Lào Cai: Độc đáo hoa văn trên bạc của người Dao đỏ

Người Dao tự hào về nghề chạm khắc bạc.  Ảnh: TL ( Ảnh chụp trước dịch)

Trên các sản phẩm chạm khắc bạc của người Dao đỏ, các nghệ nhân thường sử dụng họa tiết, hoa văn mang dáng dấp của tự nhiên như chiếc nhẫn bạc có chạm khắc họa tiết hình cây dương xỉ, cúc áo có họa tiết hình hoa hẹ, hạt dưa, lá cọ… Họa tiết hoa văn trang trí trên sản phẩm bạc này mô tả hình ảnh gần gũi, gắn bó với cuộc sống hằng ngày của người Dao đỏ.

Đánh bóng sản phẩm bạc.

Mỗi sản phẩm trang sức bạc có họa tiết trang trí khác nhau, phụ thuộc vào mức độ và tính chất vật thiêng quan trọng của đồ bạc. Nếu là vật lễ đính ước hôn nhân, chiếc vòng tay và vòng cổ chạm khắc họa tiết hình con cá với ý nghĩa gắn kết cô dâu và chú rể sống trọn đời hạnh phúc bên nhau. Khuyên tai bạc của phụ nữ chạm khắc hình hoa lá cách điệu cầu kỳ nhằm tôn vẻ đẹp khuôn mặt của người phụ nữ.

Tuy mỗi trang sức bạc đều có họa tiết trang trí khác nhau nhưng đặc điểm chung là góp phần làm nên vẻ đẹp của trang sức. Ngoài ra, có họa tiết in đường thẳng, đoạn thẳng, đường cong ngắn, dài, to, nhỏ, họa tiết hình chữ V, họa tiết hình ô vuông được trang trí đối xứng nhau. Đặc biệt, thợ chạm bạc người Dao đỏ hay sử dụng họa tiết hình chữ V ngắn, nhỏ, xếp liền kề nhau tạo thành những đường cong, đường thẳng ngắn, dài như hình cánh hoa, sống lá…

Một công đoạn trong nghề chế tác bạc.

Bộ sản phẩm trang sức bạc của người Dao đỏ.

Ý nghĩa của những họa tiết này đều bắt nguồn từ tự nhiên, môi trường sống, lao động sản xuất được người Dao đỏ đúc kết phản ánh trong các tín ngưỡng, nghi lễ. Họ cho đó là những họa tiết hoa văn, hình thù quan trọng đối với đời sống nên đưa vào chế tác trên các sản phẩm trang sức bạc.

Như vậy, có thể thấy chạm khắc hoa văn trang trí trên các sản phẩm bạc được người Dao đỏ ưa dùng và bảo tồn, giữ gìn. Các sản phẩm bạc được thợ bạc sáng tạo trang trí các hoa văn mang tính thẩm mĩ, tỉ mỉ đến từng chi tiết. Đến nay, các sản phẩm trang sức bằng bạc luôn xuất hiện trong các sự kiện trọng đại của mỗi đời người dân tộc Dao đỏ như trong đám cưới, tang lễ...

Nguyễn Ngọc Thanh