xây dựng thời gian gần đây của Hà Nội có sự đầu tư lớn về chất lượng nội dung, công nghệ, con người. Show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ” sử dụng sân khấu là mặt hồ rộng 4.300m2, dựa lưng vào ngọn núi Thầy. Bằng hình thức thể hiện đương đại với 250 diễn viên, trong đó chủ yếu là nông dân địa phương tham gia, trên một sân khấu tương tác kết hợp với công nghệ hiện đại, show diễn mang đến trải nghiệm thú vị cho khách…

Theo lãnh đạo Sở Du lịch Hà Nội, từ chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho Hà Nội thí điểm phát triển du lịch kinh tế ban đêm, Sở đã tập trung vào những tài nguyên có thể khai thác được ngay, đề xuất kế hoạch triển khai trên toàn thành phố. Sở Du lịch Hà Nội phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao xây dựng các sản phẩm nghệ thuật; phối hợp Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai các sản phẩm tham quan làng nghề, vì hoạt động tham quan làng nghề mới chỉ diễn ra vào ban ngày.

Lê Quân